Omurga cerrahisi sonrasındaki ağrı (postoperatif ağrı) cerrahi kesi ile başlayan ve dokunun güzelleşmesi ile giderek azalan bir akut ağrı olup bilhassa birinci 48 saat içinde çok fazladır ve 3-4 gün içerisinde giderek azalır. Postoperatif periyotta akut ağrı ile birlikte çeşitli sistemleri içeren birçok fizyolojik cevap gelişir ve bu da bir çok organ sisteminin aktivitesini olumsuz etkileyerek işlevlerini bozmaktadır. Bunun sonucu olarak hastalar bu periyotta ek meselelerle karşı karşıya kalmakta, postoperatif periyotta düzgünleşme sürecinde uzamaya neden olarak hasta konforu ve hayat kalitesi kötüleşmektedir. Başarılı bir postoperatif analjezinin, ağrıdan ötürü hastada meydana gelen; rahat soluk alıp verememe, kardiyovasküler sistemde iş yükünün artması, mobilizasyonun gecikmesi ile tromboembolik olayların gelişmesi, nöroendokrin ve sempatik hudut sistemi aktivasyonu ile gerilim karşılığın artması üzere tesirlerinin birçoğunu önlediği bilinen bir gerçektir. Ayrıyeten hastane kalış mühletinin ve maliyetin azaltılması, kronik ağrı gelişiminin önlenmesi üzere yararlar da sağlamaktadır.
Postoperatif devirde hastanın güzel bir pozisyonda olabilmesi; ameliyat sonrası uygulanacak ağrı denetim sistemi hakkında detaylı bilgi verilmesi, fizikî ve emosyonel olarak ameliyata âlâ hazırlanması, anestezi ve cerrahinin sağlam olması, fizikî ve emosyonel travmanın minimal olması ve hastanın mümkün olduğunca kısa müddet içerisinde güzelleşerek olağan hayatına geri dönebilecek kaidelerde bulunması ile mümkündür. Her hastanın ağrıya karşılığı farklıdır. Kişilik yapısı, geçmişteki tecrübeleri, ağrıya karşı cevapta değerli rol oynar. Bu nedenle her hastanın farklı başka ele alınması ve kıymetlendirilmesi gerekir.
Günümüzde uygun sistem, casus, doz ve doz aralığı seçimi ile başarılı bir postoperatif analjezi sağlamak muhtemeldir. Birden fazla sistemin rol oynadığı postoperatif ağrı tedavisinde nonopioid kümesinden paracetamol, opioid kümesinden tramadol ve adjuvan kümesinden gabapentin üzere farklı sistemlerle tesir gösteren farklı analjeziklerin kombine edildiği multimodal analjezi yolu değerli bir prosedürdür. Bu analjeziklerin birlikte kullanılması ile daha az yan tesir ortaya çıkarken aktif analjezi sağlanmış olur. Bu analjeziklerin en yaygın uygulama prosedürü ise “Hasta denetimli analjezi” (HKA) prosedürüdür. Postoperatif analjezik ihtiyacı; yaşa, ağrının kaynağına, kişinin tecrübelerine nazaran değiştiğinden, bir infüzyon pompası aracılığı ile hastanın kendi kendine analjezi uygulamasına dayanan bu tekniğin, klasik sistemlere nazaran daha tesirli olduğu bildirilmektedir. HKA yolu, hastaların ne vakit ve ne kadar analjezik kullanacaklarına kendilerinin karar verdiği bir metot olup bir manada hastanın kendi ağrı denetiminden kendisinin sorumlu olmasıdır. HKA prosedürü yaygın olarak intravenöz (İV) yol ile uygulanmaktadır.
