Human Papilloma Virus (Insan Papillom Virüsü, HPV) sık rastlanan bir virüs çeşidi. Cinsel açıdan faal bireylerin birden fazla, hayatlarının bir periyodunda bu virüs ile karşılaşıyor. HPV’nin cinsel temas ile bulaşabilen 40’tan fazla tipi bulunuyor.
HPV Nasıl Bulaşır?
HPV cinsel temas ile geçiyor. Ekseriyetle vajinal ve anal, bazen de oral cinsel ilgiyle bulaşıyor. Çogunlukla rastgele bir belirti vermedigi için, birden fazla erkek ve bayan hiç farkında olmadan HPV ile enfekte oluyor ve farkında olmadan bulaştırıyor. Cinsel ilgiden yıllar sonra bile görülebilen HPV’ye, tek eşli erkeklerde dahi rastlanabiliyor.
HPV Erkeklerde Hangi Sıhhat Sıkıntılarına Neden Olur?
HPV ile karşılaşan erkeklerin birçoklarında rastgele bir belirti ya da sıhhat sorunu gelişmezken, birtakım HPV tipleri erkeklerin penis ve/veya anüs üzeri ile etrafındaki deri dahil olmak üzere cinsel bölgelerinde genital sigillerin oluşmasına neden oluyor. Öbür HPV tipleri ise penis, anüs, agız içi bogaz kanserlerine yol açabiliyor. Cinsel bölgede sigil oluşumuna neden olan ile kansere yol açan HPV tipleri farklı.
HPV’nin Belirti ve Bulguları Neler?
HPV bulunan erkeklerin büyük çogunlugunda rastgele bir belirti ya da sıhhat sorunu ortaya çıkmıyor. Lakin sıhhat sorunu oluşturanlar için dikkat edilmesi gereken belirti ve bulgular şunlardır:
- Genital sigiller
- Penis, testis torbaları, kasık, bacak ortaları yahut anüste bir ya da daha çok sayıda ortaya çıkar.
- Tek, küme halinde, ciltten yüksek, yassı yahut karnabahar biçimli olabilir. Ekseriyetle acı ya da agrı hissi olmaz.
- Sigili olan bir kiçiyle cinsel temas sonrasında, haftalar ya da aylar içerisinde ortaya çıkabilir.
- Anüs kanseri
- Bazen hiçbir bulgu yahut belirti yoktur.
- Anüste kanama, agrı, kaşıntı yahut akıntı olur.
- Anüs yahut kasık civarında büyümüş lenf bezleri dikkat çeker.
- Dışkılama alışkanlıklarında yahut dışkı biçiminde degişiklikler görülür.
- Penis kanseri
- Erken bulgular: Renk degişikligi, ciltte kalınlaçma yahut penis üzerinde doku büyümesi/birikimi
- Geç bulgular: Penis üzerinde bir oluşum yahut yara. Çoklukla acısızdır, lakin kimilerinde yara acılı olabilir ve kanar.
- Agız içi ve bogaz kanserleri
- Bogazda daima yanma, acıma yahut geçmeyen kulak agrısı
- Sürekli öksürük
- Yutma yahut soluma esnasında zorluk yahut acı
- Kilo kaybı
- Seste iki haftadan daha uzun süren kabalaçma ve degişiklik
- Boyunda beze yahut kitle
HPV Ile Bağlantılı Sıhhat Sıkıntıları Ne Kadar Sık Görülür?
ABD datalarına nazaran cinsel açıdan faal erkeklerin yaklaşık yüzde 1’inde genital sigil oluşabiliyor. ABD’de her yıl yaklaçık:
- 400 erkekte HPV bağlantılı penis kanseri
- 1500 erkekte HPV bağlantılı anüs kanseri
- 5600 erkekte HPV alakalı agız içi ve bogaz kanserleri görülüyor.
Not: Bu kanserlerin değerli bir kısmı tütün ve alkol kullanımına baglı olarak da görülebiliyor.
Hangi Durumlarda HPV Alakalı Hastalıklar Daha Sık Görülür?
- Erkeklerle alakada bulunan erkeklerde anüs kanseri görülme mümkünlüğü, yalnızca bayanlarla ilgide bulunan erkeklerden 17 kat daha fazla.
- Zayıflamış bagışıklık sistemleri olan erkeklerde, örnegin HIV taşıyanlarda anüs kanseri gelişme mümkünlüğü öbür erkeklere nazaran daha yüksek. Ayrıyeten HIV taşıyan erkeklerde genital sigil hastalıgı daha şiddetli seyrediyor ve tedavisi de daha güç.
Erkekler Için HPV Testi Var mı?
Günümüzde, erkeklerde HPV’nin varlıgını gösterebilecek bir tarama testi bulunmuyor. HPV bağlantılı kanserler ya da genital sigiller için onaylanmış HPV saptama testleri, erkeklerde tarama gayeli olarak şimdi mevcut degil.
- Erkeklerde ve bayanlarda genital sigil oluşma riskini gösterebilen, bilimsel olarak kabul görmüş bir test yok. Lakin genital sigiller çogunlukla kiçinin kendisi tarafından fark edilebiliyor. Şayet kişi kendinde genital sigil oldugunu düçünüyorsa, bir tabibin muayenesinden geçmeli.
- Erkekler için genel HPV durumunu denetim edebilecek hiçbir test ya da inceleme yok. Ama HPV, genelde rastgele bir sıhhat sorunu yaratmadan, vakitle tabiatıyla yok oluyor.
- Anüs kanseri için tarama rutin olarak önerilmiyor. Yalnızca riskli şahıslarda (eşcinsel erkeklerde) tertipli tarama muayenesi ve pap testi öneriliyor.
- Penis kanseri için tarama testi bulunmuyor. HPV’den şüphelenen erkekler penis, testis torbaları yahut anüs etrafında rastgele bir anormallik olup olmadıgını kendi kendine denetim etmeli. Penis ve etrafında sigil, et beni, kabarıklık, yara, ülser, beyaz lekeler yahut öteki olağandışı yapılar fark ettiginde, kesinlikle tabibe başvurmalı.
HPV Için Bir Tedavi Yolu Var mı?
HPV için bir tedavi metodu bulunmuyor. Lakin erkeklerde HPV’den kaynaklanan sıhhat problemlerinin tedavisi için sistemler mevcut.
Genital sigiller ilaçla, cerrahi yolla ve yakma ya da dondurma yoluyla tedavi edilebiliyor. Bu yollar ortasında aktiflik açısından bariz bir fark yok. Fakat sigiller sıklıkla tedavi edildikten sonraki periyotta tekrar ortaya çıkabiliyor, yani birkaç defa ve farklı tedavilere muhtaçlık duyulabiliyor. Genital sigillerin tedavi edilmiş olması, erkegin cinsel partnerine HPV bulaçtırma mümkünlüğünü azaltmıyor. Bu nedenle, kimi erkekler genital sigillerin tedavi edilmesini tercih etmeyebilir. Bu durumda, sigiller tabiatıyla yok olabilir, birebir biçimde kalabilir yahut sayı ve boyut olarak büyüyebilir. Lakin sigiller kansere dönüçmez.
Penis, anüs, agız içi ve boyun kanserleri cerrahi yolla, ıçın tedavisi yahut ilaçla tedavi edilebiliyor. Sıklıkla, bu metotların iki ya da daha fazlası birlikte kullanılıyor. Hastalar hangi tedavinin kendileri için daha uygun olacagına tabipleriyle birlikte karar veriyor.
HPV Bulaşma Mümkünlüğünü Azaltmanın Yolu Var mı?
Erkeklerdeki genital sigillerin yüzde 90’ına anüs kanserlerinin birçoklarına sebep olan HPV tiplerine karşı koruyuculuk saglayan, inançlı ve faal bir HPV aşısı mevcut. Bu aşı 9-26 yaş arasındaki bireylere uygulanabiliyor ve 6 ay içinde 3 kere yapılıyor. Kondom (prezervatif) şayet başlangıcından sonuna kadar tüm cinsel temas/aktivite sırasında kullanılırsa, partnere HPV bulaşması yahut HPV ile iliçkili hastalıklar ortaya çıkması mümkünlüğünü azaltabiliyor. Fakat kondom tarafından örtülmeyen alanlara da HPV bulaşabildiginden, kondom kullanımı da HPV’den tam olarak korunmak için kâfi degil. HPV epeyce yaygın ve görünmez oldugu için, tek ve kesin korunma yolu cinsel temas kurmamak. Şayet bağlantıda bulundugu partnerinde HPV varsa, hayatı boyunca tek bir cinsel partneri olan bir şahısta dahi HPV olabiliyor.
HPV Aşısı Ne Kadar Yararlı?
HPV aşısı en sık rastlanan 4 HPV tipinden koruyor. Açının içe yaradıgı HPV tiplerinden ikisi genital sigillere, öbür ikisi de anüs kanserine neden olanlar. Açı yeni HPV bulaşmalarına karşı korurken, mevcut HPV enfeksiyon yahut hastalıklarını (örnegin var olan genital sigiller) tedavi etmiyor. Şayet faal cinsel hayat başlamadan evvel uygulanırsa, açının aktifliği daha yüksek.
- En çok çocuk ve genç erkekler açıdan yararlanıyor. Şimdi cinsel ilgide bulunmamış erkekler daha çok yarar saglıyor, zira HPV ile daha karçılaçmamıç olma olasılıkları yüksek. Cinsel açıdan etkin genç erkeklerde de açının koruyuculugu tesirli, lakin şayet o ana dek HPV ile karşılaşmışlarsa açının tesiri düşüyor.
- Genç eşcinsel erkekler, bilhassa öncesinde az sayıda partneri olduysa ya da hiç olmadıysa, açıdan daha fazla fayda görebiliyor. Zira eşcinsel erkeklerde HPV iliçkili hastalık ortaya çıkma mümkünlüğü öteki erkeklere nazaran daha yüksek.
HPV aşısı çok inançlı ve faal, kıymetli bir yan tesiri bulunmuyor. En sık rastlanan yan tesir, koldaki aşı yerinde hassasiyettir. Şimdiki datalar aşının, erkekleri genital sigiller ve anüs kanserinden koruyabildigini gösteriyor. Bu aşının, erkekleri başka HPV bağlantılı kanserlerden (penis, agız içi ve bogaz kanserleri) de koruyabilme özelligi olabilir, lakin şimdi bunu kanıtlayan bilimsel çalışma bulunmuyor.
Eşlerden Birinde HPV Varsa Başkası de Risk Altında mı?
Cinsel partnerler ekseriyetle HPV’yi birbirine bulaştırıyor. Şayet uzun müddettir birliktelerse ve birinde HPV varsa, büyük olasılıkla başkasında de görülüyor. Cinsel açıdan faal birden fazla yetişkin, ömürlerinin bir periyodunda HPV ile karşılaşıyor. Saglıklı, güçlü bagışıklık sistemi olan erkeklerin HPV ile ilgili sıhhat sorunu yaşamaları ender görülüyor.
Her çeşit cinsel temasta başlangıçtan sonuna dek kondom kullanılması, HPV’nin başka eşe bulaşması ya da HPV bağlı hastalıkların ortaya çıkması mümkünlüğünü azaltıyor. Şayet kişi cinsel açıdan aktif degilse, tabibinden aşılanma konusunda bilgi almalı. HPV ile müsabakayı kesin olarak önleyebilecek tek yol, cinsel ilgide bulunmamaktır. Şayet partnerlerden birinde genital sigil varsa, bunlar ortadan kalkana ya da tedavi edilene dek cinsel bağlantıdan kaçınılması gerekiyor. Erkeklerin, penis üzerindeki sigil ya da gibisi rastgele bir anormallik açısından kendini denetim etmesi gerekiyor. Genital sigiller ya da muhtemel cinsel yolla bulaşan hastalıklar açısından uzman bir tabibe muayene olunması değerli.
HPV Varlıgı Bağlantı Açısından Ne Manaya Gelir?
Bir kişi, sigil yahut HPV bağlı başka sıhhat sorunu ortaya çıkmadan yıllar evvel HPV ile karşılaşmış ya da uzun müddettir HPV taşıyor olabilir. Bu nedenle, erkegin mi bayandan yoksa bayanın mı erkekten HPV aldıgını bilebilmek mümkün degil. HPV varlıgı, partnerlerin kendi ortalarındaki bağlantı dışında bir cinsel bağda bulunduguna dair bir işaret olarak kabul edilmemeli.