Andropoz söz manası olarak latince kökenden gelir ve “ Erkekliğin Sonu” olarak çevrilebilir. Klinik manada ise testosteron yaşla birlikte azalması sonucu görülen semptomlar bütününe verilen isimdir.
Andropozu tanımlamak için testosteron hormonunun bedenimizde ne işler yaptığını bilmek durumu kavrayabilmek için uygun yoldur. Testosteronun misyonları nelerdir ?
-
cinsel dürtüyü sağlamak
-
kemik kütlesi sağlıklı biçimde tutmak
-
yağ dağılımı düzenlemek
-
kas büyüklüğü ve gücünü arttırmak
-
kırmızı kan hücresi üretimi sağlamak
Bu vazifelere bakıldığı vakit vucudda bu hormonun hangi yaş aralıklarında en yüksek düzeyde olduğunu anlamak çok kolaydır. Erkeğin üreme konusunda en argümanlı olduğu yaşlarda 18-40 yaşlarında fizikî olarak tepede olduğu yaşlarda testosteron en yüksek düzeydedir. Yaş aldıkça üretimi azalır ve semptomlar yavaş yavaş ortaya çıkmaya başlar.
Testosteron azalmaya başlayınca ne üzere problemler ortaya çıkar ?
-
kas kitlesinde azalma
-
yağ oranının artması
-
cinsel istekte azalma
-
ereksiyon kapasitesinde azalma
-
kemik yoğunluğunda azalma
-
kognitif işlevlerde azalma
Andropoz doğal kaçınılmaz bir durumdur. Yani 40 yaşından sonra yavaş yavaş testosteron seviyesi doğal olarak azalmaya başlar. Azalma suratı ve seviyesi öznel bir durumdur. Kişinin genetik özellikleri , ömür biçimi ve beslenmesi ile direk alakalıdır. Andropozu geciktirmek mümkün ama büsbütün durdurmak mümkün değildir.
Andropozdaki erkeği kabaca tanım edecek olursak . 50 yaşını aşmış göbekli , fizikî aktivitelerde zorlanan , biraz huysuz , depresif , özgüveni azalmış bir erkek düşünün . Çokça bu türlü erkekler gözünüzün önüne gelmiştir. Bu erkeklerde testosteron azalmasının tesirlerini hepsini tıpkı anda yaşamaz farklı vakitlerde farkı bulgular ortaya çıkabilir. Birinci bulgu genelde neden mi sonuç mu olduğu tartışmalı olan yağlanma ve kas kitlesinin kaybı durumudur. Yani kas kitlesi arttığı ve yağ oranı arttığı için mi andropoza giriş hızlanır yoksa andropoza girildiği için mi bunlar meydana gelir bu yumurta tavuk ilgisine emsal. Bu bahiste bildiğimiz idman ve beslenme ile kas kitlesini artırabilir yağ oranını düşük tutarak andropozu geciktirebiliriz. Çağdaş vakitlerde andropozu hızlandıran beslenme modeli ömür şekli gittikçe erkeklerin daha erken yaşlarda andropozla tanışmasına neden olmaktadır. Bilhassa kozmetik eserlerde ve hayvansal besinlerde çokça bulunan ksenoöstrojenler çağımızda en büyük nedenlerdendir. Çağdaş zamanlardaki hareketsiz ömür öbür değerli bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır.
Andropoz nasıl yönetilir?
Andropozun öncelikli müracaat nedeni ekseriyetle cinsel fonksiyon bozukluğudur. Hastalar cinsel isteksizlik ve sertleşme bozukluğu nedeniyle bir tabibe başvururlar. Bu şikayetle başvurmuş her hastaya total ve hür testosteron seviyesi bakılmalıdır. Testosteron seviyeleri düşük olan hastalarda TRT (Testosteron Replasman Tedavisi ) yapılır. TRT yapılamadan evvel ve tedavi boyunca hastalar sistemli olarak Tam kan sayımı, PSA , Karaciğer işlev testleri açısından kıymetlendirilir. Testosteron replasman tedavisi ağızdan ilaçlarla , cilde sürülen jel formlu ilaçlarla ve kas içine enjeksiyonlarla yapılabilir. Hangi yolun uygulanacağı tedaviye karar veren doktor tarafından belirlenmelidir . Testosteron replasman tedavisinin muhtemel yan tesirleri ;
-
kardiovasküler yan etkiler
-
pıhtılaşma düzenekleri ile ilgili yan etkiler
-
üreme sıhhatiyle ilgili yan etkiler
-
prostat kanseri ile ilgili yan etkiler
Yaşlanan erkekte testosteron eksikliği başta cinsel fonksiyon bozukluğu olmak üzere birçok olumsuz tesir oluşturur. Bir uzman tarafından değerlendirildikten sonra uygun bir testosteron replasman tedavisi birçok semptomda süratli düzelme meydana getirir. Bilinçsizce kullanılan testosteron önemli sıhhat meselelerine yol açabilir.
