Otizm Spektrum Bozukluğu

Otizm spektrum bozukluğu sosyal etkileşim, dil becerileri ve iletişim gibi durumlarda gelişme gösterilmemesi ya da bu sürecin tamamen gecikmesi durumudur. Bu duruma maruz kalan bireyler basmakalıp davranışlar sergilemektedir.

Otizm Spektrum Bozukluğunun Nedenleri Nelerdir?

Otizm spektrum bozukluğunun tek bir nedeni yoktur. Birçok farklı sebep otizm spektrum bozukluğunu tetikleyebiliyor. Bu rahatsızlığın görülmesindeki en önemli etken genetik faktörlerdir. Genetik mutasyonlar neticesinde otizm spektrum bozukluğu çok daha fazla görülür hale gelmiştir.

Otizm spektrum bozukluğunun diğer bir nedeni ise çevresel faktörlerdir. Yanlış beslenme şekli, civaya maruz kalma ya da beyin gelişimine olumsuz etki sunacak herhangi bir şeye maruz kalınması otizmi tetikleyebiliyor.

Otizm spektrum bozukluğunun günümüzde fazla görülmesinin en önemli nedenlerinden bir tanesi glutenli besinlerdir. Glutenli besinlerin tüketilmesi bazı bireylerde beyin gelişimini olumsuz olarak tetikleyebiliyor. Bu durum da otizm spektrum bozukluğuna neden olabiliyor.

Otizm Spektrum Bozukluğunun Belirtileri Nelerdir?

Otizm spektrum bozukluğunun belirtisi her bireyde aynı değildir. Bu rahatsızlığın belirtileri bireyden bireye değişiklik gösterir. Otizm spektrum bozukluğunun belirtilerinden bazıları şunlardır:

• Adını söyleyince tepki göstermemesi
• Koordinasyon sorunları
• Kendisini ısırma ya da yaralama
• Ses, doku ya da dokunma gibi belirli duyusal uyaranlara hiç tepki vermeme ya da gereğinden fazla tepki verme
• Kendi dünyasına çekilme hissi
• Kafasında kurduğu şeylere aşırı inanma

Otizmin belirtisi çocuğun yaş durumuna göre değişiklik gösterebiliyor. Daha erken yaşlarda görülen otizm spektrum bozukluğu neticesinde daha düşük şiddetli belirtiler görülebiliyor. Buna bağlı olarak 0 ile 2 yaş arasında görülen otizm belirtileri ile 6-8 yaş aralığındaki belirtilere göre daha düşük seyrediyor.

Otizm Spektrum Bozukluğunun Tanısı

Otizm spektrum bozukluğunu tanılayabilmek için profesyonel bir süreç gerekiyor. Bu rahatsızlığın tanısı bebeklik sürecinde başlar. 2 yaşından önce otizm spektrum bozukluğunun tanılanması gerekiyor. Çünkü 2 yaşından önce otizm spektrum bozukluğunun fark edilmesi halinde rahatsızlıkla daha kolay mücadele edilebiliyor.

Otizm spektrum bozukluğunun tanısı için uzman ile iletişime geçmek gerekiyor. Uzman yaptığı testler neticesinde otizm spektrum bozukluğu olan çocuğun bilişsel ve sosyal becerilerindeki gelişim bozukluğunu net bir şekilde gözlemleyebiliyor.

Otizm spektrum bozukluğu tanılama sürecine ne kadar erken başlanırsa çocuk daha rahat bir yaşam sürebiliyor. Ancak bazı ebeveynler bu duruma gereken özeni göstermediği için tanılama süreci çok daha sıkıntılı hale gelebiliyor.

Otizm Spektrum Bozukluğu Nasıl Önlenir?

Otizm spektrum bozukluğu ebeveynlerin korkulu rüyası haline gelmiştir. Ebeveynlerin korkulu rüyası haline geldiği için pek çok birey otizm spektrum bozukluğunun nasıl önlenebildiğini sorgular hale geldi. Ancak bu rahatsızlığın bilinen ve kesin bir önleme yöntemi yoktur. Ancak yapılacak basit hamlelerle otizm spektrum bozukluğunun önüne geçilebiliyor.

Otizm spektrum bozukluğunun önlenebilmesi için çevresel faktörlere özen göstermek gerekiyor. Beslenme tarzı gibi detaylara dikkat etmeyen bireyler otizm spektrum bozukluğunun oluşmasına neden olabiliyor. Bunun yanında çocuğun dil gelişimi ve sosyal gelişimi erken yaşlarda net bir şekilde gözlenmelidir. Eğer sorun görülürse kısa süre içerisinde tedavi sürecine başlanmalıdır.

Otizm Spektrum Bozukluğu Tedavi Süreci

Otizm spektrum bozukluğunun net ve kesin bir tedavi süreci yoktur. Bu rahatsızlığın tedavi edilebilmesi için ilk olarak tanılama sürecinin tamamlanması gerekiyor. Otizm spektrum bozukluğunun tedavisi için alanında uzman hekimlere ihtiyaç duyulur.

Alanında uzman hekimler otizm spektrum bozukluğunu tedavi edebilmek için uygun müdahale ve tedavi programı geliştirir. Uygun müdahale ve tedavi programları sayesinde otizm spektrum bozukluğu kontrol altında tutulabiliyor. Ancak bu müdahale ve tedavi programı sürecine ailenin de dahil edilmesi gerekiyor. Aileler sürece dahil edilirse tedavi süreci çok daha nitelikli hale gelebiliyor.

Otizm spektrum bozukluğunu tedavi etmek için kullanılan net bir ilaç yoktur. Bu rahatsızlığı ortadan kaldırmak için davranışsal yaklaşımlardan yararlanılır.

Otizm Spektrum Bozukluğu Tedavi Yöntemleri

Otizm spektrum bozukluğunu tedavi edebilmek için farklı tedavi yöntemlerinden yararlanılabiliyor. Bu rahatsızlığı ortadan kaldırmak için davranış ve iletişim terapileri yöntemlerinden faydalanılır. Davranış ve iletişim terapilerinde bireyin sosyal becerisini geliştirici yöntemler uygulanır.

Otizm spektrum bozukluğu tedavisi için kullanılan yöntemlerden bir tanesi de eğitim terapileridir. Eğitim terapilerinde rahatsızlığı ortadan kaldıracak eğitim programlarına yer verilir. Bu programlar sayesinde otizmli bireyler iletişimini geliştirebiliyor.

Otizm spektrum bozukluğu tedavisinde kullanılan yöntemler arasında fizik tedavi süreci de yer alıyor. Otizmli bireyler hareket etmede güçlük yaşayabiliyor. Bu güçlüğü ortadan kaldırmak için fizik tedavi çalışmalarına yer verilmelidir. Ancak fizik tedavi yöntemi her otizmli birey için uygulanmaz.

Otizm Spektrum Bozukluğu Çeşitleri

Otizm spektrum bozukluğu oldukça geniş bir alandır. Oldukça geniş bir alan olduğu için bu rahatsızlığın birçok farklı çeşidi vardır. Otizm spektrum bozukluğunun her bir çeşidinde farklı belirtiler görülür. Farklı belirtiler görüldüğü için tedavi süreci de farklılık gösterebiliyor.

Otizm spektrum bozukluğunun çeşitleri şunlardır:

• Çocukluk çağı otizmi
• Asperger sendromu
• Atipik otizm
• Rett bozukluğu
• Yüksek fonksiyonlu otizm bozukluğu

Ülkemizde ve dünyada en fazla görülen otizm bozukluğu çocukluk çağı otizmidir. Çocukluk çağı otizmi neticesinde çocuk yaşlardaki bireyler sağlıklı bir şekilde gelişim gösteremiyor. Rett bozukluğu da çocukluk yıllarında görülen bir otizm çeşidi olsa da bu rahatsızlığın belirtileri farklıdır.

Otizm Spektrum Bozukluğu İçin Ne Zaman Doktora Gidilmelidir?

Otizm spektrum bozukluğu bireyin bütün yaşamını olumsuz olarak etkileyen bir süreçtir. Bundan dolayı ne kadar erken doktora gidilirse rahatsızlığın olumsuz etkileri o denli daha kolay bir şekilde ortadan kaldırılabiliyor. Otizm spektrum bozukluğu için ebeveynler ilk 6 ayda muhakkak doktor kontrolüne başvurmalıdır.

İlk 6 ayda doktora gidilmemesi halinde tedavi sürecinde gecikilebiliyor. Bunun için bebek ilk 6 aylık süreçte gülmüyor ya da mutlu ifadesini belli etmiyorsa doktora gitmek şarttır.

Otizm spektrum bozukluğu için en geç 2 yaşına kadar doktora gitmek gerekiyor. 2 yaşından sonraki müdahaleler sorunun ortadan kaldırılmasından ziyade hafifletilmesi içindir.

Otizm Spektrum Bozukluğunun Yaş İle Alakası Var Mı?

Otizm spektrum bozukluğu ile yaşın doğrudan bir ilişkisi olmasa da hiçbir bağın olmaması düşünülmemelidir. Otizm spektrum bozukluğu 40 yaşın üzerinde doğum yapan annelerin çocuklarında daha fazla görülüyor. 40 yaşın üzerinde doğum yapan annelerin % 25-30’unda otizm riski yer alıyor.

Otizm spektrum bozukluğu 25-30 yaş arasında doğum yapan ebeveynlerin çocuklarında daha seyrek görülür.

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Ailelere Öneriler

Otizm spektrum bozukluğu olan aileler kendisini suçlayabiliyor. Bu durumun kendilerinden kaynaklandığını düşünebiliyor. Ancak ailelerin böyle düşünmesine gerek yoktur. Bunun yanında ailelerin kısa süre içerisinde çocuk ve ergen uzmanı ile görüşmesi, sorunun ortadan kaldırılması için önemlidir.

Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara ebeveynler sevecen davranmalıdır. Sevecen davranmak çocuğun hırçın davranış sergilemesinin önüne geçecektir.

Özel Spektrum Bozukluğuna Sahip Bireylerin Hakları

Özel spektrum bozukluğuna sahip bireyler toplumda pozitif ayrımcılığa sahiptir. Pozitif ayrımcılığa sahip oldukları için bu bireyler sağlık haklarından daha kolay şekilde faydalanabilir. Bu rahatsızlığa sahip bireyler muayene sırasında önceliklidir.

Özel spektrum bozukluğuna sahip bireyler özel eğitim sürecine tabi tutulur.