DIR Floortıme Terapisi

Psikolojik sorunlar, her yaştaki kişilerin günlük yaşamlarında çeşitli kısıtlılıklarla karşılaşmasına neden olur. Terapi tedavileri, özellikle çocuklarda birçok sorunun çözüm yöntemidir.

Floortime terapisi, down sendromu, otizm spektrum bozukluğu, dikkat eksikliği, dil ve konuşma bozukluğu, gelişimsel gerilik, hiperaktive, duygusal sorunlar yaşayan çocuklar için geliştirilmiş terapi programıdır. Çocuğun daha iyi gelişmesini hedefler ve dil. duyu ve motor becerileri değerlendirilerek kısıtlılıkların neler olduğunu belirler.

DIR Floortıme Terapisi Nedir?

Floortıme, birçok konuda gelişimsel zorluk yaşayan çocuk ve ailelerinin yaşadıkları sorunların çözümü için geliştirilmiş programdır. DIR (Development – İndiuvual – Regülasyon) modeli, çocuğun gelişim düzeyini takip etmeyi ve bu takiplerle aşamalar katetmeyi hedefler.

DIR Floortime terapisi, gelişimsel, bireysel farklılıklara dayanan ilişki kurma modeli olarak tanımlanır. Floortime terapisi içeriğinde, özel eğitil, konuşma terapisi, duyu bütünleme ve ebeveyn danışmanlık destek hizmetleri gibi geniş kapsamlı içeriklere sahiptir. Yerde oyun tekniği olarak kullanılıyor.

Uzman, çocuğun gelişim aşamalarını izleyebilmek, değerlendirebilmek ve ilerlemesini sağlayabilmek için çocukla beraber yere oturur ve beraber çalışmalar yapar.

Floortıme Terapisi Kime Uygulanır?

Çocuklarda görülen bazı gelişimsel zorluk ve duyu bozuklukları, yaşları ilerledikçe kendisini daha çok gösterebiliyor. Floortıme terapisi, çocuğun gelişimsel ve psikolojik sorunlarının tespit edilmesini ve gelişiminin sağlanmasını hedefler.

Genelde, sosyallik problem, gelişimsel zorluk, içe dönük, dil ve iletişim bozukluğu, down sendromu, otizm spektrum, dikkat eksikliği gibi gelişimsel sorunları olan çocuklara uygulanan bir tekniktir. Çocukların gelişim sorunlarına çözüm bulmaya çalışan floortıme terapisi, DIR Floortime eğitimi alan ve ICDL tarafından verilen sertifikaya sahip uzman terapistler tarafından uygulanır.

Floortıme Terapisi Nasıl Uygulanır?

Çocuk terapi tekniklerinden olan floortıme terapisi, çocuğun liderliğinin takibi ve terapisti kendi dünyasına kabul etmesiyle uygulanmaya başlanır. Çocuk ile birlikte zaman geçirmeye başlayan terapist, çocuğun yaptığı her anlamsız hareketin altında yatan duygusal sebeplerin neler olduğunu almaya ve çocuğa yapılan hareketleri kabul ettiğini göstermeye çalışır. İlk önce çocukla ortak paylaşımlar yapar ve onu anladığını gösterir.

Bu çocuğun uzman karşısında kendisini rahat hissetmesini ve açılmasını sağlar. Daha sonra iletişime geçilir ve çocuk, birlikte yapılan işlerde uzman takip etmeye, onun gibi sesler çıkarmaya başlar. Bu teknik sayesinde çocuk iç dünyasının dışına çıkarak birçok şeyi takip ve taklit etme yöntemiyle öğrenir. Floortime terapisi seansları, çocukta istenen gelişme seviyesi yakalanana kadar devam ettirilebilir.

Floortıme İle Oyun Terapisi Arasındaki Fark

Floortime terapisi ve oyun terapisi hedeflerine bakıldığında ikisinde de çocuğun içinde bulunduğu psikolojik ve gelişimsel sorunların çözümünün yer aldığı görülür. Ancak iki terapi tekniğini birbirinden ayıran önemli farklılıklar vardır. Floortıme terapisi, çocuğun sosyal duyusal ve iletişimsel alanda gelişmesini sağlayacak tekniklerin uygulanmasını sağlar. Oyun terapisi ise çocuğun içerisinde bulunduğu psikolojik sorunlardan kurtulmasını ve kendini daha iyi ifade edebilmesini sağlamayı hedefler. Oyun terapisi, çeşitli travmatik, taciz, şiddet, korku, kıskançlık gibi durumlar yaşayan çocuklara uygulanır.

Floortıme Terapisinin Hedefi

Floottime terapisi, iki temel hedef üzerine çalışmalar yapılmasını sağlar. İlk hedef, çocuğu tanımak için doğal ilgilerinin ne olduğunu anlamak ve yol göstermektir. İkinci hedef ise gelişim aşaması tamamlandıktan sonra çocuğun çevresi ile iletişime geçmesini, paylaşılan dünyanın içerisinde olmasını sağlamaktır.

Uzman, çocuğu izler ve bireysel farklılıklarını, duygusal gelişimini göz önünde bulundurur ve bizim dünyamıza girmesini, kendini daha iyi ifade etmesini sağlayacak çalışmalar yapar.

DIR Modeli

DIR modeli yani gelişimse, bireysel farklılıklar ve iletişim temelli terapi tekniğidir. Çocuğun detaylı değerlendirilmesini ve tespit edilen kısıtlılıklara göre müdahale programının uygulanmasını sağlar. DIR modelinin aşamaları şunlardır:

• D (development) Gelişimsel bölüm,
• I (Individual Differences) Bireysel farklılıklar,
• R (Relationship Based) İlişki temelli bölüm,

Her bölümün altında gelişim basamakları vardır ve çocuklar bu basamaklardaki durumlarına göre değerlendirilir. Sırayla uygulanan basamaklar, kısa sürede çocuğun dış dünyaya açılmasını ve daha rahat iletişim kurmasını sağlar. Çocuklar, duygusal açıdan aldıkları çevresel uyarıları farklı işler. Bu çocukların duygusal durumlarını ve aitlik duygularını belirler. Bireysel farklılıklar aşamasında, çocuğun davranışlarının çevreye uyumlu hale getirilmesi hedeflenir.

DIR Floortıme Terapisi Aşamaları

DIR floortıme terapisi, çocuğun güçlü ve zayıf taraflarını tespit etmeyi ve çocuğun daha iyi anlaşılmasını amaçlar. Gelişim bozukluklarının giderilmesi ve çözüm odaklı çalışmaların yapılabilmesi için floortıme terapisinde şu aşamalar uygulanır:

• Regülasyon ve dikkat,
• Birliktelik,
• Hedefe yönelik iki yönlü iletişim,
• Ortaklaşa problem çözme beceresi,
• Sembolik oyun,
• Fikirler arası köprü kurabilme,

Bu aşamalar, otizm spektrum bozukluğu bulunan çocuklarda geliştirilmeyen ve gözden kaçırılan aşamalar olarak bilinir ve terapiler ona göre uygulanmaya çalışılır.

Gelişimsel Bölüm

DIR floortıme terapi programının, D yani developmental (gelişimsel) bölümünde çocuğun bulunduğu konumun saptanmasını ve gerekli müdahale programının uygulanmasını sağlar. Tedavi odaklı yapılan uygulamaların gelişim basamakları şunlardır:

• Sakinliği korumak,
• Birlikteliğe alıştırmak,
• İki yönlü iletişim kurulmasını sağlamak,
• Benlik algısı ve problem çözme,
• Düşüncelerin açıklanabilmesi ve temsil edilmesi,
• Soyut düşünme,

Gelişimsel uygulama aşamalarında çocuğun bu basamaklardan hangisinde nerede olduğuna bakılarak, uygulanacak seanslardan adım adım ilerlemesi sağlanır.

Bireysel Bölüm

DIR modelinin I yani Individual (bireysel) bölümü, bireysel farklılıkların gözlemlenmesini ve ele alınmasını sağlar. Çocukların, yaşlarına, cinsiyetlerine ve içerisinde bulundukları psikolojik durum ya da duygu durumlarına göre çevresel uyarılara farklı tepkiler verdikleri gözlemlenir.

Bazı çocuklar sürekli sarılma ihtiyacı duyarken, bazıları sarılmaktan hiç hoşlanmazlar. Terapi yöntemi ile çocuktaki aşırı uç duyguların ortadan kaldırılması ve normal yaşam şartlarına dönmesi hedeflenir.

İlişki Temelli Bölüm

DIR floortıme terapisinin R yani Relationship – based (ilişki temelli) bölümü, çocuğun bireysel farklılıkları ve gelişim seviyesi göz önünde bulundurularak, doğru iletişimin kurulmasını sağlayacak etkileşime geçilmesi uygulamasıdır. Uzman, bireysel farklılık ve gelişim seviyelerine göre terapi odasının yapısını ve bulunacak oyuncak türlerini ona göre belirler. Odanın ve oyuncakların yapısı çocuklar üzerinde çok etkilidir.

Floortıme terapi uygulamalarında, çocukların yaş farkına bakılmadan, oynanan oyunlarda sergilediği liderlik özellikleri takip edilir. Önemli olan çocuğun dünyasına gerebilmek ve ona eşlik ederek, kendisini çok iyi anladığını gösterebilmektir. İlişki temelli terapi, çocuğun iletişim kurma gelişim aşamalarını tamamlaması hedeflenir.

Ortaklaşa Problem Çözme Becerisi

Floortime terapi programının her aşamasında, çocuğun dünyasına girilmeye ve nelere ihtiyaç duyduğu tespit edilmeye çalışılır. Ortaklaşa problem çözme beceri aşamasında, ihtiyaçların ve duyguların ifade edilebilmesi için jest ve mimikler kullanılarak etkileşimlerin nasıl oluşabileceği öğretilmeye çalışılır.

Öncelikle özgüvenin artması, çocuğun problem çözme isteğinin geliştirilmesi sağlanır. Problem çözme becerisinin geliştirilebilmesi için çocuğun ilgi alanlarında çalışmalar yapılır ve bu çalışmalar sırasında duygularının keşfedilmesi, kontrol altına alma öğretilir.

Fikirler Arası Köprü Kurabilme

Fikirler arası köprü kurma aşaması, duygusal düşünme, mantık, gerçeklik ve çıkarsama algısının gelişmesini hedefler.

Çocuğun sorulan sorulara, evet ya da hayır cevapları yerine fikirlerini ifade ederek cevap vermesi sağlanmaya çalışılır. Çocuğun motor becerileri ve duygu durumuna göre farklı etkinlikleri uygulamak, kendi duygularını ve fikirlerini daha iyi anlamasını sağlayacak, farklı düşünceler arasında bağ kurmaya başlayabilecektir.