İdrar kaçırma tıpdaki ismiyle üriner inkontinans bilhassa yaşlı popülasyonda ve bayanlarda çok sık karşılaşılan bir şikayetdir. Bayanlarda ileri yaş, mesanenin enfeksiyonları (sistit), çok sayıda doğum yada sıkıntı doğumlarda kas yırtılmaları, menapoz sonrası rahim sarkmaları, rahim ve başka genital organlardan geçirilen operasyonlar idrar kaçrımanın en sık nedenleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Erkeklerde ise geçirilen prostat ve mesane operasyonları idrar kaçırma şikayetine sebep olabilmektedir. Ayrıyeten beyin, omurilik felçleri, Alzheimer ve demans, şeker hastalığı, obezite, KOAH, hudut sitemine tesirli ilaçlar, tansiyon ilaçları her iki cinsde idrar kaçırmaya sebep olabilmektedir.
İdrar kaçırmak birkaç farklı biçimde olabilmektedir. En sık gerilim inkontinansı (öksürmekle, hapşırmakla ağır kaldırmak ile idrar kaçırma) ve urge inkontinansı ( sıkıştığında tuvalete yetişmeyip idrar kaçırma) görülmektedir. Bilhassa nörolojik hastalıklarda ortaya çıkan karışık tipde idrar kaçırma hadiseleri olsada birinci iki küme hadiselerin %90’ından fazlasını oluşturmaktadır.
İdrar kaçırma bu kadar sık karşılaşılan bir şikayet olmakla bir arada ülkemizde bilhassa bayan hastalar psikoljik (utanma, çekinme vb) sebeplerle doktora başvurmamakta yada idrar kaçırma artık toplumsal hayatlarını zorlayacak derecelere geldikten sonra mecburen doktora başvurmaktadırlar. Halbuki idrar kaçırma bilhassa çok geç kalınmadığı sürece çoğunlukla tedavi edilebilmekte yada hastanın hayatını etkilemeyecek kadar azaltılabilmektedir.
İdar kaçırma tedavisi bilhassa nedenin ortaya konmasıyla başlar. Birçok vakit hastayı dinlemek bile idrar kaçırma şikayetinin nedenini ve kaçırma tipini anlamamıza kâfi olmaktadır. Tetkik olarak çoklukla idrar analizi ve kültürü mesane enfeksiyonlarını tespit etmek açısından gereklidir. Hastanın ayrıyeten ilaçları sorgulanmalı ve gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. Komplike idrar kaçırma hadiselerinde altta yatan mümkün nörolojik hastalıkların tespiti için görüntüleme teknikleri kullanılabilir. Bu tip olaylarda mesane ve mesane kaslarının çalışmalarındaki bozukluğu en net formda ortaya koyabilen ürodinami, üroflovmetri üzere testler gerekebilir. Fakat bu tip hastalar çok az oranda olduğundan bu testlere nadiren gerek duyulmaktadır.
İdrar kaçırma bilhassa bayanlarda çabucak hep pelvik taban kaslarını yetersizliğinden kaynaklanmaktadır. Bu hastalarda manyetik pelvik taban uyarımı, pelvik tabanın elektriksel uyarımı ve EMG biyofeedback kullanılmaktadır. Tedaviye çoklukla pelvik taban stimulasyonu ile başlanır. Bu tedavide hasta özel olarak tasarlanmış bir koltuğa kıyafetleri ile oturur. Ve sandalyenin tabanında bulunan manyetik bir koil ile hastanın pelvik taban kasları çalıştırılır. Uygulama sırasında hasta rastgele bir rahatsızlık hissetmez. Bu uygulama kesinlikle fizyoterapist tarafından yaptırılan ve hastaya öğretilen pelvik taban antrenmanları ile kombine edilir. Gerek görülen hastalarda yüzeysel elektrodlar yada vaginal prob ile elektriksel stimulasyon yapılır. Uygun olan hastalarda antrenmanlar biofeedback olarak isimlendirilen bilgisayar denetimli yardımcı aygıtlar ile desteklenir. Bu uygulamada antrenmanlar sırasında kişi bilgisayar ekranında idrar tutmasını sağlayan kaslarını ne kadar çalıştırdığını görerek idman yapabilmektedir. Hastanın klinik durumuna nazaran 10-20 seanslık tedavi kâfi olmaktadır. Bu tedaviler seansların ortası açılarak daha uzun müddetler de uygulanabilir.
Bu tedaviler ile istenilen sonuç alınamayan olaylarda ilaç dayanağı gerekebilir. Çoklukla mesanenin kasılmasını azaltan ilaçlar kullanılmaktadır. Bu ilaçların ağız kuruluğu kabızlık üzere yan tesirleri olsada bahsedilen prosedürler ile kombine kullanıldıklarında tedavinin tesirini arttırmaktadırlar.
Sonuç olarak idrar kaçırma mukadderat değildir ve çağdaş tıbbın sunduğu imkanlar ile büsbütün yada büyük oranda önlenebilir bir şikayettir. Kıymetli olan hastaları bunu bir rahatsızlık olarak kabul edip utanmadan, sıkılmadan ve en kıymetlisi geç kalmadan doktora başvurmalarıdır.
