Bağımlılık Şeması Nedir?

Bağımlılık (Yetersizlik) şemanız varsa aşağıdaki maddelerden bazıları size fazlasıyla aşina gelecektir:

• Günlük durumlarla baş etmekte zorlanırım.
• Karar verirken zorlanırım.
• Kendi muhakeme (karar verme yeteneğime) güvenmem.
• Kendi hayatım üzerinde kontrolüm yokmuş gibi gelir.
• Hayattaki değişimleri sevmem.
• Birinin bana ne yapacağımı göstermesine ihtiyaç duyarım.
• İnsanlardan sık sık yardım ve tavsiye isterim.
• Yeni bir görev üzerinde çalışırken sık sık soru sorarım.
• Yeni görevler almak istemem. Değişimi sevmem.
• Yalnız başıma seyahat etmem.
• Mali durumumu idare etmekte zorlanırım.
• Eğer bir şey yolunda gitmezse ne yapacağımı bilemem diye düşünürüm.
• Ortaya çıkabilecek problemler hakkında çok endişelenirim.
• Kendi kendime bakamıyorum.
• Hayatla baş etmekte zorlanıyorum.
• Beceriksizim/yetersizim.
• Ebeveynim pek çok şeyi benim yerime yaparım.
• Ebeveynim her yeni adımda bana ne yapacağımı gösterir.
• İçten içe yetersiz hissederim ama her şeyi yapabilirim.
• Yeni kararlar aldığımda hep başarılı oldum ama içten içe bu defa başaramayacağımı hissettim.
• İnsanlardan kesinlikle yardım istemem. Ben her şeyi kendim halledebilirim. (Şema aşırı telafisi)
• İşlerimi idare edebilirim ama içten içe yetersiz olacağım diye endişelenirim. (Şema aşırı telafisi)

Bağımlılık (Yetersizlik) şemasına sahipseniz aşağıdakine benzer çocukluk yaşantılarınız olabilir:

• Ailem her işi benim yerime yaptı.
• Annem/babam yeni bir işe başladığımda çok fazla yönlendirmede bulundu. (“Şöyle yap”, “Böyle yap”)
• Hata yaptıktan sonra “ben sana demiştim” gibi şeyleri çok işittim.
• “Eğer hata yaparsan sakın bana gelme” gibi şeyleri çok işittim.
• Annem/babam olabilecek felaketler hakkında fazlaca uyarılarda bulunurdu. (“Dikkat et”, “Orası tehlikelidir, gitme”, “Orası derindir, orada yüzme”)
• Annem/babam yeni bir işe başladığımda ne yaptığımla ilgilenmezdi.
• Yaşadığım sorunlarla nasıl baş edeceğim konusunda hiç fikir vermediler.
• Ailem yeterince destek ve yönlendirmede bulunmadı.

Bağımlılık (Yetersizlik) şeması hayatınızı nasıl etkiliyor:

• Strese dayanma gücünüz/beceriniz olmaz.
• Çok kaygılısınız.
• Panik ataklar yaşarsınız.
• Birçok yerden ve kalabalıklardan korkarsınız.
• Çeşitli fobileriniz vardır.
• Fobilerden, tehlikelerden korunmak için aldığınız önlemlerden dolayı hayatınız son derece kısıtlanmıştır.
• Eşiniz/sevgiliniz sizin bakıcınız görevini üstlenmekten bıkarlar.
• Kendi başınıza yetebileceğiniz, işlerinizi yapabileceğiniz inancından yoksun kalırsınız. (Özerk hissetmezsiniz.)
• Eğlenmeye, rahatlamaya yeterince vakit ayıramazsınız.
• Alkol bağımlılığı gibi bağımlılıklar geliştirebilirsiniz.
• (Aşırı telafi durumunda) Her işe -yardım almadan- tek başınıza yetmeye çalıştığınız için gereksiz derecede fazla stres yaşarsınız.