Gece idrara kalkma ihtiyacı(Noktüri) nedir?
Gece idrara kalkma(Noktüri), Gece uykuda iken idrar gereksinimi nedeniyle bir yahut birden fazla uyanmaktır. Ağrı, uykusuzluk, gürültü ve birtakım ruhsal problemler nedeniyle uyanıp tuvalete gitmek bu kapsamda değildir. Yeniden sabah kalkınca birinci iş olarak tuvalete gitmekte noktüri değildir. Olağanda gece uyurken beyin tabanında salgılanan ADH isimli hormona bağlı olarak idrar üretimi yarı yarıya azalır ve tekrar olağanda 6-8 saatlik uyku sırasında idrara kalkma gereksinimi pek olmaz.Yaşlanma ile gece bir sefer uyanmak olağan sayılabilir, lakin birden fazla ve daha evvel olmadığı halde gece uyurken tuvalete kalkma muhtaçlığı duymak olağan değildir ve bilhassa öbür şikayetlerde eşlik ediyorsa incelenmesi gereken tıbbi bir durumdur.Bunun yanında natürel ki mesane toplumsal bir organdır hayatı boyunca gece tuvalete kalkmaya alışkanlık edinmiş bir beşerde bunu patolojik kabul edemeyiz.Eğer gece idrara kalkma gereksinimi günlük hayat kalitenizi etkiliyor ve konforunuzu bozuyorsa incelemeye bedeldir. Gece idrara kalkma muhtaçlığı ne kadar fazla ise uykunuzu o ölçüde böler ve gün içinde daha yorgun olmanıza, işinize konsantre olmanızı, günlük aktivitelerinizi ve toplumsal yaşantınızı etkileyecektir. Ayrıyeten gece vardiyasında çalışan ve gündüz uyuyan şahıslarda gündüz uyurken idrar gereksinimi duymakta birebir kapsama girer.Gece idrara kalkma, hem bayanlarda hem de erkeklerde görülebilir, yaş arttıkça görülme sıklığı artar. Daha çok 30 yaş altı bayanları ve 50 yaş üzerinde erkeklerde karşımıza çıkar . 60 yaş üstünde ise hem bayan hem de erkeklerde misal oranda görülür.
Gece idrara kalkma muhtaçlığının nedenleri ve tipleri
Türüne bağlı olarak birçok gece idrara kalkma gereksinimi nedeni vardır.
Fazla idrar üretimi (Poliüri): Poliüri hastaları 24 saat içinde 3 Litre den idrara üretir. Bu ekseriyetle böbrekler tarafından filtrelenen suyun çok fazla olmasından kaynaklanır. Çok sıvı alımı, ağız kuruluğu hissine sebep olup çok su içmenize neden olan Tip 1,2 Şeker hastalığı yahut primer polidipsi(Diabetes insipidus-Yalancı diyabet), ve gebelik diyabeti üzere fazla idrar üretimine sebep olan kimi durumlarda ortaya çıkar.
Gece fazla idrar üretimi(Nokturnal poliüri): Gece poliüri de yalnızca geceleri yüksek hacimli idrar üretimi olur. Lakin gün içindeki idrar hacimleri olağandır yahut hatta azalmıştır. Bu çoklukla gün içinde ayaklarda yahut bacaklarda ödeme bağlı biriken sıvı tutulmasından kaynaklanır. Uyumak için uzandığınızda, yerçekimine bağlı olumsuzluk ortadan kalkınca
ödem alanlarındaki sıvı damarlarınıza tekrar döner ve böbrekleriniz tarafından süzülerek çok idrar üretimine neden olur.
Ödeme ve fazla sıvı birikimine neden olan sebepler:
● Kalp yetmezliği.
● Kronik böbrek yetmezliği
● Alt ekstremite ödemi (bacakların şişmesi).
● Tıkayıcı uyku apnesi üzere uyku bozuklukları (uyku sırasında nefes alma birçok sefer kesintiye uğrar yahut durur).
● Diüretikler-idrar söktürücü ilaçlar, kardiyak glikozitler, demeklosiklin, lityum, metoksifloran, fenitoin, propoksifen ve çok D vitamini dahil olmak üzere kimi ilaçlar.
● Yatmadan evvel çok fazla sıvı içmek, bilhassa kahve, kafeinli içecekler yahut alkol.
● Yüksek tuz içeren bir yemek yemek.
● ADH-Vazopresin hormonunun üretiminin azalması
Gece idrar sıklığı(Gerçek Noktüri): Gece idrar üretimi olağan olmasına karşın, gece idrara kalkma muhtaçlığı duyulmasını söz eder. Aslında üretilen toplam idrar ölçüsü yüksek değildir. Bunun nedeni ekseriyetle mesanenin büsbütün boşalmaması (bu nedenle daha süratli dolması) yahut idrar yapma dürtüsünü geliştirmeden evvel mesanenin büsbütün dolmamasıdır (düşük mesane hacmi). Bu uyumakta zahmet çekilmesi nedeniyle de ortaya çıkabilir fakat noktüri kapsamına alınmaz.
Mesanenizi büsbütün boşaltamamanın nedenleri:
● Mesane çıkım tıkanıklığı
● Prostat büyümesi
● Prostat Kanseri
● Doğumsal mesane çıkım darlığı ve idrar yolu darlığı
Mesanenin idrarı tam olarak depolayamama nedenleri şunları içerebilir:
● Mesane çok aktivitesi (mesane spazmları).
● Mesane enfeksiyonu yahut tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu.
● Mesane iltihabı (şişme).
● İnterstisyel sistit-ağrılı mesane sendromu.
● Mesane kanseri.
Gece idrara kalkma ihtiyacının-Noktüri teşhisi
Noktüri tanısı kısmen kolaydır, ancak altında yatan nedenlerin anlaşılması epey karmaşıktır. Bundan ötürü nokturi öbür önemli olabilecek birtakım tıbbi durumların belirtisi de olabilir. Birinci olarak tabip tıbbi geçmişinizi öğrenecek ve fizik muayenenizi yapacaktır. Ayrıyeten aldığınız ilaçları, idrar yolu enfeksiyonlarını ve ilgili semptomları da kaydetmelisiniz. Doktorunuz, gece idrara kalkma gereksiniminin mümkün nedenleri ve tedaviyi belirlemek için günlüğü gözden geçirecektir.
Hekiminiz size aşağıdaki şu soruları sorabilir:
● Bu durum ne vakit başladı?
● Her gece kaç defa idrara çıkıyorsun?
● Geceleri idrara çıktığınızda işediğiniz hacim ne kadar?
● İdrar yapma suratı ve kalınlığında bir değişiklik oldu mu (artış yahut azalma)?
● Günlük ne kadar kafein-kahve içiyorsunuz?
● Gece boyunca idrara çıkma sizi gereğince uyumaktan alıkoyuyor mu?
● Alkollü içki içiyor musunuz? Ne sıklıkta ve ne kadar?
● Diyetiniz yakın vakitte değişti mi?
● Mesane-İşeme günlüğünüzü ister ve enfeksiyon açısından idrar analizi isteyebilir.
Fizik muayene:
● Mesane şişkinliği (eğer mesaneniz tam boşalmıyorsa gergin ve şişkin olabilir),
● Ayak bileği ve bacaklarda şişme (periferal ödem olarak bilinir)
● Genital bölgenizde cilt hasarı (uriner inkontinans belirtisi)
● Uretradan akıntı (enfeksiyon belirtisi)
● Genital bölgede anormallikler erkeklerde prostat muayenesi ya da bayanlarda pelvik muayene yapabilir, kan basıncı ölçümü ve kalp, akciğer yahut nörolojik durumlar için muayene yapabilir.
Gece idrar ihtiyacının-Nokturi tedavisi
Gece idrara çıkma gereksiniminin tedavisi için birtakım tekliflerde bulunulabilir, temel tedavi altta yatan nedeni tedavi etmeye yöneliktir.Bunun dışında semptomatik-destek tedavileri önerilebilir. Tedavi metotları ilaç ve kimi cerrahi metotları içermektedir.
