Prostat, spermlerin beslenmesine ve ejakülasyon (boşalma) sırasında taşınmasına yarayan sıvıyı salgılayan bir organdır.
Mesaneden çıkan idrar yolunun çabucak başlangıcında yer alan ve idrar yolunu çepeçevre saran prostat bezi yaşın ilerlemesi ile büyümeye başlar. Bu büyüme iç kısma, idrar yoluna gerçek olduğu oranda hastada idrar yaparken zorlanma şikayetleri başlar. İdrar tam boşaltılamadığı için kullanılan mesane kapasitesi azalır, hasta sık sık idrara gitmeye, gece idrara kalkmaya başlar.
Normalde bir ceviz büyüklüğünde ve yaklaşık 20 gr tartısında olan prostat bezi bazen bir greyfurt kadar irileşebilir. Şayet büyüme daima dış tarafa yanlışsız olursa hastada idrarla ilgili hiçbir yakınma görülmeyebilir.
Prostat Büyümesi Ne Demektir?
Genellikle 50’li yaşlardan itibaren belirtiler vermeye başlayan prostatın selim büyümesi (BPH) kanser değildir. 60 yaşın üzerindeki hastaların yarısında, 85 yaşın üzerindeki hastaların %90’ında görülür. Yalnızca prostat dokusunda bir büyüme kelam hususudur. Bu durum kanser gelişimi için bir taban hazırlamaz.
BPH (selim prostat büyümesi) prostatın kanser hastalığı değildir. Lakin tıpkı prostatta hem BPH hem prostat kanseri görülebilir. Kesinlikle araştırılmalıdır.
Bulguları Neler Olabilir?
- İdrar yapmayı başlatmada zorluk
- Sık sık idrara çıkma (özellikle geceleri)
- Mesanenin büsbütün boşalmadığı hissi
- Aniden kuvvetli idrara çıkma ihtiyacı
- Zayıf idrar akımı, kesik kesik, çatallı idrar yapma
- İdrar yaparken zorlanma ya da ıkınma
- İdrar damlaması ya da kaçırma
- İdrar yaparken sızı ya da yanma
“İdrar çıkışının zorlanmaya başlaması ile ilgili değişimler çok yavaş seyirli olduğu için hastalar çoklukla bu değişimi hissetmez yahut önemsemezler”
Gecikmiş olaylarda neler gözlenebilir ?
- Güçsüz mesane
- Mesane ve böbrek enfeksiyonları
- Tamamen idrar yapamaz hale gelme
- Geriye kaçan idrarın idrar yollarını genişletmeye başlaması
- Böbrek yetmezliği
Prostat Büyümesinde Teşhis Nasıl Konur?
Aynı anda prostat kanseri de olabileceğinden ve prostat kanserinin kendine mahsus erken devir belirtileri olmadığından incelemeler sırasında bu istikametten de araştırılmalıdır.
Serum Prostat Spesifik Antijen (PSA) bakılması
- Prostat kanseri ayırıcı teşhisinde önemli
Manalı yüksek kıymetlerde prostat biyopsisi yapılır.
Parmakla prostat muayenesi
- Prostat kanseri ayırıcı teşhisinde önemli
- Prostatın kıvamı, simetrisi, büyüklüğü değerlendirilir
Nodül (kısmi sert doku) araştırılır
Ultrasonografik inceleme
- Prostat kanseri ayırıcı teşhisinde önemli
- Prostatın iç yapısı ve büyüklüğü hakkında bilgi verir.
İdrar tahlilleri
- Enfeksiyon varlığı araştırılır
İdrar akım ölçümü (Üroflowmetri)
- İdrar yapış suratı, müddeti, tazyiği hakkında bilgi verir.
İdrar yapma sonrası mesanede kalan idrar ölçüsü tayini
- Normalde idrar yaptıktan sonra mesanenin büsbütün boşalması gerekir.
Sistopanendoskopi (Mesane ve alt idrar yollarının optik aygıtlarla incelenmesi)
- Şikayetlerin nitekim prostatın idrar yolu içine gerçek büyüyüp yolu tıkamasına mı, yoksa misal şikayetleri yapabilen idrar yolu darlıkları, taş ya da tümöral oluşumların varlığına mı bağlı olduğu direkt gözlenir.
- Ayrıca mesane de incelenerek güç idrar yapmaya bağlı görülen mesane değişiklikleri ve derecesi kıymetlendirilir.
“Prostat kanserinin ön değerlendirmesinde kan PSA seviyesi, parmakla prostat muayenesi ve ultrasonografik inceleme kıymetlidir.”
“Benzer şikayetleri olan iki başka hasta bu durumlarından tıpkı derecede rahatsız olmayabilir. Bu nedenle ameliyat gerekir mi? gerekirse ne cins bir ameliyat tercih edilmeli? sorularının karşılığını hastaların bu türlü bir durumdan ne kadar rahatsız oldukları da belirler.”
Bir üroloji uzmanı ile görüştügünüz vakit sizden aşağıdaki soruları cevaplamanızı isteyecektir:
- Şikayetleriniz nelerdir?
- Ne kadar müddettir varlar?
- Sizi ne sıklıkla rahatsız ediyorlar?
- Daha kötüleşmeye başladılar mı?
- Ailenizde prostat sorunu yaşayanlar var mı?
- Başka sıhhat meseleleriniz var mı?
- Devamlı kullandığınız kimi ilaçlar var mı?
Uluslararası prostat semptom skor testi için tıklayınız.
Prostat Büyümesinde Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Hastadaki bulguların şiddeti, ek sorunların varlığı, hastanın yaşı yanında prostatın büyüklüğü, hali de tedavi kararında tesirlidir.
Aslında her hastada uygulanması ülkü olan bir tedavi tekniği yoktur. Her hasta farklı bir olgu olarak değerlendirilmeli ve tedavi metotları konusunda hastanın bilgilendirilmesi sonrası nasıl bir yol izleneceğine bir arada karar verilmelidir.
Prostatın idrar yolunu tıkamaya başlamasının erken periyot bulguları bir periyot ilaç tedavileri ile giderilebilir. Lakin ilaca karşın şikayetler bir mühlet sonra tekrar görülmeye başlar ya da baştan itibaren şiddetli seviyede ise, örneğin hastanın idrar yapamaz hale gelme üzere durumları kelam konusu ise ilaç tedavisi denenmeden direkt operasyon planlanır.
