Günümüzde sıkça duyduğumuz alerjik hastalıklar içinde en değerlisi ve ilerleyip ölümcül olabilen hastalık Alerjik Astım gelecekte daha sık olarak karşımıza çıkacaktır. Akciğerlerimizin içindeki havayollarımızı oluşturan bronş dediğimiz kanalların alerjenler tarafından meydana gelen hasara bağlı olarak alerjik astım gelişir. Astım bronşların daralması sonucunda birçok kere nöbetler halinde gelen nefes darlığı, göğüste sıkışma hissi ile birlikte hırıltılı-hışıltılı soluma ve art geriye gelen öksürüğün eşlik ettiği havayolu hastalığı olarak karşımıza gelir.
YETİŞKİNLERDE ASTIM NASIL İSİMLER ALIR
Alerjik astım bilhassa kent hayatı ile birlikte birçok insan için giderek artan bir sorun haline gelmektedir ve sıklığı her geçen gün artan bir sıhhat sıkıntısıdır. Yetişkinlerde astımın başka yaşlarda olduğu üzere en büyük nedeni alerjen ile temas sonucu olmaktadır. Bu yüzde astım dediğimizde bazen % 80 lere varan halde alerjik astım aklımıza gelir. Bunun dışında toz, boya, parfüm, deterjanlar üzere kimyasal unsurlar içeren irritan uyaranlarla müsabaka sonucu, yahut bir enfeksiyon sonucunda ataklar usulünde ortaya çıkabilir. Alerjik astım bazen alerjik bronşit, spastik bronşit, astım olarak da isimlendirilmektedir. Çoklukla alerjiye bağlı olan astıma alerjik astım denilmektedir.
YETİŞKİNLERDE ASTIM SIKLIĞI NEDİR.?
Astım dünyanın çeşitli bölgelerine nazaran farklılıklar gösterse bile yaklaşık dünya nüfusunun 300 milyonunu etkilediği kestirim edilen önemli bir halk sıhhati meselesidir. Ülkemizde yaklaşık her 100 yetişkinden 5-7’sinde,yani 10 bireyden birinde görülebilmektedir. Yaşadığımız ortamdaki hava kirliliği yahut bölgesel farklılıklar bu oranları değiştirmektedir, bilhassa kentte yaşayanlar için gün geçtikçe daha önemli bir sorun haline geldiği görülüyor.
Astım ekseriyetle nefes darlığı hırıltı ve öksürük olarak karşımıza çıksa da bazen yalnızca geçmeyen tekrarlayan öksürük olarak kaşımıza çıkabilir. Öksürük ile ortaya çıkan bu durumda aslında bir astım tipidir. Alerjik astım bazen yalnızca hastayı rahatsız eden mesken tozu , polen, kedi köpek yahut lateks üzere alerjenler ile karşılaştığında ortaya çıkabilir öbür durumlarda hiçbir şikayeti olmayabilir. Bu yüzden astım şikayetleri yavaşça ilerleyip vakitle kalıcı astıma dönüşebilir. Aslında bu hastalarda göz önüne alındığında astım bildiğimizden daha sık olarak karşımıza çıkabilir.
YETİŞKİNLERDE ASTIM OLMAK ÖNLENEBİLİR Mİ ?
Astım aslında alerjik rinit yahut saman nezlesi safhasında yakalandığında engellenebilir. Astım oluştuktan sonra büsbütün kurtulmak mümkün olmasa da tedavi edilebilen hastalıktır. Bilhassa burun akıntısı hapşırma kaşıntı tıkanıklık üzere alerjik rinit şikayetlerinde varlığında tespit edilen alerjik hastalar, astım gelişmeden tedavi edilebilmektedir. Alerjik rinitli hastaların ne yazık ki % 40 üzere yüksek bir oranında ileride astım gelişmektedir. Burun akıntısı burun tıkanıklığına sonrasında geniz akıntısına dönüşür bu süreç öksürük ile devam edip en son bilhassa ailede de astım mevcutsa nefes darlığı, hırıltı şikayetleri ile birlikte astım olarak sonlanır. Alerjik rinit etabında daha kolay tedavi edilirken alerjik astımı olan hastalar tedavi sonucu öteki yetişkinlerden farkı olmadan hayatını yaşayabilir. Astım belirtileri ortadan kaldırılabilir. Bu nedenle astım oluşmadan yahut oluştuktan sonra tedavi konusunda eğitim almış yetişkin alerji uzmanları tarafından tedavi edilebilen korkulacak bir hastalık değildir.
ALERJİK ASTIM NEDEN OLUŞUR?
Alerjik astım dünyada olduğu üzere Türkiye’de de yetişkinlerde sık görülen bir hastalıktır. Bireyde var olan bir genetik yatkınlığa, çevresel faktörlerinde katkısı sonucunda ortaya çıkan bozulmuş çok abartılı ve ziyanlı bağışıklık karşılığına alerji denir. Akciğerlerimizin içindeki hava yollarımızın alerjenlere verdiği cevaba bağlı olarak Alerjik astımın ismini verdiğimiz hastalık ortaya çıkar. Alerjik astımın en sık gördüğümüz temel belirtileri sık öksürük, hırıltılı-hışıltılı teneffüs, nefes sıkışmasıdır. Astımın alerjenler dışında birçok nedeni vardır. Hava kirliği, ortam bulunan kimyasallarda tıpkı biçimde astıma neden olur. Astım nasıl oluştu sorusunun karşılığına nazaran tedbirler de alınabilir. Bu nedenle bu makale tüm astımlı hastalara yardımcı olabilecek değerli bilgiler verecektir.
Tüm alerjik hastalıklarda olduğu üzere Alerjik astımında en kıymetli nedeni genetiktir. Genetik ve çevresel faktörler ikisi birlikte ne yazık ki astım olmamıza yol açar. Anne ve/veya babada astım, alerjik rinit, egzama olması astım gelişme riskini arttırır.
Alerjik astım için en değerli risk faktörü atopik bir yapıya sahip olmaktır. Öbür bir deyişle kişinin genetik olarak alerji geliştirme eğilimine sahip olmasıdır. Alerjik yapıya sahip olan hastalar hayatlarının ilerleyen periyotlarında etrafta bulunan alerjenlere karşı IgE dediğimiz antikorlar üretirler ve bu antikorlar daha sonra akciğerlerimizde ki küçük hava yollarında hasarın başlamasına yol açar. Bunun bir göstergesi olarak alerjik rinitin varlığı bu hastada astım gelişimi için değerli risk faktörüdür. Çevresel faktörlerden bir kısmı alerjenler, teneffüs yolu enfeksiyonları, sigara, hava kirliliği, obesite sayılabilir.
Hava kirliliği astıma neden olabiliyor
Özellikle trafik, inşaat dalı ve sanayiye bağlı hava kirliliği akciğerde hasarlar oluşturarak astıma neden olabilmektedir. Mesleksel alerjenlerin bir kısmı bilhassa fırıncılarda marangozlarda yahut lateks maruz kalan sıhhat çalışanlarında astıma yol açabilmektedir.
Diyet astım gelişmesini etkileyen bir faktördür
Doğal beslenme, akdeniz tipi beslenme üzere beslenme modellerinin astıma karşı hami olduğu bunun yanında bilhassa içinde çok sayıda esirgeyici ve katkı unsuru içeren fast food tipi beslenmenin de astım gelişmesine neden olduğu bildirilmektedir.
Astım oluşumuna neden olanlar nelerdir ?
Alerjenler, meslek, sigara, hava kirliliği, teneffüs yolu infeksiyonları, parazitik infeksiyonlar, sosyoekonomik durum, aile büyüklüğü, diyet, ilaçlar, obesite en sık nedenler olarak karşımıza çıkmaktadır.
Astım ataklarına yahut yakınmaların sürmesine yol açanlar nedenler nedir ?
Evin içindeki yahut dış ortamdaki Alerjenler, hava kirliliği, solunumsal infeksiyonlar, idman, hiperventilasyon, hava değişimleri, sülfürdioksit, besinler, katkı hususları, ilaçlar, ruhsal etkenler, sigara, irritanlar aklımıza birinci gelenler.
YETİŞKİNLERDE ALERJİK ASTIM ŞİKAYETLERİ NEDİR?
Yetişkin hastalarda ortaya çıkan alerjik astım bilhassa gece sabaha karşı gelişen ve tekrarlayıcı özellik gösteren, inatçı, 3 haftadan uzun süren öksürük atakları, göğüste sıkışma hissi, hırıltılı nefes darlığı atakları ile karakterlidir.
Alerjik astımın en kıymetli şikayeti olan nefes darlığı ataklar halinde gelmekte olup bilhassa geceleri uykudan hastayı kaldırması tipiktir. Ataklar ortasında hastanın genelde nefes darlığı yakınması yoktur. Hastaların bir kısmı nefes darlığı şikayetleri azaldığı kaybolduğu için gün içinde olağan hayatlarına devam edebilir. Ancak bir birçoklarında nefes darlığı daima bir hal alabilir ve hastanın hayat kalitesini bozarak daima geceleri uykudan uyandırmaya, iş gücü kaybına, acile müracaatlara, hastaneye yatmalara neden olabilir.
ASTIM BELİRTİSİ YALNIZCA ÖKSÜRÜK OLABİLİR Mİ ?
Astımlılarda kesinlikle nefes darlığı olmak zorunda değildir. Öksürükle de seyreden astım formaları vardır. Bilhassa geceleri gelen ve hastayı uykudan uyandıran öksürük, eforla gelen öksürük yakınmaları olduğunda astım mümkün bir teşhis olarak akla gelmelidir. Bilhassa efor ile kimyasal iritanlarla ortaya çıkan öksürük şikayeti olan hastalar bazen hayatlarında kısıtlamaya gidebilir ancak astım bu kısıtlamalara karşın ilerlemeye devam edebilir. Kronik öksürük şikayetleri altında birinci nedenleri ortasında astım gelmektedir. Hastalarda öksürük şikayetine yol açan öbür nedenler tam bir sistemik muayene yapıldıktan sonra dışlanmalıdır. Yetişkinlerinde kronik öksürüğün en sık nedenleri post nazal akıntı sendromu (PNAS), astım ve gastroözofageal reflü’dür (GÖR). Astım, Post nazal geniz akıntısı ve Gastroözofageal reflü, yetişkin hastalarda görülen kronik öksürüğün %93‘ünden sorumludur. Sigara içmeyen, antihipertansif ilaç ( anjiotensin dönüştürücü enzim (ACE) inhibitörü ) kullanmayan ve akciğer grafisi olağan bireylerdeki kronik öksürük yakınmasının tamamına yakını bu hastalıklara bağlı gelişmektedir. Ancak romatizmal hastalıklardan kalp hastalıklarına kadar birçok hastalığın akciğeri etkilediğini bilmemiz gerekir. Bu yüzden her hasta tam bir fizik muayene ve değerlendirmeden sonra öksürük ile bağlantılı olan alerjik astım açısından tetkikleri yapılmalıdır. Öksürük şikayeti de öteki şikayetler üzere iç hastalıkları tarafından değerlendirilmeli sonrasında alerji ile ilgili olarak alerji uzmanları tarafından tetkikleri yapılmalıdır.
Tüm bu şikayetlerinin nedeni teneffüs yollarında çok hassaslık vardır. Bu ataklar alerjenler ile temas sonucunda yahut toz, duman, koku, idman üzere irritanlar ile tetiklenir. Ataklar geriye döner. Astımın erken periyodunda Ataklar ortasında hastanın bir şikayeti yahut bir muayene bulgusu olmaz. Astım ilerleyen periyotlarında kalıcı hasarlar artıkça astım şikayetleri devamlı olmaya başlar.
YETİŞKİNLER NE VAKİT ALERJİK ASTIM OLABİLECEĞİNİ DÜŞÜNMELİ ?
Alerjik astım bilhassa kent ömrü ile birlikte birçok insan için giderek artan bir sorun haline gelmektedir ve sıklığı her geçen gün artan bir sıhhat sıkıntısıdır. Alerji astım hastalar tarafından erkenden fark edilebilse de bazen teşhis koymada güçlüler yaşanmaktadır.
Alerjik hastaların bir birçok aslından şikayetlerinin ilerlediği vakit doktora gitme gereksinimi duyar. Halbuki alerjik astım hastaları alerjik rinit yahut saman nezlesi dediğimiz burun akıntısı tıkanıklık kaşıntı hapşırma şikayetleri olduğunda alerji uzmanlarına başvursa tahminen de astımın % 40 engellenmiş olacak. Astım bilindiği üzere alerjik rinit tekrarlayan geçmeyen sinüzit burun eti ( nazal polip ) olan hastaların % 40 ile % 60’ında birlikte görülür.
Alerjik astım olabileceğimizi hangi durumlarda düşünmeliyiz ? Aşağıdaki soruların yanıtları evetse alerjik astım olabilirsiniz
- Son 1 yılda göğsünüzde hırıltı yahut ıslık sesi duydunuz mu?
- Son 1 yılda rastgele bir vakitte gece nefes darlığı atağı ile uyandınız mı?
- Son 1 yılda gece her hangi bir vakitte öksürük atağı ile uyandınız mı?
- Son 1 yılda her hangi bir vakitte göğsünüzde sıkışma hissi ile uyandınız mı?
- Her hangi bir vakitte şiddetli bir idmanı takiben nefes darlığı atağı yaşadınız mı?
- Her hangi bir vakitte gündüz kurallarında dinlenme halindeyken nefes darlığı atağı yaşadınız mı?
- Her hangi bir ataktan sonra kendinizi uygun hissediyor musunuz yoksa şikayetleriniz daima mi ?
Eğer bu sorulardan birine “evet” dediyseniz yakınmalarınız meskende, iş ortamında uzakta yahut seyahatte az yahut yok muydu ? sorusu sizin şikayetlerinizden sorumlu alerjen ile temas ettiğinizde ortaya çıktığını gösterir.
Ailesinde alerjik astım şikayetleri ve tanısı olanların bu soruları kendine sorması daha kıymetlidir. Bilhassa alerjik burun akıntısı tıkanıklık kaşıntı ve hapşırma şikayetleri başlayan hastalar ailesinde astım varsa kesinlikle alerji uzmanları tarafından değerlendirilmedir.
YETİŞKİN ALERJİK ASTIMLI HASTA DOKTORA GİDERKEN NE HAZIRLIK YAPMALI ?
Yetişkin hastalarda ortaya çıkan alerjik astım bilhassa gece sabaha karşı gelişen ve tekrarlayıcı özellik gösteren inatçı 3 haftadan uzun süren öksürük atakları, göğüste sıkışma hissi, hırıltılı nefes darlığı atakları ile karakterizedir.
Alerjik astım için sorduğumuz sorulara cevabınız evetse alerjik astım şikayetleriniz varsa alerjik astım teşhisi için doktora giderken nasıl hazırlık yapmalıyım?
Nelere dikkat etmeliyim biliyor muyuz?
Eğer bilmiyorsanız bu yazımızı okumalısınız.
Alerjik astım belirtileri varsa Yetişkin Alerji Uzmanına başvurabilirsiniz
Sizde alerjik astım belirtileri varsa alerjik hastalıklar uzmanlarına başvurabilirsiniz. Zira alerji uzmanları alerjik astım ve alerjik hastalıklar konusunda eğitim almış ve bu eğitim sonucu alerji uzmanlık diploması almış ve tıpkı vakitte iç hastalıkları uzmanı olan yeni ismiyle immünoloji ve alerji hastalıkları uzmanı olan uzmanlardır.
Yanınızda kullanmakta olan ilaçları getirmeniz güzel olur
Alerji uzmanına giderken kullanmakta olduğunuz ilaçları da yanınızda getirmeniz yararlı olacaktır.
Mümkünse bir hafta öncesinde kimi ilaçları almayınız
Özellikle gerekli değilse alerji ilaçları ( antihistaminikler ), öksürük ilaçları, soğuk algınlığı ilaçları antidepresan ilaçların hekiminin denetiminde 1 hafta öncesinden başlayarak kullanmamak gerekiyor. Zira şayet alerji testi gerekirse bir hafta öncesinden bu ilaçları kullanmamak gerekiyor. Nefes açıcı sprey ve buharlar alerji testini etkilemez. Yalnızca parasetamol içeren ateş düşürücüler ve antibiyotikler de alerji testini etkilemez. Lakin birtakım ilaçları mecburî kullanmak gerekiyorsa öncelikle hastanın şikayetlerinde azalma denetim ve rahatlama olması gerekir. Gerekli testler rahatlama sonrası yapılabilmektedir.
Daha evvel yapılmış analiz ve röntgen analizlerini yanınızda getirin
Öncelikle daha evvel yapılmış analizleriniz, röntgen filmleriniz varsa kesinlikle yanınızda getirmeniz gerekiyor. Zira muayene sonuçlarına nazaran gerekli analizler ve röntgen sineması çekilebilir. Daha evvel yapılmış analizlerin tekrar yapılmasının önüne geçmek gerekir.
Açlık yahut tokluk değerli değildir
Alerji testi gerekebileceği için aç olarak gelmeye gerek yoktur. Açlık yahut tokluk kıymetli değildir. Bu nedenle tok gelmesi daha düzgün olacaktır.
Sonuç olarak;
- Yetişkin alerji uzmanına giderken yanınızda kullandığınız ilaçları da götürün.
- Gerekli değilse 1 hafta öncesinden alerji ilaçları, öksürük ilaçları ve soğuk algınlığı ve antidepresan ilaçlarını hekiminizle görüşüp kesin.
- Açlık yahut tokluk değerli olmadığı için tok gelebilirsiniz.
- Daha evvel yapılmış analiz ve çekilmiş sinemaları yanınızda getirin.
YETİŞKİNLERDE ALERJİK ASTIMIN TEŞHİSİ NASIL YAPILIR ?
Alerjik astım bilhassa kent hayatı ile birlikte birçok insan için giderek artan bir sorun haline gelmektedir ve sıklığı her geçen gün artan bir sıhhat meselesidir. Alerjik astım bilhassa gece sabaha karşı gelişen ve tekrarlayıcı özellik gösteren inatçı 3 haftadan uzun süren öksürük atakları, göğüste sıkışma hissi, hırıltılı nefes darlığı atakları ile karakterizedir. Astım şikayetleri olan hastalarda alerjik astım tanısı nasıl konulur. Alerjik astım testleri nelerdir sorusunu cevaplamaya çalışacağız.
Alerjik astım teşhisi için astım belirtileri sorgulanmalıdır
Alerjik astım teşhisinin konulmasında hastanın şikayetlerinin ve öyküsünün hakikat bir biçimde alınması ayrıyeten doktor tarafından muayene edilmesi çok kıymetlidir. Hasta bazen atak sırasında görülebilir ve bu sıradaki muayene bulguları teşhiste yardımcı olabilir ama birden fazla defa hasta atak sonrasında alerji uzmanına tarafından görülür ataklar sonrasında hastada muayene bulgusu olmayabilir. Bu yüzden yeterli bir formda hastanın öyküsünün ve şikayetlerinin alınması kıymetlidir. Alerjik astım bilhassa gece sabaha karşı gelişen ve tekrarlayıcı özellik gösteren inatçı 3 haftadan uzun süren öksürük atakları, göğüste sıkışma hissi, hırıltılı nefes darlığı atakları ile görülür. Bunun dışında spor yahut antrenman sonrası öksürük yahut akciğerde hırıltı olması, her grip sonrası öksürük olması, mevsim geçiş ayları ile birlikte sık sık öksürük görülmesi alerjik astım için değerlidir.
Alerjik astım teşhisinde muayene bulguları önemlidir
Alerjik astım belirtileri sorgulandıktan sonra muayeneye geçilir. Muayene bulgusu büsbütün olağan olabilir. Lakin öksürük belirtileri olduğu periyotta akciğerde hırıltı duyulabilir. Bilhassa hastalar tarafından nefes alıp verirken ıslık sesine benzeri bir ses geldiğini söylenir. Bazen sırtını bile dinlemeden uzaktan bile nefes alıp verirken bir ses duyulabilir. Nefes sıkışması görülebilir. Alerjik astım belirtileri olmadığı periyotlarda akciğerler büsbütün olağan görülebilmektedir.
Alerjik astım teşhisinde gerekli testler yapılmalıdır
Alerjik astım belirtileri sorgulandıktan ve muayene edildikten sonra tetkiklere geçilir. Astım şikayeti olan hastalarda alerji testi yapılması gereklidir. Astımlı hastaların % 60 ile % 80 ‘ i alerjik astımdır bu yüzden alerji testleri kıymetlidir. Teneffüs işlev testi, kan tetkikleri, akciğer sinemaları üzere tetkiklerinden gerekli olanları yapılır. Çıkan sonuçlara nazaran de alerjik astım olup olmadığına karar verilir
Alerjik astım teşhisinde alerji testi çok önemlidir
Alerjik astım teşhisinde alerji testi çok değerlidir. Alerji cilt testlerinin yapılması astımın alerjik olup olmadığını gösterecektir. Astımlı hastaların alerji istikametinden incelenmesi kesinlikle gereklidir. Astımın alerjik olması durumunda, alerjik olunan alerjenlerden kaçınmak ve astım tedavisinde çok değerli bir yere sahip olan aşı tedavisi üzere ilaç tedavisine iki seçenek daha ek olmaktadır. Alerji testiyle neye bağlı alerji olduğu, alerjinin derecesi ve test sonrasında uygunda hangi alerjenle alerji aşısı yapılabileceğine karar verilir. Alerji testi birinci öncelik ciltten yapılmasıdır. Ciltten yapılan alerji testleri kandan yapılan alerji testine nazaran en yanlışsız sonucu verir. Zira kandan yapılan alerji testi testin yapıldığı aygıtın kalitesine nazaran değişirken ciltten yapılan alerji testi daha hakikat sonuç vermektedir. Alerjik astım teşhisi için ciltten alerji testi her yaşta yapılabilmekle birlikte genelde çocuklarda 2-3 yaşından sonra ve tüm yetişkin hastalarda her yaşta yapılmaktadır. Alerji testinin alerji uzmanları tarafından yapılması hakikat teşhis ve tedavi ve alerji aşısı başlanıp başlanmayacağı konusunda karar verilmesi bakımından çok kıymetlidir. Alerji hastalıkları uzmanı olmayan Göğüs hastalıkları yahut KBB uzmanları tarından yapılan testler yanlış yorumlanmaktadır. Alerji uzmanları dışındaki tabiplerin alerji aşılarını başlamaya yetkisi bulunmamaktadır. Alerji tabipleri dışındaki göğüs tabipleri ve kbb doktorları tarafında yanlış yapılan testler uzun bir mühlet yanlış aşı yahut gereksiz aşı tedavilerine yol açabilir.
Alerji teşhisi için alerji testinden bir hafta öncesinde birtakım ilaçlar kesilmelidir.
Alerjik astım teşhisi için alerji testi yapılması için bir hafta öncesinde öksürük ilaçları, alerji ilaçları (antihistaminikler) soğuk algınlığı ve antidepresan ilaçları kesilmelidir. Bilhassa dekonjestan yahut antihistaminik içeren ateş düşürücü ilaçlar kesinlikle doktora sorularak kesilmesi gerekir. Fakat fazla şikayeti olan hastalarda öncelikle hastalık şikayetlerinin azaltılması daha sonra ilaçlar kesildikten bir hafta sonra alerji testinin yapılması daha uygun olur.
Alerjik astım teşhisi için eğitim önemlidir
Alerjik hastalıkların hepsinde olduğu üzere Alerjik astım teşhisi için eğitim değerlidir. Alerjik astım konusunda özel eğitim almış ve bu hususta aktif olan uzmanlar alerji uzmanlarıdır. Yetişkin alerji uzmanları alerjik astım ve alerji hastalıkları konusunda eğitim alarak yetişkin alerji uzmanı diploması olan birebir vakitte iç hastalıkları uzmanı olan uzmanlardır.
Sonuç olarak;
- Alerjik astım teşhisi için öncelikle alerji astım belirtileri sorgulanır.
- Alerjik astım belirtileri olan hastalar muayene edilir.
- Alerjik astım muayenesi sonrası gerekli testler yapılır.
- Alerjik astım teşhisinde alerji testlerinin alerji uzmanlarınca yapılması kıymetlidir.
- Alerjik astım teşhisinde eğitim değerlidir ve bu mevzuda özel eğitim alan uzmanlar alerji uzmanlarıdır.
YETİŞKİNLERDE ASTIM NASIL TEDAVİ EDİLMELİDİR?
Alerjik astım bilhassa kent hayatı ile birlikte birçok insan için giderek artan bir sorun haline gelmektedir ve sıklığı her geçen gün artan bir sıhhat problemidir. Alerji uzmanları tarafında tetkikleri yapılan ve alerjik astım tanısı konan hastalar için en kıymetli sorun tedavi nasıl yapılacağıdır. Alerjik astım tedavisi kesinlikle alerji uzmanları tarafından yapılmadır. Bu makalede Alerjik astım tanısı konulduktan sonra tedavi nasıl yapılmalıdır sorusunu cevaplamaya çalışacağız
Alerjik Astım Tedavisinde Hakikat Teşhis Önemli
Alerjik astım teşhis için yapılan tetkiklerin alerji doktorları tarafından yapılmasının kıymeti bilhassa tedavini nasıl yapılacağının belirlenmesi açısından çok değerlidir. Alerjik astım tedavisi için öncelikle hakikat teşhisin konulması gerekiyor. Alerjik astım için yapılan tetkiklerin hakikat yapılması ve yanlışsız yorumlanması gerçek teşhis konulması için değerlidir. Kazara alerjik astım teşhisi alan hastalar boşu boşuna uzun yıllar astım ilaçları kullanmak zorunda kalabilir. Bunun dışında alerjik astım teşhisi konulamazsa alerjik astım teşhisi atlanmış ve sık sık hastalanma nedeniyle hastanenin acil servisine nefes darlığı nedeniyle gitmek zorunda kalacak ve gereksiz antibiyotikler kullanılmaya neden olacaktır. Bu nedenler alerjik astımın hakikat teşhisi çok kıymetlidir.
Yetişkinlerde Alerjik Astım Tedavisi birçok basamaktan oluşmaktadır.
Alerjik astım tedavisinde tüm alerjik hastalıklarda olduğu üzere birinci evvel korunma ile başlar sonrasında ilaç tedavisi, alerji aşısı, tamamlayıcı tedavi ve eğitim olmak üzere beş basamaklıdır.
Alerjik Astım Tedavisinde Korunma Tedavisi
Alerjik astım tedavisinde korunma denilince alerjik astıma neden olan ve tetikleyen faktörlere karşı korunma tedavisidir. Korunma tedavisinde mümkün olduğunca alerjenlerden korunma ve tetikleyicilerden korunma halinde olabilir. Alerjik astım gelişimine neden olan nedenlerden korunma tekniklerine uyulması hasta için çok kıymetlidir. Alerjiye yol açan alerjenlerden korunmak ileride uygulayacağımız ilaç tedavilerini ve tedavi sistemlerini de etkilemektedir.
- Alerjenlerden Korunma
Alerjenlerden korunmak bilhassa alerjik hastalıklar için çok değerlidir. Alerjik astıma yol açan alerjen tespit edilebilirse alerjik astımına neden olan alerjenlerden korunma gündeme gelir. Örneğin mesken tozu mite alerjisi varsa hayatımızda çok fazla yer tutan eşyalar içinde yaşayan mite’lardan korunma önlemeleri alınmalıdır. Polenlere alerji varsa bilhassa yurtdışında daha fazla olan polen takvimleri ve polen sayımları ile polenlerin ağır olduğu periyotlarda polenlerden korunma tedbirleri alınmalıdır. Kedi, köpek üzere hayvan tüylerine karşı alerji varsa hayvan tüylerinden korunma tedbirleri alınmalıdır. Mesleksel olarak alerjenlere maruz kalanlarda bu alerjenlere karşı işyerinde tedbir alınması kıymetlidir. Tedbir almamıza karşın kaçamadığımız alerjenler için aşı tedavisi ( immunoterapi ) en değerli tedavi seçeneğidir.
- Tetikleyicilerden Korunma
Alerjik astım ataklarının ortaya çıkmasından en değerli tetikleyicilerde birisi kış dönemlerinde daha fazla karşımıza çıkan tekrarlayan viral enfeksiyonlar olan grip salgınlarıdır. Tetikleyicilerden korunmada en değerli korunma gribe karşı muhafazadır. Gribe karşı korunmada grip mevsimi öncesi olan Eylül ayında grip aşısı yapılması tavsiye edilebilir. Alerjik astımlı bireyler kokulara karşı çok hassastır. Astımda vakitle gelişen çok bronş hiperreaktivitesi yahut çok hassasiyet nedeniyle keskin kokulu parfümlerden kaçınılması ve parfümsüz deterjanlarla paklık yapılması ve paklık materyallerinin kokusuz olanlarının tercih edilmesi yararlı olacaktır.
Bütün astımlı hastalar için en değerli sıkıntılardan ve tetikleyicilerden birisi sigaradır. Sigara bütün hava yollarını direkt olarak etkileyen bir çok ziyanlı unsur içermektedir. Hem kronik obstrüktif akciğer hastalığı (kronik bronşit + amfizem) hem de astım üzere sigara ile bağlantılı akciğer hastalıklarında kalıcı ve devamlı süren hava yolu hasarı meydana getirmektedir
Sigara içmek astımlı hastalarda akut astım ataklarını tetikleyebilmektedir; bunun yanında astım yükü ile sigaraya maruziyeti ortasında çok sıkı bir bağlantı vardır. Çocukluk yıllarında sigara maruz kalmak bile ileride astım için çok büyük bir risk oluşturmaktadır. Son periyottaki bilgilerimiz faal sigara içiminin erişkinlerde astımın başlangıcı için kıymetli bir risk faktörü olduğunu göstermektedir.
Yetişkin hastalarda bilhassa kronik öksürük şikayeti birçok hastalıkla birlikte olabileceği için sistemik muayenesi yapılmalıdır. Kronik öksürüğün sebeplerinde biri olan reflü de tetikleyici faktördür ve reflü belirtisi olan hastalarda reflü tedavisi önerilir.
Alerjik astım ile birlikte çok sık görülen alerjik rinit yahut saman nezlesinin tedavisinin birlikte verilmesi gereklidir. Alerjik rinite bağlı olarak burun tıkanıklığı olan hastanın burun tıkanıklığı giderilmediği sürece bütün alerjenler için en kolay yo olan ağızdan nefes alma başlar ve direkt olarak alerjenler akciğerin içine ulaşırlar. Alerjik riniti tedavi edilmeyen hastaların alerjik astımı da tedavi edilemez. Egzama varsa egzama tedavisi verilmesi alerjik astım tedavisi muvaffakiyetini artırmaktadır.
Yetişkinlerde Alerjik Astımı tetikleyenlerden Kaçınmak kıymetli midir.?
Özellikle obezite alerjik astım gelişimine katkıda bulunmaktadır. Zira obezlerde yağ hücreleri astıma neden olan birtakım unsurlar salmaktadır. Bu nedenle obezite olanların kilo vermeleri ve obeziteden kaçınmak yararlı olacaktır. Bilhassa fast-food beslenmek astım ataklarını tetikleyebilmektedir.
Hava kirliliği kent hayatının getirdiği en büyük problemlerden biridir. Bilhassa hava kirliliğinin ağır olduğu periyotlarda dışarıda fazla kalınmaması gerekir ayrıyeten tekrar hava kirliliğinin ağır olduğu devirlerde pencerelerin açılmamasına dışarıdaki kirli havanın odanın içerisine girmesi engellenmelidir. Gerekirse odada hava odasını temizlemek için hava filtre aygıtları kullanılabilir.
Sigara içimi ile alerjik hassasiyetin oluşumu ve ileride oluşabilecek astım ortasında kesin bir bağlantı vardır. Bu sebeplerden ötürü alerjik astım olsun yahut olmasın sigarayı bırakmaya yönlendirmeli ve pasif sigara içiminden de korunmalarını sağlamalıyız.
Yetişkinlerde Alerjik Astım Tedavisinde İlaç Tedavisi nasıldır?
Alerjik astım tedavisinde rahatlatıcı ve güzelleştirici tedavi olmak üzere iki türlü ilaç tedavisi vardır.
- Alerjik Astım Tedavisinde Rahatlatıcı İlaç Tedavisi
Alerjik astımlı hastalarda en değerli şikayet nefes darlığıdır bu yüzden biran evvel nefes darlığının giderilmesi gereklidir. Alerjik astım tedavisinde rahatlatıcı ilaç tedavisinde ilaçlar bronşlarda genişleme yaparak öksürük ve nefes sıkışmasında rahatlama sağlar. Yalnızca öksürük, akciğerde hırıltı ve nefes darlığı olduğu devirlerde 1-2 hafta müddetle kullanılmaktadır. Tek başına kullanıldığında yalnızca şikayetleri ortadan kaldırabilir fakat alerjik astımı güzelleştirmez.
- Alerjik Astım Tedavisinde Düzgünleştirici Tedavi
Alerjik astımın tedavisi için gerekli olan en değerli ilaçlar denetim edici olan uygunlaştırıcı tedavilerdir. Kortizon içeren ve içermeyen ilaçlar vardır. Bu tedaviler akciğerlerdeki alerjik astım nedeniyle gelişen hasarı düzeltmek için kullanılmaktadır. Birçok kere rahatlatıcı ilaçlarla birlikte kullanılırlar astımın durumuna bağlı olarak uzun periyodik kullanılır. Hastalar tarafından birden fazla kere kortizon içerdiği için kullanılmak istenmeyen ilaçlar aslında içerdikleri kortizon çok az ölçüdedir ve dozları hastaya ziyan vermeyen dozlar olarak ayarlanması gerekir. Kortizon içeren ilaçlar uygun verilirse daima korkulan kortizonun ziyanı olmayacaktır.
Yetişkinlerde Alerjik Astım Tedavisinde Alerji Aşı Tedavisi gerekli midir ?
Alerjik astım tedavisinde alerji aşısı çocuklarda olduğu üzere yetişkin hastalarda da tesirli bir tedavidir. Alerjik astım hastalığında şikayetlere yol açan alerjenlerden uzak kalmak çok değerlidir. Kedi, köpek, lateks üzere kimi alerjenlerden uzak kalınırsa şikayetler denetim altına alınır. Çok daha yaygın bulunan mesken tozu yahut polenler ile teması kesmek mümkün olmamaktadır. Bu durumda bu alerjenlere karşı bedenimizde tolerans geliştirerek misal halde şikayetlerin denetim altına alınmasını sağlar. Yani daha fazla alerjen denetimli olarak alerji tabipleri denetiminde bedenimize verilmesi ile aşı tedavisi (immünoterapi) ile sağlanır. Alerji aşıları dilaltı ve cilt altı enjeksiyon aşısı olmak üzere iki tiptir. Lisan altı aşısı da damla, sprey ve tablet aşısı olmak üzere 3 tiptir. Dilaltı sprey ve damla aşılar ne yazık ki artık üretilmemektedir. Cilt altı enjeksiyonlar da daha tesirli tedavi usulüdür. Alerji aşıları alerjik astımın nedeni olan alerjiye karşı bedeni alıştırmakta ve bağışıklığı artırıp bronşların ziyan görmesini engellemektedir. Alerji aşıları ile alerjik astım denetimi sağlandığı üzere tedavi sonrasında büsbütün ortadan kaldırılması da mümkün olabilir. Alerji aşıları başladıktan sonra ilaç muhtaçlığını azaltmakta ve hatta ortadan kaldırmaktadır. Alerji aşılarında kortizon ve hormon bulunmaz yalnızca alerjenler bulunur.
Aşı tedavisi (İmmünoterapi) alerjik hastalıkların doğal gidişini değiştiren tek tedavi metodudur. Bu nedenle İmmünoterapiye erken periyotta başlanılmalıdır. İmmünoterapi en son başvurulacak bir tedavi seçeneği olarak değil, hastalığın erken periyodunda ilaç tedavisine ek olarak uygulanan bir tedavi seçeneği olmalıdır.
- Alerjik Astım Tedavisinde Tamamlayıcı Tedavi
Alerjik astım tedavisinde tamamlayıcı tedavi korunma, ilaç tedavisi ve alerji aşısı yanında verilen dayanak tedavisine tamamlayıcı tedavi denilmektedir. Birçok formül uygulanmış lakin bilimsel olarak kıymetli bir yararı bulunmamıştır. Bilhassa akapunktur, biorezinans, homeopati üzere tamamlayıcı tedavilerde bilimsel olarak çok yararlı olduğunu yönelik sonuçlar saptanmamıştır. Bitkisel tedavi yolları denenebilir lakin birtakım bitkilerin tedaviden çok ziyanı olabileceği de unutulmamalıdır.
Alerjik Astım Tedavisinde Eğitim
Alerjik astım tanısı konulduktan sonra en değerli sorun tedavi zira astım tedavisi için uygulana tedaviler uzun yıllar devam edebilmektedir. Bu yüzden alerjik astım tedavisinde eğitim çok kıymetlidir. Bilhassa astım için kullanılan ilaçların nasıl kullanılacağı konusunda eğitim verilmesi ve ilaçların gerçek kullanılması çok kıymetlidir. Aksi takdirde ilaçların yanlış kullanılması tedavi başarısızlığına neden olacaktır. Ayrıyeten astım tedavisi bir bütün olarak bakıldığında korunma tedavisi, ilaç tedavisi ve bilhassa 3-5 yıl sürebilen aşı tedavisinde alerjik astımlı hastalara eğitim verilmesi kıymetlidir.
Sonuç olarak;
- Alerjik astım tedavisi için gerçek teşhis değerlidir.
- Alerjik astım tedavisi bir bütün olarak değerlendirilmeli ve tedavideki bütün basamaklar ; korunma tedavisi, ilaç tedavisi, alerji aşısı, tamamlayıcı tedavi ve eğitim birlikte yapılmalıdır
- Alerji uzmanlarının denetiminde uygulanan Alerji aşısının başarısı yüz güldürücüdür.
- Alerjik astım tedavisinde ilaçların nasıl kullanılacağının eğitimi çok değerlidir.
Yetişkinlerde Alerjik Astım Tedavi Edilmezse Neler Olur?
Alerjik astım bilhassa kent ömrü ile birlikte birçok insan için giderek artan bir sorun haline gelmektedir ve sıklığı her geçen gün artan bir sıhhat problemidir. Alerji uzmanları tarafında tetkikleri yapılan ve alerjik astım tanısı konan hastaların ileri yıllarda daha büyük problemlere dönüşmeden tedavilerinin yapılması gereklidir. Alerjik astım tedavisi kesinlikle alerji uzmanları tarafından yapılmadır. Alerjik astım tedavisi yapılmadığında önemli meselelere neden olur. Tedavi edilmediğinde ne üzere meseleler oluşabilir sorusunu cevaplamaya çalışacağız.
Yetişkinlerde Alerjik Astım Tedavi Edilmezse Akciğerler Etkilenebilir
Alerjik astım tanısı konan hastaların asıl teşhis konulduktan sonra en kıymetli kısmı tedavi oluşturmaktadır. Uzun ve çeşitli ilaç tedavileri ile birlikte aşı tedavisini içeren tedavi basamakları hasta için çok değerlidir. Alerjik astım tedavi edilmezse sık öksürük, nefes darlığı şikayetlerinde artış olur. Balgam çıkarılamaz. Bunun sonucunda zatürre gelişebilir. Sık tekrarlayan Zatürre atakları sonucunda akciğerlerde kalıcı hasara yol açabilir. Tedavi edilmeyen alerjik astım ne yazık ki birebir halde kalmaz daha fazla ilerler ve tedavisi güç astım haline gelir bununla birlikte Astım atakları nedeniyle sık sık hastanelerin acil servislerin de yatırılmak zorunda kalınabilir.
Alerjik Astım Tedavi Edilmezse Akciğerlerde Kalıcı Hasarlar Gelişebilir
Alerjik rinit yani burun akıntısı tıkanıklık şikayetleri ile başlayıp alerjik astıma dönüşebilen bu hastalık daha sonra tedavi edilmezse bronşlarda kalıcı hasarlar gelişir. Bunun sonucunda da ömür uzunluğu sürecek olan tedavisi daha sıkıntı astım gelişir.
Alerjik Astım Tedavi Edilmezse Yüksek Doz İlaçlar Gerekebilir
Alerjik astım tedavi edilmezse sık öksürük, sık nefes darlığı gelişir. Kış aylarında daha fazla artış gösteren sık sık hastalanıp hastaneye yatmak zorunda kalınır. İleride güç astım olarak isimlendirdiğimiz tedavisi daha sıkıntı ve birçok ilaç karşılık vermeyen astım haline gelirler
Sonuç olarak;
- Alerjik astım tedavi edilmezse zatürre gelişebilir.
- Alerjik astım tedavi edilmezse akciğerlerde kalıcı hasarlar gelişir.
- Alerjik astım tedavi edilmezse yüksek doz ilaçlar ve antibiyotik gereksinimi ortaya çıkabilir.
- Alerjik astım tedavi edilmezse yüksek doz ilaçlara cevap alınamayan ileride tedavisi daha sıkıntı olan sıkıntı astıma dönüşebilir.
Yetişkinlerde ortaya çıkan Güç astım nedir ve nasıl tedavi edilir.?
Alerjik astım yetişkinlerde sık görülen uzun vadeli bir hastalıktır. Alerjik astımın en önemli belirtileri sık öksürük, nefes sıkışması ve göğüs ağrısıdır. Alerjik astım tedavisi korunma, ilaç tedavisi, alerji aşıları, tamamlayıcı tedaviler ve eğitim olmak üzere beş basamaktan oluşmaktadır. Alerjik astım tedavi edilmezse önemli meselelere neden olabilir. Tedavi edilmediği vakit tedavisi daha sıkıntı olan Sıkıntı astım haline gelebilir. Sıkıntı astım tedavisi nasıldır ? ve yeni geliştirilen ilaçlar var mı ? ile ilgili soruları cevaplamak için bu makaleyi yazdık
Zor Astım nedir ?
Zor astım klinisyenlerin tedavisi sıkıntı olan astımda kullandıkları, tarifi hala tartışmalı bir tabirdir. 6-12 aylık bir müddette standart tedaviyle denetim edilemeyen, ağır astımlı, kortizona bağımlı ya da kortizona dirençli astım olgularını içermektedir. Astım ataklarının sıklığına, semptomların başlangıç suratına, hastalığın mühletine ve tedaviye yanıt durumuna nazaran değişik halleri mevcuttur. Bilhassa uzun mühlet alerjen maruziyeti sonrasında ortaya çıkan ve tedaviye karşılık vermeyen ağır astımda Anti IgE tedavi yeni bir tedavi seçeneği olarak kullanılmaktadır. Alerjik astımlı hastaların hayat kalitesini ve ilaç kullanımını ve acil yatışlarını azalttığı gösterilmiştir.
Anti IgE TEDAVİ NEDİR ?
Astımlı hastaların tedavisinde yeni kullanılan ilaç Anti IgE olarak isimlendirilen tedavidir.
Astım en sık nedeni olan alerjik hastalıklarda en kıymetli husus alerjenlere karşı oluşan IgE ismini verdiğimiz antikorlardır. Dolanımda yer alan IgE’ler alerji hücrelerin üzerine yerleşir ve sonrasında alerjen ile temas ettiğimizde nefes darlığı, hırıltı ve balgam üzere şikayetlere yol açan kimyasal hususların salınmasına yol açar. Anti IgE tedavi dediğimiz ilaç dolanımdaki IgE’ leri bağlayarak alerji hücresinin üzerine yapışmasını maniler ve bu halde alerji hücrelerinden kimyasal hususların salınması engellenmiş olur.
Anti IgE tedavi ne vakit kullanılır?
Anti-IgE inhaler kortizonlarla denetim altına alınamayan ağır alerjik astımı olan, tedavisi güç olan yıl uzunluğu bir allerjene (akar, küf, konut hayvanı) hassas hastalarda kullanılabilir. Anti IgE tedavi şikayetlerin denetim altına alınmasını sağladığı ayrıyeten rahatlatıcı ilaç kullanma ihtiyacını, ve astım alevlenmelerin azalmasını sağladığı gösterilmiştir.
Anti IgE tedavi karşılığı nasıl kıymetlendirilir. ?
Yeni geliştirilen bu ilaçlar ile güç astım tedavisi sağlanabilmektedir. Sıkıntı astımlı hastalar alerji uzmanları tarafından muayene edilip değerlendirildikten sonra tedaviye 2 haftada bir yahut 4 haftada bir olacak formunda kola iğne biçiminde yapılarak tedavi edilmeye başlanır.
Tedavinin 16. haftasında hastanın tedaviye cevabı şikayetlerin azalmasına, rahatlatıcı ilaç kullanımının ve alevlenmelerin azalmasına bakarak kıymetlendirilir. Son datalar uzun müddetli tedavi sonrasında Anti IgE tedavi kesilmesine karşın şikayetleri geri gelmediğini göstermektedir. Yalnızca Alerji uzmanlarının bulunduğu ve tedavi için uygun koşulların sağlandığı merkezlerde yapılmalı ve uygulama sonrası hastalar en az iki saat bekletilmelidir.
Sonuç olarak;
- Alerjik astım tedavi edilmezse güç astıma dönüşebilir.
- Alerjik güç astım Anti IgE ile tedavi edilebilir.
- Alerjik güç astım tedavisinde kullanılan Anti IgE tedavi ile astım atakları ve ilaç kullanımı azalabilir.
- Alerjik güç astım tedavisinde kullanılan Anti IgE tedavi yalnızca alerji uzmanları tarafından yazılabilir ve uygulanabilir.