ALERJEN İMMÜNOTERAPİSİ (ALERJİ AŞI TEDAVİSİ)

İMMÜNOTERAPİ (ALERJİ AŞI TEDAVİSİ) NEDİR?

İmmünoterapi (aşılama) , arı alerjik hastalıkların (saman nezlesi, sokmasına bağlı ağır alerjik tepki gibi) tedavisine ve korunmasına yönelik uygulanan bilinen en tesirli metottur. Dünyada saygın birçok sıhhat kuruluşu tarafından onaylanan bu tedavi hali ile şikâyetler vakitle kaybolmakta ve ilaç kullanma gereksinimi giderek azalmaktadır. Alerji aşısı içinde, hastanın daha evvel alerjisi olduğu tespit edilen husus bulunur ve çok düşük ölçülerden başlanarak yavaş yavaş arttırılıp bedenin bu alerjene karşı alıştırması sağlanır. Bu biçimde hastalığı yapan unsur, tıpkı vakitte hastalığın tedavisinde kullanılmış olur. Aşının içeriğinde yalnızca suda çözünmüş halde alerji yapan husus bulunur ve hiçbir halde ayrıca bir ilaç (kortizon gibi)) yahut husus yoktur. Bu tedavi formülü cilt altına iğne yolu ve ağızda eriyerek emilen hap olmak üzere iki prosedürle uygulanabilir. Cilt altına uygulama onlarca yıldır yapılan ve aktifliği çok net bilenen bir sistemdir. Son yıllarda gelişen teknoloji ve sunulan çalışmaların ışığında ağızda eriyerek kullanılan hapların da aktif olduğu gösterilmiştir. Fakat hala tüm dünyada en çok tercih edilen ve güvenilen usul cilt altına olan tedavi uygulamasıdır.

İMMÜNOTERAPİ (ALERJİ AŞI TEDAVİSİ) NASIL UYGULANIR?

İmmünoterapi iki yolla uygulanır

1. Cilt altına uygulana enjeksiyon (Subkutan immünoterapi)

2. Ağız yoluyla alınan

Tedavideki en değerli husus sabırdır. Yaklaşık 5 yıl süren bir tedavidir ve bir mühlet ihmal etmek tedaviye tekrar başlanması neden olabilir. Ülkemizde bu yolla uygulanabilen iki farklı ticari eser bulunmaktadır. Her ikisi de omuz ve dirsek ortasındaki bölgeden ince uçlu bir iğne ile uygulanır. Uygulama sıklığı alerjenin tipine ve aşının içindeki güçlendiriciye nazaran değişir. En çok tercih edilen metot, yaklaşık 16 hafta boyunca haftada 1 defa yapılan başlangıç tedavisi ve akabinde aylık olarak devam edilmesidir. Toplan müddet 3 yıldan az olmamalıdır. Sıklıkla 4-5 yıl devam edilir. Haftada bir defa uygulanan tedavi dışında haftada 2-3 defa uygulanan yahut 1 hafta boyunca hastaneye yatırılarak aktif doza ulaşılan uygulama metotları de bulunmaktadır, lakin bu teknikler çok özel durumlarda hasta ile doktorun işbirliği ile yapılabilir.

İmmünoterapinin başka bir yolu da ağız yoluyla alınan aşılarladır. Geçmiş yıllarda dilaltına direk damlatılan ticari eserler şu anda üretilmemektedir. Ülkemizde de birkaç yıldır bulunan daha pratik ve daha faal olduğu gösterilen dilaltında eriyebilen haplar bulunmaktadır. Yalnız yalnızca birkaç alerjene yönelik üretilmiştir. Tertipli olarak doz artırmaya gerek kalmadan her gün bir adet hapın dilaltında erimesi sonrası yarı saat bir şey yenilip içilmesi ile uygulanan bir yoldur. Bilimsel makaleler bu formülünde hayli faal olduğunu bildirmektedir. Fakat eser yenidir ve ülkemizde şimdi 2 yıldır bulunmaktadır.

ALERJİ AŞISI KİMLER TARAFINDAN UYGULANIR?

Aşılama süreci, yalnızca, gelişebilecek mümkün yan tesirlere müdahale edebilecek donanıma sahip sıhhat kuruluşlarında, alerji ve klinik immünoloji uzmanları nezaretinde ve sorumluluğunda yapılabilir. Bu tedavi hiçbir şeklide bu mevzuda uzman olmayan üstte bahsi geçen tabipler dışında uygulanamaz. Unutmayın ki bu durumda tedaviden beklenilen yarar oranı azalabilmekte ve en kıymetlisi muhtemel yan tesirlerin görülme sıklığı artabilmektedir. Oluşabilecek olan yan tesirlere müdahalenin gerektiğinde anında yapılması lüzumsuzluğu nedeni ile tedavinizi hiçbir vakit alerji ve/veya immünoloji uzmanları dışındaki doktorlara yaptırmamanızı öneriyoruz.

Enjeksiyon biçiminde uygulanan tedavide çok ince uçlu iğneler (insülin yahut tüberkülin enjektörü) kullanılmaktadır. Enjeksiyonlarınız üst kola omuz hizasına cilt altına yapılacaktır. Bu tedavi esnasında neredeyse hiçbir acı hissedilmemektedir. Sürece başlarken deri alkollü bir pamuk ile dezenfekte edilmektedir. Bahsi geçen ince uçlu enjektör kolunuza 45 derecelik bir açı yapacak formda uygulanmaktadır. Uygulama katiyetle derinin üst katmanlarına yapılmamaktadır. Yani enjeksiyon uygulandığında “gül açması” biçiminde bir deri kabarıklığı oluşmamalıdır. Tedavi konusunda uzman olan kliniklerde bu meseleler zati hiç görülmemektedir. Lakin, siz tekrar de tedaviniz uygulanırken bu evrelere dikkat ediniz.

Ağızdan (dil altı) uygulanan tedavide ise alerjen çözeltilerinin belli ölçüleri lisan altına damlatılır yahut kesme şeker üzere bir emiciye emdirilerek şekerin ağızda erimesi beklenir.

İşlemden sonra en az 25-30 dakika aşı yapılan yerde oluşabilecek olan kızarıklık, kabarıklık ve/veya kaşıntıyı takip etmek veyahut da oluşabilecek olan rastgele bir çok tepkiye müdahale etmek için sürecin yapıldığı klinikte beklenmelidir. Süreç sonrası 30 dakika geçtikten sonra aşınızı uygulayan görevliye kesinlikle aşı uygulama yerinizi denetim ettirdikten sonra ayrılabilirsiniz.

AŞI TEDAVİSİNİN RİSKİ VAR MIDIR?

Aşı tedavisi ile ortaya çıkabilecek olan yan tesirler yahut riskler, uygulama bir alerji ve/veya klinik immünoloji nezaretinde yapılırsa son derece azdır. Bu nedenle aşı uygulaması donanımlı sıhhat kuruluşları ve alerji ve klinik immünoloji uzmanı nezaretinde yapılmalıdır. Aşı uygulaması dış merkezde devam edilecekse bir diğer uzman doktorun sorumluluğu altında ve acil müdahale koşulları var olan merkezlerde yapılmalıdır.

Beklenen yan tesirler:

• Aşı uygulanan bölgede kızarıklık, kabarıklık, nadiren uzun devirde süreksiz nodüller,

• Aşı ağızdan uygulanıyorsa; lisanda, ağızda uyuşma hissi, nadiren karın ağrısı,

• Burun kaşıntısı, burunda tıkanıklık, hapşırık,

• Öksürük, hırıltı, nefes darlığı,

• Vücutta kaşıntı, kızarıklık, döküntü,

• Nadir de olsa şok gibisi kötüleşme hissi oluşabilir ve tıbbi tedavi gerekebilir.

ALERJİ AŞISININ MÜDDETİ VE BEKLENEN FAYDALAR NELERDİR?

Aşı en az 3, ortalama 5 yıl kullanılmalıdır. Yanlışsız alerjen ve hakikat dozlarla yanlışsız kliniklerde uygulanan aşı tedavileri ortalama % 80-90 oranında muvaffakiyet sağlamaktadır. Bireyden şahsa değişmekle birlikte yaklaşık bir yıl sonra olumlu tesirleri başlar. Bu nedenle aşı tedavisi başlanır başlanmaz tabibe istişareden hastanın kullandığı ilaçların çabucak kesilmemesi gerekir. Bir yıldan sonra hastanın kullanmak zorunda olduğu ilaçlar tabip denetiminde azaltılabilir. İki yıl içinde bu tedaviden bariz yarar görmeyen hastanın ise aşı tedavisi kesilir.