BÖBREK TAŞI HASTALIĞI
Kalsiyum oksalat yahut ürik asit üzere birtakım unsurlar idrar içerisinde olağanda beklenenden daha yüksek yoğunlukta bulunduğunda kristaller halinde çökelebilir ve vakit içerisinde büyüyerek böbrek taşını meydana getirir. Taşlar yer değiştirerek yahut idrar kanallarından aşağıya hakikat hareket ederek bedenden atılabilir lakin idrar kanalının rastgele bir noktasında takıldığında idrar akışını engelleyerek şiddetli böbrek ağrısına yol açar.
BÖBREK TAŞI OLUŞUMU İÇİN RİSK FAKTÖRLERİ
Birtakım hastalıklar ve alışkanlıklar bireyde böbrek taşı oluşum riskini arttırabilir. Özgeçmişinde taş hastalığı olan hastalarda ikinci kere taş oluşma mümkünlüğü bir yıl içerisinde %15, 10 yıl içerisinde % 80’dir. Gut hastalarında ve idrarında yüksek ürik asit bulunanlarda böbrek taşı riski fazladır. Asidik idrar çıkaranlarda ürat, bazik idrar çıkaranlarda fosfat ve okzalat taşları daha kolay oluşur. Böbrek taşı oluşma riskini artıran faktörler aşağıda sıralanmıştır :
• İdrar yolu enfeksiyonu
• Böbrekteki yapısal bozukluklar, idrar çıkışını engelleyen anatomik yapı
• Böbrek hastalığı olanlar (renal tübüler asidoz, kistik böbrek hastalığı…)
• Beslenme alışkanlıkları (aşırı protein ve yağlı yiyeceklerle beslenme)
• Yetersiz sıvı alımı
• Hiperkalsiüri, sistinüri, hiperokzalüri, hiperürikozüri hastalıkları
• Kimi ilaçlar (asetazolamide, anti-viral ilaçlar…)
• Birtakım bağırsak hastalıkları (inflamatuvar bağırsak hastalığı…)
• Genetik faktörler
• Geçirilmiş bağırsak ameliyatları (jejono ileal by-pass)
• Metabolik hastalıklar (hiperparatiroidizm, gut hastalığı…)
BÖBREK TAŞI HASTALIĞININ BELİRTİLERİ
Yan ağrısı : Taş hastalığında birinci ve en sık görülen belirtisi ağrıdır. Böbrek ağrısının şiddeti kimi bireylerde muhakkak bilinmeyen bir sızı biçiminde görülürken kimilerinde son derece şiddetli, kıvrandırıcı ve hastaneye yatmayı gerektirecek yoğunluğa kadar ulaşabilir. Ağrı atakları taşın üreter (böbrekten idrar torbasına uzanan kanal) içerisindeki hareketi ve buna bağlı üreter spazmlarına bağlıdır. Böbrek ağrısı, taşın bulunduğu beden tarafında olur. Ağrının yeri de, taşın yerine ve hareketine nazaran değişebilir. Böbrekte yahut üst üreterdeki taş, kaburga ile kalça ortasında yan (böğür) ağrısına sebebiyet verir. Alt üreterde ve mesaneye yakın taşlar ise karın alt kısmında yahut erkeklerde o taraftaki testise hakikat yayılan ağrıya yol açar.
Böbrek taşı hastalığında tek belirti ağrı değildir. İdrarda kanama, bulantı, kusma, idrar yaparken acı, yanma ve idrar sıkışıklığı hissi de ayrıyeten görülebilir. Ağrıya sebep olmayan ve diğer sebeplerle yapılan tetkiklerde rastlanılan taşlar da olabilir. Bunlar genelllikle üretere düşmemiş yalnızca böbrekte yüzen taşlardır.