Sertleşme Sorunu Nedir?
Erkeklerde sertleşme sorunu, cinsel aktivite sırasında penisin kâfi sertliğe ulaşamaması yahut sertleşmenin gereğince sürdürülememesi durumu olarak açıklanmaktadır. Erkeklerde sertleşme problemi(iktidarsızlık), “erektil disfonksiyon” , “impotans” (empotans) yahut “ereksiyon problemi” olarak da bilinmektedir. Ereksiyon penisin sertleşmesi, dikleşmesi manasına gelmektedir.
Sertleşme Sorunu Neden Olur?
Bu sıkıntıya sebep olan çeşitli fizikî ve ruhsal münasebetler olabilir. İş ve eş meseleleri, ekonomik meseleler, ruhsal gerginlikler, yorgunluk, münasebetteki öteki sorunlar vs. nedenlerden ötürü her erkek hayatının bir devrinde ereksiyon yani sertleşme sorunuyla karşılaşabilir. Bu doğal ve olağan bir durumdur. Zira her vakit ve bütün şartlarda kâfi ereksiyonun sağlamasını beklemek olağan bir durum değildir. Ancak ereksiyon sorunu sık tekrar eder, ısrarcı olursa ve cinsel birleşmeyi sık engellerse bu durum tedavi gerektirir.
Bu sorun cinsel isteksizlik, kısırlık yahut boşalma problemlerinden farklıdır ve bu meselelerle muhakkak karıştırılmamalıdır. Sertleşme sorunu (iktidarsızlık) olan bir erkek orgazm da baba da olabilir. Yani sertleşme sorunu yaşayan bir hasta cinsel istek duyabilir ve problemsiz bir formda boşalabilir.
Bahsettiğimiz üzere sertleşme meselesinin birden fazla vakit birden fazla nedeni vardır. Nedenler ruhsal, fizyolojik yahut her ikisinin kombinasyonuna bağlı olabilir. Ruhsal ve fizyolojik nedenlerin birbirinden ayrımı tedavi seçimi açısından kıymetlidir. Sertleşme meselesinin nedenleri 2 ana kümede incelenebilir;
1. Ruhsal nedenler
2. Fizikî nedenler
Psikolojik Nedenler Nelerdir?
Gerilim, daima mesleksel baskı, meslek ve aile hayatında başarısızlık duygusu, eşler ortasında daima yaşanan sorunlar, bedensel antipati ve bayanın hamile kalmasından duyulan endişe, başarısız olma korkusu, cinsellik hakkında yanlış bilgilenme yahut keşfedilme, reddedilme, hüzün vb. nedenlerden kaynaklanan anksiyete ve depresyon üzere ruhsal ıstıraplar sertleşme sıkıntısına neden olabilir.
Evlilikte yaşanan problemler, alakada rol istikrarının bozulması yahut duygusal çalkantılar da sertleşme problemine sebep olabilir.
Buna ek olarak çocukluk, ergenlik devirlerinde yaşanan cinsel travmalar; taciz, tecavüz, suiistimal, ensest münasebetler, birinci cinsel deneyimin makus sonuçlanması, bilgi ve deneyim eksikliği de erkeklerde sertleşme problemlerine neden olabilir.
Bununla birlikte, klinikte gördüğümüz ereksiyon bozukluklarının birçoğu daha kolay, çok daha kolay düzeltilebilen duygusal faktörler tarafından üretilmektedir. Bunlar; performans telaşı, bayan tarafından reddedilme korkusu, geçmişte yaşanan ereksiyon zorluğu tecrübesi nedeniyle iktidarsızlık beklentisi, bayanın tatmini ile çok biçimde ilgilenilmesini ve kültürel olarak indüklenen cinsel zevk hakkındaki suçluluk duygusu üzere nedenlerle ortaya çıkmaktadır.
Fiziksel Nedenler Nelerdir?
Bu nedenler çoklukla damar hastalıkları, hudut hastalıkları, hormon hastalıkları, anatomik yahut yapısal bozukluk hastalıkları ile ortaya çıkar. Bu hastalıkları listelememiz gerekirse;
a.) Damarları ilgilendiren hastalıklar;
• Kalp-Damar hastalıkları
• Hipertansiyon (yüksek tansiyon)
• Diyabet Mellitus (şeker hastalığı)
• Hiperlipidemi (Kanda kolesterol, trigliserit vb yüksekliği)
b.) Hudut sistemini etkileyen nörolojik hastalıklar;
• Felçlerden
• Omuriliği etkileyen travma, darbe, kazalar ve omurilik hastalıkları
• Beyin dejenerasyonu ile giden hastalıklar (Parkinson, Multipl Skleroz vb.)
• Beyin tümörleri
• Hudutları tutan Tip 1 yahut Tip 2 Diyabet (şeker hastalığı)
• Kronik böbrek yetmezliği
• Leğen (pelvis) bölgesine yönelik cerrahiler sırasında hudut kesisi
c.) Hormonal bozukluklara bağlı gelişen hastalıklar;
• Hipogonadizm (kanda testosteron denilen erkeklik hormonu düşüklüğü)
• Hiperprolaktinemi (prolaktin hormonunun erkekte yüksek olması)
• Hiper-Hipo tiroidizm (tiroid hormonlarının yüksek ya da düşük olması)
• Hiper-Hipo kortizolizm (cushing hastalığı gibi)
d.) Anatomik ya da yapısal bozukluk hastalıkları;
• Hipospadias, epispadias
• Mikropenis (küçük penis)
• Peyronie hastalığı
• Doğuştan olan penis eğrilikleri
Buna ek olarak kimi ilaçların kullanımı da sertleşme bozukluklarına yol açabilir. Bu ilaçlar;
• Birtakım yüksek tansiyon tedavisinde kullanılan ilaçlar
• Birtakım antidepresan ilaçlar
• Antiandrojenik ilaçlar (erkeklik hormonu testosteronu baskılayan ilaçlar)
Sertleşme Problemiyle İlgili Riski Artıran Faktörler Nelerdir?
Risk faktörlerinin başında kalp-damar hastalıkları gelmektedir. Kalp hastalıklarına yol açan aşağıdaki risk faktörleri tıpkı vakitte sertleşme sorunu için de risk faktörleri olarak karşımıza çıkmaktadır;
• Nizamlı antrenman yapılmaması
• Sigara, alkol ve uyuşturucu unsur kullanımı
• Şişmanlık
• Yüksek kan kolesterol seviyesi
• Metabolik Sendrom
Kronik hastalıklar da kıymetli bir risk faktörü olarak belirlenmiştir. Bu hastalıkların başında gelenler;
• Diyabet
• Hipertansiyon
• Kronik böbrek yetmezliği
Kronik hastalıklar için daima ilaç kullanımı da risk faktörleri ortasında bedellendirilmektedir. Buna ek olarak kimi ameliyatlar ve ışın tedavileri de riski artırır. Bunlar;
• Radikal prostatektomi üzere prostat kanseri tedavisinde uygulanan bir ameliyat
• Leğen bölgesine (pelvik alana) ve prostat başta olmak üzere pelvik bölgedeki organlara yönelik ışın tedavisi almış olmak (radyoterapi yahut brakiterapi)
Fizikî (organik, yapısal) etkenlerin varlığını araştırmak için sertleşme sorunu yaşayan erkekler öncelikle konusunda uzman bir ürolog doktor tarafından değerlendirilmelidir.
Sertleşme Sıkıntısında Teşhis Nasıl Konur?
Kıymetlendirme hastanın kıssasını almakla başlar. Kıssa kısmında risk faktörleri sorgulanır. Şeker hastalığı, yüksek tansiyon ve kalp hastalığının kesinlikle sorgulanması gerekir. Hastanın cerrahi müdahale geçirip geçirmediği, ışın tedavisine maruz kalıp kalmadığı kıymetlidir. Geçirdiği önemli kazalar, sigara ve alkol tüketimi, kullanmakta olduğu ve son bir yıl içerisinde kullandığı ilaçlar hakkında bilgi edinilmesi gerekir.
Hastaya penis sertleştiğinde ağrı duyup duymadığı yahut form bozukluğu, eğrilik gelişip gelişmediği sorulmalıdır. Bu düşünceler varsa Peyronie hastalığı akla gelmelidir. Ruhsal nedenler de sorgulanmalıdır. Kıssadan sonraki basamak fizik muayenedir. Genital bölgeye kıymet verilmelidir. Damar ve hudut işlevleri test edilmelidir. Tıpkı vakitte Peyronie hastalığı araştırılmalıdır. Prostat hakkında bilgi edinmek için parmakla rektal muayene yapılabilir.
Ek olarak birtakım kan ve idrar testleri yapmak gerekir. Kanda testosteron ve şeker seviyesi ölçülmelidir. Kan yağlarının seviyesi bilinmelidir. Renkli Doppler Utrasonografı ses dalgaları yardımıyla penis damarları hakkında bilgi veren hassas bir testtir. Sertleşme sağlayan ilaçların(papaverin) penis içine enjeksiyonu ve penis dokusunun bu uygulamaya vereceği yanıt gözlenebilir. Kan akımıyla ilgili sorun yoksa sertleşme gerçekleşir.
Kimi hastalarda ileri tetkikler yapmak gerekebilir. Bunlardan birincisi nörolojik bir test olan bulbokavernöz refleks ölçümüdür. Bu test esnasında tabip bir parmağını makata yerleştirir ve öbür eliyle penis başını sıkar. Olağan şartlarda makat etrafındaki kaslar kasılır. Öteki bir test sayesinde uyku sırasında sertleşme varlığı ve derecesi hakkında bilgi edinilir. Her erkek uyku sırasında 3–4 defa sertleşme(nokturnal ereksiyon) yaşar. Sorun fizikî ise sertleşmelerin sıklığı ve derecesi azalır. Ruhsal nedenler varlığında hasta bu sertleşmeleri yaşamaya devam eder. Bu test ruhsal ve fizikî nedenlerin ayrımında doktora değerli bilgiler sağlar.
Sertleşme Meselesinde Tedavi Nasıl Olur?
Tedavi kesinlikle uzman bir ürolog incelemesinde ve idaresinde gerçekleşmelidir.
Ruhsal nedenler, bayanlardaki vajinismus hastalığındakilere misal. Birtakım durumlarda vajinismustan kaynaklı sertleşme sorunu da yaşanabilir. Cinsel birleşme yaşayamayan erkek kendisini yetersiz hisseder ve telaş bozukluğu yaşar. Bu durumda çiftlere cinsel terapi uygulanır ve sorunun kaynağı tespit edilerek, giderilmeye çalışılır.
Sorun fizyolojik ise tabip tarafından verilen ilaçlar ile tedavi edilmeye çalışılır. Genelde ilaçların kullanımı ile problemler giderilir. Şayet cinsel terapiler ile birlikte ilaç tedavisi birlikte uygulanırsa sonuç daha tesirli olur ve kısa vakitte elde edilir. Hastalığın ilerleyen safhalarında ise penis dokusu içerisine ilaç enjeksiyon edilir. Birtakım durumlarda idrar kanalına da ilaçlar enjekte edilir. Penil protez denilen ameliyatlar da tedavilerde kullanılır.
