Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Seval Taşdemir, açıklanamayan infertilite hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
Çocuk sahibi olma isteği ile doktora başvuran çiftlerin yarıdan fazlası açıklanamayan infertiliteye sahiptir. Anne adayının yumurtalıklarının tertipli çalıştığı, tüplerin açık, rahmin sağlıklı ve baba adayının sperm kıymetleri olağan olduğu durumlarda korunmasız geçen bir yıl sonunda gebelik elde edilememesi; açıklanamayan kısırlık olarak kıymetlendirilir. Şimdiki teknolojiler ile teşhis edemediğimiz açıklanamayan kısırlık yaşayan çiftlerin kıymetli bir kısmı, hiçbir yardım almadan tabiatıyla gebelik elde edebilmektedir. Bu çiftler için daha evvelki başarısızlıkları ve vakit içinde elde edilen gebeliği açıklamak mümkün değildir.
Sağlık sorunu olmayan 100 çiftten 20’si bilinmeyen sebeplerle hamile kalamamaktadır. Üreme sisteminde bir düşünce var ise gebelik engellenmektedir. Sorunsuz çiftlerin her ay yüzde 15-20 civarında olan gebelik bahtı açıklanamayan kısırlık kümelerinde yüzde 3-5’ler düzeyine inmektedir. Yani bu çiftlerde de hala spontan gebelik ihtimali devam etmektedir. Açıklanamayan kısırlıkta; üreme sisteminde süreksiz yahut kalıcı, kolay ya da karmaşık bir sorun olduğu kabul edilir. Bazen farklı basamaklarda ve sistemlerde çok sayıda sorun olabilir.
Kısırlık mühleti ve yaş önemli
Kısırlık müddeti dört yıldan az, anne adayının yaşı da 35’in altında ise tercih aşılama tedavisi olmalıdır. Anne yaşı 35’in üzerinde ise yeniden aşılama yapılabilir lakin aşılamaların sayısı artırılmadan tüp bebek tedavisine geçilmelidir. Tüp bebek, çiftler için her vakit elde edilebilir bir tedavi sistemidir. Lakin öncelikle kolay tedaviler denenmelidir. Bu metotlarla muvaffakiyete ulaşamayan çiftlere, daha sonra tüp bebek tedavisi uygulanmalıdır.
Aşılama tedavisi
Aşılama tedavisinde spermin hakikat vakitte yumurta ile bir ortaya gelmesi sağlanmaktadır. Yumurta geliştirici ilaçlar hap yahut iğneler yolu ile bir yahut iki tane yumurtanın gelişmesi sağlanır. Yumurta muhakkak bir çapa ulaştığında çatlatma iğneleri yardımıyla yumurtlama gerçekleştirilir. Bu periyot, gebelik bahtının en yüksek olduğu vakit dilimidir. Yumurtlama, çatlatma iğnesinden sonra yaklaşık 36 saat sonra gerçekleşir. Bu vakte yakın bir saatte spermler alınarak laboratuvarda hazırlık ve yıkama süreci yapılır. Akabinde, ortalarından en süratli ve sağlıklı olanlar toplanarak rahim içerisine yumuşak bir kateter yardımı ile verilir.
Tüp bebek tedavisi
Tüp bebek tedavisinde; aşılamaya oranla daha fazla ilaç kullanılır ve takipler daha sıktır. Folikül çapları belli bir büyüklüğe ulaştığı vakit, aşılama tedavisinde olduğu üzere çatlatma iğnesinden 36 saat sonra ince bir iğne ile vajinal ultrasonografi kullanılarak yumurtalar alınır. Laboratuvar ortamında mikroskop altında her bir yumurta, etrafındaki hücrelerden temizlenip kıymetlendirilir ve mikroenjeksiyon yolu ile olgun her bir yumurtaya bir sperm enjekte edilir. Döllenme sonrası gelişen embriyolar inkübatörler içerisinde takip edilerek, seçilen embriyolar anne rahmine transfer edilir.
Açıklanamayan infertilitede en yaygın etken gerilim. Duygusal, zihinsel ve bedensel bütünlükten oluşan sistemin ahenk içinde çalışmasını bozan gerilim, hamile kalma mümkünlüğünü da olumsuz etkiliyor. Adet günü hesabı, alaka zamanlaması, yumurtlama takibi ve adet gecikmesi beklentisi içinde olan bayanlar gerilimle çok daha fazla karşı karşıya kalıyor. Eşinden yeteri kadar takviye görmeyen bayanların gebelik talihi düştükçe, gerilim de katlanarak çoğalıyor. Hâlbuki çiftler, gerilimden uzak durup birbirlerine dayanak olursa bebek olma ihtimali artıyor.
