Her duygunun insan yaşamında bir işlevi vardır. Korku ise, bebeklikten itibaren bizi tehlikelere karşı koruyan ve hayatta kalmamızı sağlayan bir duygudur. Keyif, neşe, mutluluk gibi duygulara kıyasla korku; çocuğu daha zorlayan, baş etmesini zorlaştıran duygulardan biri olarak tanımlanabilir.
Çocuklar her yaş döneminde farklı korkular geliştirebilir. Çocuğunuz gölgelerden, canavarlardan, hırsızdan, sifon sesinden, yüksek sesten korktuğunu dile getirebilir.
Birçok korku, gelişimsel süreçte normaldir ve bebeklikten ergenliğe hatta yetişkinliğe farklı şekillerde kendini gösterebilir. Özellikle iki yaş ve sonrasında korku duygusu daha belirgin hale gelir. Çocukların iki yaş itibariyle hayal dünyası gelişmeye başlar. Sembolik oyunların başladığı ve hayali arkadaşların da görüldüğü bir yaş dönemidir. Bu yaşta çocuğun dili kullanma becerisi gelişir ve benlik kurma mücadelesi görülür.
Çocukların korkuları yaş grubuna ve gelişim dönemine göre değişiklik gösterebildiği gibi model alma, taklit etme ve yanlış öğrenmelerle de çocuklarda korku gelişebilir.
Çocuklarda görülen yaygın korkular:
-
Yalnız kalma,
-
Ebeveynden ayrılma (ölüm korkusu),
-
Yeni deneyimlerden kaçınma,
-
Tuvalet- banyo yapma korkusu,
-
Canavarlardan, masallardan korkma
-
Karanlıktan korkma,
-
Okuldan korkma,
-
Gölge Işık sesten korkma,
-
Hayvanlardan korkma,
-
Doktor, iğne, hemşireden korkma.
-
Hasta olmaktan korkma,
-
Hırsızdan korkma gibi çeşitlendirilebilir.
Model Alma ve Taklit Yoluyla Gelişen Korkular
Çocuklar, büyürken anne ve babalarını çok dikkatli bir şekilde gözlemler. Onların olaylar karşısında verdikleri tepkileri taklit eder ve uygulamaya çalışırlar. Köpekten korkan bir ebeveynin köpek görünce kaçması, çocuğa köpeğin korkulması gereken bir hayvan olduğunu öğretir. Bu korku çocuğun ebeveynini birden fazla kez korkarken görmesi sonucu pekişir. Çocuk sadece ebeveyninden değil kardeş, akrandan, izlenilen video ve resimlerden de öğrenebilir.
Ebeveynin Yaklaşımından Dolayı Gelişen Korkular
Aileler çocuğu disipline etmek için, çocuğa çoğunlukla vereceği zararın farkında olmadan, tehdit içerikli sözler sarf edebilmektedir. Kısa sürede anlık müdahale etmek için işlevsel gibi görünen “Bir daha yaramazlık yaparsan seninle konuşmam.”, “Sözümü dinlemezsen seni başkasına veririm.” , “Uyumazsan öcü gelecek” gibi sözler söylemesi çocuğun korku duygusunu pekiştirir. Çocuğu tehlikelere karşı korumak isteyen ebeveynin aşırı korumacı yaklaşımı, çocuğun pek çok şeyden korkmasına neden olabilmektedir.
Öğrenme Yoluyla Gerçekleşen Korkular
Bazı korkular yaşanan olumsuz bir olay ya da deneyim sonucu ortaya çıkar, yani öğrenilir. Yaşanan olumsuz deneyimler ve o deneyimlere verilen tepkiler korku duygusunu pekiştirebilir.
Çocukların korku duygusuyla baş edebilecek ruhsal ve zihinsel olgunluğa erişmesi zaman alır. Çocukluk çağında yaşanan korkularda, odaklanılması gereken nokta korkuların varlığından çok onlarla nasıl başa çıkabileceğini öğrenmek ve çocuklara öğretmektir. Yaşa ve gelişim özelliklerine göre korkular ve süreci değişebilir. Korku kronikleşiyorsa, baş etmekte güçlük çekiyorsanız, yeme, uyku düzeni ve sosyal hayatı olumsuz etkiliyorsa uzmandan destek alabilirsiniz.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.