Demir bedenimizde yüzlerce protein ve enzimin yapısında bulunan çok kıymetli bir mineraldir.Kan
üretimi için yeteri kadar demir almamız gerekmektedir.Demir eksikliği dünyamızda görülen en önemli
beslenme programlarının başında yer almaktadır.
Demir,kanımızda kırmızı kan hücrelerinin içinde bulunan ve oksijen taşıyan hemoglobin isimli bir
proteinin yapısında bulunur.Demir eksikliğinde dokulara oksijen yeteri kadar taşınmadığından
yorgunluk,iş performansında azalma,bağışıklık sisteminde zayıflama görülür.Demir depoları bağırsaktan
alınan demir ile düzenlenmektedir.Demir alımı yetersiz ise yahut fazla kan kaybı nedeniyle demir eksikliği
oluşmuşsa kansızlık meydana gelir.Kadınlarda adet kanamalarının fazlalığı demir eksikliğinin en önemli
nedenlerinden birisidir.Ayrıca diğer kanamalar(ameliyatlar,kesikler,hemoroidler) nedeniyle beden demir
gereksinimini depolardan karşılamaya çalışır.Ferritin dediğimiz bu depolar da azalmaya başlayınca kansızlık
kansızlık oluşmaya başlar.
Bedendeki demir depoları bağırsaklardan demir emilim oranını tesirler. Bedenimizde demir az
ise bağırsaklardan daha çok demir emilimi olmaktadır. Kırmızı ette bulunan demirin emilimi sebzelerdeki
demirin emiliminden daha çoktur.
DEMİR EKSİKLİĞİ NEDENLERİ?
* Diyetle kırmızı et alımının az olması
* Bağırsaklardan demir emiliminin azalması(mide ameliyatları,midede helikobakter pilori varlığı)
* Çok adet kanamaları
* Gebelik
* Diyaliz hastaları
* A vitamini eksikliği
DEMİR EKSİKLİĞİNE BAĞLİ ANEMİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
* Yorgunluk,halsizlik
* Solukluk,çarpıntı
* Saç dökülmesi ve tırnak kırılmaları
* Üşüme
* Baş dönmesi ve baş ağrısı
* Uykusuzluk
* Konsantrasyon bozukluğu
* Okul muvaffakiyetinde azalma
* Beden direncinde azalma
* Lisanda iltihaplanma
DEMİRDEN VARLIKLI BESİNLER NELERDİR?
* Kırmızı et
* Ciğer,dalak
* Yumurta
* Kuru baklagiller
* Kuru üzüm
* Pekmez
* Yeşil yapraklı sebzeler
DEMİR EMİLİMİNİ NE TESİRLER?
Kafeinli içecekler,yemekle birlikte içilirse,HEM olmayan demir emilimini zorlaştırmakta.Özellikle çayı bu
nedenle yemeklerden 1 saat sonra içmek en hakikat alışkanlık diyebiliriz.Bağırsaklardan vücudumuza
demir dışında Magnezyum,Çinko,Bakır,Kalsiyum üzere mineraller de geçmektedir.Hepsi birlikte alındığında
Demir emilimi de azalmaktadır.Kırmızı etle birlikte Kalsiyumdan güçlü besin almak gerçek değildir.
Baklagiller,tam tahıllar ve fıstık üzere tohumlarda fitik asit bulunmaktadır.Organik bir bileşik olan bu
hususlar demiri de kendine bağlayıp dışarı atmaktadır.Bakliyatları suda bekletmek fitik asit oranını %80-
90 oranınında azaltmaktadır
Örneğin;
köfte ve yeşil yapraklı sebzelerle hazırlanmış bir salata
omlet ve portakal suyu
yumurtalı bir ıspanak yemeği
Suda bekleterek pişirilmiş kuru fasulye ve bulgur pilavı
