Güvenli Bağlanmanın Yaşam ve İlişkiler Üzerindeki Etkisi

1-)Güvenli Bağlanma Nedir?

Belirli bir figüre karşı özellikle stresli durumlarda yakınlık arama ve sürdürme eğilimi tarafından oluşturulmuş sürekli duygusal bağ-Bowlby

Çocuk ve annesi arasındaki sürekli duygusal bağdır.-Ainsworth

Yaşamın ilk yıllarında bebek ve bakım veren kişi/anne arasında gelişmeye başlayan bu bağ, bakım verenin bebekteki sinyallere karşı duyarlılığı, ihtiyaç duyulduğunda var olması, çocuğu duygusal olarak kabul etmesi ve olumlu tepkiler vermesiyle bakım veren kişi çocuk için güvenli bir liman olur. Çocuk güvenmeyi öğrenerek çevresini keşfetmeye başlar.

Bowbly’ye göre bağlanma ilişkisinin kalitesi gelecekteki tüm sosyal ilişkiler için bir prototip görevi görür. Çocuğun yaşamının ilk yıllarında geliştirdiği bağlanma temellerinin yaşam boyu sürecek ilişkilerinin de temelini oluşturur.

Güvenli bir ortamda büyüyen çocukların empati kurma yetenekleri gelişir, sosyal ve duygusal streslere karşı daha dirençli olurlar. Yaşamın ilk yıllarında bebek ve bakım veren kişi/anne arasında gelişmeye başlayan bu bağ, bakım verenin bebekteki sinyallere (ağlama, gülümseme gibi) karşı duyarlılığı, ihtiyaç duyulduğunda var olması, çocuğu duygusal olarak kabul etmesi ve olumlu tepkiler vermesiyle bakım veren kişi çocuk için güvenli bir liman olur. Çocuk güvenmeyi öğrenerek çevresini keşfetmeye başlar.

Çok sevgi verilerek büyütülen çocuklar güvenli bağlanma gerçekleştirir mi? Yeterli değildir.

Bağlanmanın 4 temel özellikleri:

Güvenli Barınak: Tehlikeli ve korku durumunda rahatlık ve güvenlik için bağlanma figürüne sığınabilmek

Güvenli Liman: Çocuğun çevreyi keşfedebilmesi için bağlanma figürünün güven dolu hareketleri; bağlanma figürünün varlığında çevrenin ve diğer ilişkilerin keşfedilmesi

Yakınlığın Sürdürülmesi: Bağlandığı insanlara yakın olma arzusu; yakın olan kişilerin fiziksel olarak da yakın olmasını beklemek,

Ayrılık Acısı: Bağlanma figürünün yokluğunda endişe oluşması

2-)Güvenli Bağlanma Ne Zaman Başlar, Nasıl Oluşur?

Hamilelikte, anne karnında bağlanma başlar. Annenin bebeğini istemesi, ona hazır oluşu, bebeğiyle ilgili duyguları bebeğin kayıtlarına geçer. İstenen bir bebeğe duyulan duygular, hormon sistemiyle beden kayıtlarına isteniliyorum olarak geçer. Anne karnında bebeğin rahme tutunması, sağlıklı gelişim göstermesinin istenen, temas kurulan, iletişim kurulan olmasıyla da ilişkilidir. Bu durum davranış ve tutumu da belirler; sağlıklı beslenme, güvenlik sağlama, koruma davranışlarıyla anne kendine iyi bakarak bebeğe istenildiği mesajını iletir.

• Bebeğin bir ihtiyacı vardır.
• Bebek ağlar.
• Bakım veren ihtiyaçları karşılar.
• Güven oluşur.

Bebeğin ihtiyacı 2 saatte bir sıvı ve protein bakımından zengin gıdalar, 2 saatte bir duygusal-duyusal girdi.

• Duygularımı regüle etmeme yardımcı oluyor mu?
• İhtiyacım olduğunda orada mı?
• Her zaman tutarlı mı?
• Bağımsızlaşabilir miyim?
• Güvende miyim?
• Geri dönebilecek miyim?
• Ne yaparsam ihtiyacımı karşılıyor?

Ona nasıl davranıldığı, kendine ve dünyaya nasıl davranacağının temelini oluşturur.

Bağlanma ihtiyacı hayatidir, hayatta kalma güdüsüyle ilgili olduğu için ebeveyn stili ne olursa olsun çocuklar bağlanır.

3-)Güvenli Bağlanma Olmaması İnsanın Kendine ve Dünyaya Bakış Açısını Nasıl Etkiler?

Çocukluktaki bağlanma şekli kendini ve diğer insanları, dünyayı nasıl algıladığını biçimlendirir. Güvenli bağlanma olmaması kişinin diğerlerini ve dış dünyayı tehlikeli algılamasına neden olur.

• Güvende değilim
• İnsanlar güvenilmez
• Dış dünya tehlikelidir
• Kimseye güvenemem, yardım alamam
• Ben değersizim, sevilmeyen, kötü biriyim.
• Söylediğim, yaptığım hiçbir şeyin kendime-başkalarına-durumlara etkisi yok
• Duygular kötüdür, duygularımı göstermemeliyim-Duygulara güvenme

4-)Güvenli ve Güvensiz Bağlanma Stilleri İlişkilere Nasıl Yansır?

Güvenli bağlanmaya sahip bireyler, güven duyabildikleri, ortada rahatsızlık veren bir durum olmaması durumunda sevgi alabilen-verebilen bir tutumla yakınlık kurabilen ve sürdürebilen ilişkiler yaşamaktadır.

Duygularını gösterebilir, yatıştırabilir.

Yardım, destek verir ve gerektiğinde talep edebilir böylece ilişkilerin, sosyal desteğin hissettireceği güçlü oluşu deneyimler. Derin güçlü bağlar kurabilir.

Güvensiz bağlanması olanlar ise; diğerleri ve dış dünya tehlikeli algısı olduğundan ortada bir sebep yokken, tedirginlik yaşar. Küçük bir aksiliği terk edilmeye, ayrılığa yorumlar. Her an bir şeyler kötü gidecekmiş gibi huzursuzluk yaşar ve yaşatırlar. Tutarlı bir şekilde ihtiyaçlarıyla ilgilenilmediğinden, önemsenmeyecek umursanmayacak varsayımıyla her işi tek başına halletmeliyim der. İlişkiler içinde bile yalnızlık hisseder, yorulurlar. Duygularını saklar, bastırır veya sakinleşmek için ilişkiye bağımlı haldedir. Yüzeysel bağlantılar kurarlar.

5-)Güvenli Bağlanma Oluşmamışsa Sonradan Telafisi Mümkün Mü?

Doğumun ilk dakikaları anne bebek bağlanmasının , beden-göz temasıyla başlayacağı anlardır. Güvenli bağlanma bebeğin anne karnından yeni bir dünyaya gelişinde ilk karşılamada tanıdık, bildik güvenli yeri anne kucağına ten tene temasla verilmesi gerekir. Bebeğin sağlığıyla ilgili bir durum söz konusu olduğunda küvöz süreciyle anneden ayrı kalabiliyor. Bu durum yeni geldiği dünyada yalnızlık, huzursuzluk, endişe nedeni olabilir. Bebeğin güvende hissetmesi için gereken anne bağı olamamışsa kavuşma anı olduğunda bolca tentene temas uygulamalarıyla, güvendesin cümleleriyle tanıdık anne sesini, dokunuşlarla telafisi mümkün.(Hem bebeğe hem anneye iyileştirici etkisi var).

Anne , bakım verenle güvenli bağ kurulamamışsa bile çocuğun yaşamında kurtarıcı bağlanma figürleri devrede telafi edicidir.(Anneanne, Babaanne gibi)

6-)Güvenli Bağlanma Neden Önemlidir?

Tüm yaşamı ve kurulan ilişkileri belirleyici bir etkendir. Güvenli bağlanma yoksa güvende hissetme yok, güvenlik algısı yok dolayısıyla kaygı, tedirginlik, kontrol ihtiyacı sıklıkla var olacak demektir. Doğum süreci ve sonrasında hayati fonksiyonlar için, bebeklik ve çocuklukta sağlıklı gelişim için, yetişkinlik ve sonrasında huzur, güven duygusuyla hayattaki gelişim, kendini gerçekleştirme, sağlıklı ilişkiler kurabilmek için gerekli temel taştır.

Oturduğunuz sağlam, konforlu bir koltuktur.