Ağrı, doktora müracaatın en sık nedenlerinden biri. Adeta bir alarm vazifesi olan akut ağrı, kişiyi hasardan ve hastalıktan haberdar eder, tıbbi yardım almaya zorlayarak düzgünleşme sürecine katkıda bulunur, hatta erken teşhis sağlar. Organizmada hiçbir misyonu olmayan kronik ağrı ise organik bir lezyon olsun yahut olmasın doku-sinir biyolojisini değiştirmekte, fizikî ve duygusal bozukluğa neden olarak ve iş yapabilirliği engelleyerek ömür kalitesini düşürmekte, hayat kalitesini düşürmektedir. Kronik ağrının tedavisi tabibi de zorlamakta ve bilhassa organize olmayan tedavi uğraşları hastane kullanımını artırarak sosyo- ekonomik yük getirmektedir. Kronik ağrıların, fizikî ve duygusal bozukluğa neden olup kişinin hayat kalitesini düşürmesinin öbür boyutunu da Algoloji Uzmanı Doç. Dr. Yazgı Keskinbora şöyle açıklıyor: “Uzun periyodik kronik ağrılar, hem yaşlı hem de genç hastaları kısır döngü içinde depresyona sokabilir. Hem depresyon ağrıya hem de ağrı depresyona yol açabilmektedir. Bu nedenle rastgele bir yerinizde 2 aydan uzun süren kronik ağrınız varsa depresyon kısır döngüsü içine girmemek için bir ağrı uzmanı tarafından değerlendirilmeniz önemlidir”.
- Herkes Bel ve Baş Ağrısından Şikayetçi!
Ağrı kliniklerine başvuran hastaların yüzde 40’ı kanser ağrısından, yüzde 60’ı ise kronik kanser dışı ağrıdan yakınmaktadırlar. Kronik kanser dışı ağrıdan yakınanların büyük bir çoğunluğu ise bel ağrısı ve baş ağrısıdır. Bel ağrılarının en sık nedenleri ortasında bel fıtığı ve kireçlenme gelmektedir. Bel fıtığı nedeniyle belden başlayan ve bacağa vuran ağrı şikayeti olan hastalar beyin cerrahı tarafından değerlendirildiğinde şayet bel cerrahisi önerilmiyorsa ağrı uzmanınına yönlendirilirler. Bel fıtığına bağlı sıkışan hudut üzerine uyguladığımız radyofrekans akım tedavisi ile hastalar en az 2 yıl boyunca ağrısız kalarak günlük hayat kalitelerini arttırabilmektedirler.
- Migren Pili’yle Baş Ağrılarına Elveda
Baş ağrıları ise tansiyon tipinden migren ağrısına kadar geniş yelpazede yer alır. Çeşitli ağrı kesici ilaç tedavilerinden girişimsel ağrı tedavisi denilen iğne tedavilerine kadar hastalar baş ağrılarından kurtulabilmektedir. Toplumda çok sık karşılaşılan migren tedavisinde ise yeni bir tedavi usulü olan “ağrı pili” uygulaması FDA onayı alarak başağrısı tedavi kılavuzlarına girmiştir. Başın ense kısmında migren ağrısında sorumlu hudut üzerine bir elektrod yerleştirilir ve bu elektrodun ucu yeniden cilt altına yerleştirilen pil yani jeneratöre bağlanır. Türkiye’ de de uygulamaya başladığımız bu tedavi formülü ile hastalar ömürleri boyunca bu pille baş ağrılarını kendi denetimlerinde azaltabilmektedir.
- Stres Varsa Ağrı Şiddetleniyor
Kronik ağrı yani uzun periyodik inatçı ağrı, rastgele bir hastalığa bağlı olsun yahut olmasın, fizikî ve duygusal bozukluğa neden olarak hayat kalitesini düşürmekte, iş yapabilirliği engelleyerek işlevi bozmaktadır. Bu nedenle hem yaşlı hem de genç ağrılı hastada bu inatçı ağrının yarattığı kısır döngü ile depresyon görülebilmektedir. Ayrıyeten hassas yapılı ve gerilime maruz şahıslarda de bedenin ağrıyı azaltan sistemi de zayıfladığından bu hastalar hafif ağrı yakınmasını daha şiddetli hissedilebilmektedirler. Duygusal açıdan kendimizi uygun hissettiğimizde baş ağrımız olduğunda adeta geçiştirmeye çalışırken, gergin ve hüzünlü olduğumuzda ise tıpkı baş ağrısının dayanılmaz hissedilmesi bu durumu açıklayan yeterli bir örnektir. Yani hem depresyon ağrıya hem de ağrı depresyona yol açabilmektedir.
- Kronik inatçı ağrılar nedensiz olabilir mi?
İlk medeniyetlerde bir büyü, bela, şeytan, makus ruh olarak yorumlanan kronik ağrının neden ve nasıl oluştuğu, hudut fizyolojisindeki son 20-30 yıldaki ilerlemelerle gizemi biraz olsun aralanmasına karşın günümüze kadar hala tam manasıyla anlaşılmış değildir. Yalnızca kronik ağrının oluşması değil, ağrı hassasiyeti, ağrıya yatkınlık, tesirli olduğunu bildiğimiz kimi tedavilerin tesir düzenekleri ve tedavilere verilen yanıtın herkeste farklı olması üzere temel katogorilerde de anlayamadıklarımız bulunmaktadır. Bu belirsizlik bugün için artık biraz olsun çözülerek “genetik yatkınlığın” kronik ağrıda değerli hisse sahibi olduğu bilinmektedir. Ayrıyeten duyu sistemindeki patolojik değişimlerin bağışıklık sistemi tarafından düzenlendiği ve bu iki sistem ortasında karşılıklı etkileşmenin olduğu bilinmektedir. Ağrı oluşumunda genetik yatkınlık ve bağışıklık sistemi üzere şifreler çözülmesine karşın, ağrılı kişinin beyninde ne olup bittiği hakkında bilgimiz sonludur. Son yıllarda ağrı alanında yapılan tüm çalışmalar ağrı oluşumunda beynin rolü üzerine ağırlaşmıştır. Çivili tahtanın üzerinde yürüyebilen Hintli insanların ağrılarını beyinleri ile denetim ettiği gerçeğini de akılda tutmak gerekecektir.
