Tatiliniz kâbusa dönüşmesin. Sıhhat için gerekli koşullara sahip olmayan havuzlar ve kimi vakit da deniz suyu idrar yolu enfeksiyonlarına neden olabiliyor. Havuz enfeksiyonları ortasında en sık rastlanan şikâyet ise “havuz sistiti” olarak gösteriliyor. Üroloji Bölümü’nden Op. Dr. Ahmet Gençbay bilgi verdi;
Sistit nedir?
Sistit; mesanenin (idrar kesesi) iltihaplanmasıdır. Anatomik olarak erkeklerden farklı olmalarından ötürü bayanlarda daha sık görülen sistit, ihmal edildiği takdirde kronikleşebilir ve üriner sistemde (mesane ve böbreklerde) kalıcı hasara neden olabiliyor.
Bakteriyel sistitler çoklukla 20-40 yaşları ortasındaki genç bayanlarda daha sık görülür. Her 5 bayandan biri ömrünün rastgele bir periyodunda en az bir kere sistit geçirmektedir. Bayanlarda sistitin daha fazla görülmesinin en sık sebebi üretranın daha kısa olmasıdır. Sistitin en sık görülen etkeni, hadiselerinin yüzde 85’inden sorumlu olan Koli basilidir. Olağanda bu bakteriler kalın barsakta bol ölçüde bulunurlar. Birtakım risk faktörlerinin varlığında bu bakteriler mesaneye ulaşarak sistite neden olurlar.
Sistite neden olan risk faktörleri nelerdir?
-
Kötü genital temizlik
-
İdrar akımının engellendiği durumlar (üriner sistemde taş, tümör yahut sonda üzere yabancı cisim bulunması)
-
Nörolojik olarak mesanenin boşalamaması
-
Şeker hastalığı
-
Hamilelik
-
Yaşlılık
-
Düzensiz cinsel münasebet ( sistit yeni evlilerde daha sık görülür ki, buna ‘balayı sistiti’ denir )
-
Menopoz dönemi
-
Erkeklerde prostat ve üretra hastalıkları
Sistitin belirtileri nelerdir?
-
Dizüri(idrar yaparken yanma, sızı, ağrı)
-
Pollaküri (sık idrara çıkma) ve az idrar yapma
-
Acil idrar yapma hissi
-
Tam boşalamama hissi
-
Kötü kokulu ve bulanık idrar
-
Disparoni (cinsel bağ sırasında ağrı duyulması)
-
Kasıklarda ve göbek altında ağrı olması
-
Hematüri (idrarda kan olması)
Sistitin tanısı nasıl konur?
Sistitin teşhisinde en değerli bulgu anamnezdir. Hastaların birçoklarında üstte bahsedilen şikayetlerden birçoğu vardır. Bu şikayetlerle gelen bir hastaya birinci yapılacak tetkik, idrarın mikroskobik incelenmesidir. Sistitli bir hastanın idrarında alyuvarlar, akyuvarlar ve bakteriler görülmelidir. Enfeksiyona neden olan bakteriyi tanımlayabilmek için de idrar kültürü gerekebilir. Sistite sebep olan birincil bir hastalık düşünülüyorsa hastaya üriner ultrason, İVP (ilaçlı böbrek filmi) ve sistiskopi (ışıklı bir aletle mesaneye bakma işlemi) de yapılabilir. Sistit ve altta yatan neden tedavi edilmezse, kronikleşebilir ve hastayı zayıf ve bitkin bırakabilir.
Sistit nasıl tedavi edilmelidir?
Bakteriyel bir hastalık olduğundan ötürü tedavide antibiyotikler kullanılmalıdır. Kültür sonuçları çıkana kadar tedaviye gram negatif basillere tesirli ilaçlarla başlanmalıdır. Daha sonra tedavi kültüre nazaran düzenlenmelidir.
Sistitten korunmak için neler yapılmalıdır?
-
Günlük su alımı en az 2 litre olmalıdır. Su bakterilerin mesaneye tutunmasını mahzurlar ve dışarı atılmasını sağlar.
-
Kahve, koyu çay, alkol üzere içecekler ve acılı baharatlı yiyecekler en aza indirilmelidir. Bunların mesane üzerine uyarıcı tesirleri vardır.
-
Mümkün olabildiği kadar sık idrara çıkılmalıdır. İdrarı tutmak mesanedeki bakterilerin mesane duvarına yapışmasını ve enfeksiyon oluşmasını kolaylaştırır.
-
Tuvaletten sonraki paklık gerçek olmalıdır. Paklık önden geriye yanlışsız yapılmalıdır. Böylelikle bakterileri idrar kanalına yanlışsız taşımamış olursunuz. Yalnızca kağıtla silinmek kâfi değildir. Anal bölge kesinlikle bol suyla yıkanmalıdır. Fakat çok hijyen takıntısı olağan vajinal florayı bozabileceğinden dikkatli olunmalıdır.
-
Vajinal deodorant, parfümlü sabun, pudra kullanımı idrar kanalını tahriş edebileceğinden ötürü bu çeşit eserler kullanılmamalıdır.
-
İç çamaşır tercihi hakikat yapılmalıdır. Sıkı, dar pantolonlar ve naylonlu iç çamaşırları giymeyin. Bahsedilen giysiler genital bölgenin nemlilik oranını artırarak bakterilerin üremesini kolaylaştırır.
-
Pamuklu iç çamaşırlar tercih edilmeli ve her gün değiştirilmelidir.
-
Cinsel bağdan sonraki erken periyotta idrara çıkılmalıdır. Bu durum bakterilerin yayılmasını önlemektedir.
-
Menopoz sonrası periyotta östrojen kremleri kullanılmalıdır.
-
Özellikle yaz aylarında havuz sistitine dikkat edilmelidir. Kalabalık ve kirli havuzlara girmekten kaçınılmalıdır.