Double J stent nedir?
Bilindiği üzere böbreklerimiz belimizin her iki yanında bulunan ve kanı süzerek idrar üreten organlarımızdır. İdrar torbamız ise göbeğimizin alt kısmında bulunan idrarın biriktiği ve pompa görevi görerek idrarı boşalttığımız organımızdır. Böbrekte üretilen idrarın idrar torbasına taşınmasına yarayan yaklaşık 5 mm çapında ve 25-30 cm uzunluğunda içi boş boru üzere yapıya ise üreter ismi verilir (Şekil 1). Çoğunlukla taş ameliyatlarından sonra takılan, bir ucu idrar torbasında, başka ucu da böbreğin içerisinde kalacak halde üretere takılan her iki ucu kıvrılarak “J” yahut “O” halini alan orta kısmı düz boru halindeki yumuşak alete Çift J (Double J) stent ismi verilir. Kısaca DJ stent ismi verilir. Bu isim iki ucunun J halinde kıvrık olmasından gelir.
Double J stent ne vakit takılır?
Böbreğin içerisinde üretilen idrarın rastgele bir sebeple idrar torbasına iletilmesini engelleyen durumlarda, idrar akışını sağlamak için DJ stent takılır. Çünkü idrar akışı sağlanamazsa idrar böbrekte birikmeye başlar, bu da böbreğin şişmesine ve vakitle işlev kaybetmesine neden olur. Tıpkı vakitte bu tıkanıklık önemli ağrı bazen de enfeksiyona yol açabilen bir durumdur. DJ stentler genellikle böbrek yahut üreter taşı olduğu durumlarda kullanılır. Bilhassa çabucak ameliyat olamayacak bireylerde, böbreğin bu müddette ziyan görmemesi için takılabileceği üzere, dışarıdan şok dalgaları ile yapılan kırma süreçleri öncesinde de kırılan taşların tekrar bu kanalı tıkamaması ve ağrı yapmaması için de kullanılır. Fakat günümüzde en sık taş ameliyatlarından sonra, ziyan gören böbreğin yahut üreterin güzelleşmesi, kalan taş kesimlerinin böbreği tıkamaması, ameliyat sırasında oluşan küçük çaplı üreter hasarlarının tamiri için kullanılır.
Bunların dışında, böbrek kanal darlıklarında ameliyat sırasında kesilen ve dikilen kanalın uygunlaşması için de ameliyat esnasında takılabilir. Çeşitli sebeplerle üreterde oluşan darlıklarda da bu darlığın açılmasını takiben bu bölgenin uygunlaşması için kullanılır. Birtakım kanser hadiselerinde, tümörün üreteri sıkıştırıp daralttığı ve idrar geçişine müsaade vermediği, yahut ışın tedavisi (radyoterapi) sonrası üreterin daraldığı durumlarda da böbrek işlevlerini muhafaza gayeli uzun periyodik stentler takılabilir.
Double J stentin bedende kalma müddeti ne kadardır?
Stentlerin bedende uzun mühlet kalmaları enfeksiyona, stentin taşlaşmasına ve birçok şikayete sebep olabilir. Olağan yapıdaki stentlerin bedende sorun çıkarmadan kalabilme mühletleri 2-3 ay civarındadır. Fakat bu stentler herkeste tıpkı müddette soruna yol açmaz. Kimi hastalarda çok uzun mühlet kalsa bile rastgele bir sorun çıkarmazken, birtakım hastalarda 20 günlük müddette bile taşlaşablir. Bu nedenle stentin kalma müddeti hastadan hastaya değişebilir ve buna ilgili tabip karar verir. Özel üretim stentler ise bedende rastgele bir sorun oluşturmadan uzun mühlet dayanabilecek yapıda hazırlanmıştır. Bu özel stentler daha çok kanser hastalarında kullanılır ve maliyeti yüksek stentlerdir. DJ stentler bir evvelki soruda anlatıldığı üzere birçok sebeple takılabilir. Stentin kalma müddeti ise takılma sebebi ile direkt alakalıdır. Taş ameliyatlarından sonra ekseriyetle 2-4 hafta tutulur. Açık yahut Laparoskopik yapılan kanal darlığı ameliyatlarında ekseriyetle 6 hafta bedende kalması istenir. Kanser ameliyatlarında ise çoklukla 1 yıl mühletle tutulup bu müddetin sonunda yeni bir stent ile değiştirilir.
Double J stent ne üzere yakınmalara sebep olur?
Bu durum da çok çeşitlilik gösterir. Birtakım hastalarda hiçbir yakınmaya sebep olmazken, kimi hastalar ise dayanılmayacak şikayetlerle karşılaşır ve bazen gereğinden daha kısa müddette stentin çıkarılması gerekir. Sık karşılaşılan yakınmalar ise; idrarda yanma, sık idrara çıkma isteğine karşın az idrar yapma, idrardan kan gelmesi, göbek altında ağrı, erkeklerde peniste ağrı, sıkışıkken yahut idrar yaparken stentin takıldığı böbrek bölgesinde (böğürde) ağrı halindedir. Bu şikayetler ekseriyetle stentin idrar torbası içerisinde kalan kıvrılmış kısmından kaynaklanır. Tekrar birçok hastada birinci günler hissedilen şikayetlerin ilerleyen günlerde bedenin alışması ile azaldığı gözlenir. Daha az sıklıkla; stente bağlı enfeksiyon nedeniyle yüksek ateş, stentin yapısına karşı allerjik durumlar, stentin yerinden kaymasına bağlı yan ağrısı yahut damla damla istemsiz idrar kaçırma görülebilir. Şiddetli şikayetleri olan hastalar doktora başvurarak bu şikayetleri azaltıcı yahut ortadan kaldırıcı kimi ilaçlar alabilirler. Tüm bu şikayetler stent çekildikten sonra ortadan kaybolacaktır. Aksi halde tekrar doktora başvurmanız gerekir.
Double J stent nasıl çıkarılır?
En kıymetli bahis DJ stent her ne sebeple takılmış olursa olsun, vakti geldiğinde onun çıkarılması gerektiğidir. Stent takılan hastanın bunu unutmaması ve kesinlikle çıkartılması gerektiğini bilmesi gerekir. DJ stentler çoklukla endoskopik formülle çıkarılır. İdrar kanalından girilen kameralı aletlerle stent tutulup çekilir. Idrar kanalı çok kısa olduğu için bayanlarda bu süreç için anestezi gerekmezken, erkeklerde ve çocuklarda bu sürecin anestezi altında yapılması uygundur. Erkeklerde lokal anestezi ile kıvrılabilen (flexible) aletlerle çekilmesi de bir alternatiftir. Çoklukla sürecin mühleti 5 dakika civarındadır. Fakat bazen stentin alt ucu üst böbreğe hakikat kaçar, bu durumlarda klasik usullerden daha farklı sistemlerle, ince aletlerle üretere girilerek buradan stentin çekilmesi gerekebilir. Çok nadiren hastalar üreter ve mesanenin kasılması ile stenti resen düşürürler yahut bir ucunun idrar kanalından çıktığını görürler. Bu durumda ilgili doktora başvurmak en akılcı sistemdir.
