Ketojenik diyetler günlük 20-50 g karbonhidrat içeren çok düşük karbonhidratlı diyetlerdir. Bu diyette yüksek karbonhidrat içeren besinler (tahıl ürünleri, meyve, kurubaklagiller, peynir hariç süt ve süt ürünleri, nişasta içeriği yüksek sebzeler, şeker vb.) sınırlanır. Yağlar (zeytin, sıvı ve katı yağ, avokado, Hindistan cevizi vb.) ve karbonhidrat içermeyen veya çok düşük oranda içeren protein kaynakları (et, kümes hayvanları, balık, yumurta, peynir vb.) ağırlıklı olarak tüketilmektedir.
Ketojenik diyetler, dolaşımdaki 2 ana keton gövdesi olan asetoasetat ve beta-hidroksibutiratta
fizyolojik bir artışı indükleyerek açlığın metabolik durumunu taklit eden diyetlerdir Bu diyetler:
- Mutlaka kilo kaybına veya mikro besin sınırlamalarına neden olmayan,
- Ancak esas olarak insülini düşürerek ve stabilize ederek bir dereceye kadar açlığı taklit eden
yüksek yağlı, yeterli protein (yaklaşık 1,5 g/kg vücut ağırlığı) ve düşük karbonhidratlı (lt;50
g/gün) diyetler seviyeleri, - Hafifçe yükselen kortizol seviyeleri ve artan yağ asidi oksidasyonu;
- Birlikte bu adaptasyonlar, keton asetoasetat ve D- b -hidroksibutiratın konsantrasyonlarını
yükselterek hepatik ketogenezi teşvik eder
Preklinik ve bazı klinik deneyler, ketojenik diyetin metabolik anormallikleri iyileştirme, inflamasyonu
düşürme, tümör büyümesini sınırlama ve sağlıklı hücreleri kemoterapi ve radyasyondan kaynaklanan hasarlardan koruma potansiyeli ile nispeten iyi tolere edilebileceğini göstermiştir.
Karbonhidrat alımını sınırlayan bir diyetle, glikoz mevcudiyeti sınırlıdır, bu da piruvat oluşumunu ve
ardından ATP üretmek için laktata dönüşümü önler. Lipid ve keton cisimleri, baskın enerji kaynağı
haline gelir ve hücrenin, yukarıda belirtildiği gibi kanser hücrelerinde işlevsiz olabilen mitokondriyi
kullanmasını gerektirir. Ketojenik diyetler, aşağıdakileri içeren çoklu mekanizmalar yoluyla metabolik sağlığı karşı korumayı teşvik edebilir:
- (i) insülin seviyelerini düşürmek;
- (ii) mitokondriyal reaktif oksijen türleri üretiminde sürekli hafif bir artışa ve hormetik bir anti-oksidatif adaptasyona yol açan mitokondriyal substrat oksidasyonunun arttırılması;
- (iii) keton gövdesi β-hidroksibutiratın spesifik anti-oksidatif ve anti-enflamatuar etkileri
(butirata benzer, sadece bir hidroksil grubu ile farklılık gösterir)
Bununla birlikte, bir ketojenik diyetlerin sağlıklı bir mikrobiyomu ve bağırsak metabolomunu teşvik
edip edemeyeceği hakkında pek bir şey bilinmiyor.
Ketojenik diyet, kilo kaybının yanı sıra insülin direnci ve inflamasyonda azalma ile ilişkili olduğundan, obezite ile ilişkili tümör destekleyici faktörlere karşı koymada çekici bir seçenek olarak ortaya çıkmaktadır. Ketojenik diyet ayrıca kanser hücrelerini, düzensiz mitokondri ortamında aerobik glikoliz yoluyla birçok kanser hattı tarafından ağırlıklı olarak kullanılan bir yakıt kaynağı olan glikozdan mahrum bırakabilir.
Bununla birlikte ketojenik diyetin potansiyel riskleri vardır. Başlangıçta, özellikle diyetin yüksek yağ
içeriğine bağlı olarak bazı gastrointestinal rahatsızlıklar kaydedilebilir, ancak birçok çalışma bu
diyetlerin daha sonra iyi tolere edildiğini kaydetmiştir. Bu diyetlerin bileşimi ayrıca mikro besin ve
vitamin eksikliklerinin gelişmesi ve takviye ihtiyacı konusunda endişe uyandırabilir. Hayashi ve
arkadaşları, 6 aylık ketojenik diyetin selenyum, çinko ve bakır dahil eser minerallerde düşüşe neden olduğunu belirtti. Özellikle refrakter epilepsi için ketojenik diyete başlayan çocuklarda böbrek taşları da bildirilmiştir.
McNally ve arkadaşları, potasyum sitrat ile tedavi edilen çocukların sadece %2’sinin, potasyum sitrat almayanların %10,5’ine kıyasla ketojenik diyet sırasında böbrek taşı geliştirdiğini kaydetti. Ek olarak, ketojenik diyetin çocuklarda kemik mineral yoğunluğunda azalmaya neden olduğu, ancak gelişen iskeletten kaynaklanabileceği de kaydedilmiştir
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
