Mesane, yani idrar torbası böbreklerden süzülen ziyanlı hususların su ile birlikte atılarak idrar halinde depolandığı beden kısmıdır. Böbreklerden süzülerek gelen idrar mesaneye boşalır ve idrar belirli bir düzeye ulaştığında mesane çeperi gerilerek omurilikteki merkezleri uyarır. Belirli bir basınca kadar mesane ağzının kasılması ve mesane kasının gevşemesi sayesinde idrar tutulur. İdrar hacmi çok arttığında ise beyin denetiminde mesane kası kasılır ve mesane ağzındaki kas gevşeyerek idrar yolunu açar ve işeme gerçekleşir. Sağlıklı bir biçimde idrar yapabilmek için bu sistemlerin hepsi ahenk içinde çalışmalıdır.
Cinsiyet organlarındaki farklılıklar nedeniyle bayan ve erkek mesanesinin pozisyonu prestiji ile birtakım farklılıkları vardır. Ayrıyeten bayanlarda anatomik olarak idrar borusu erkeklere oranla daha kısadır ve idrar yaparken mesanede bir ölçü aşağı gerçek hareket oluşur.
İdrar kaçırma (inkontinans) nedenleri nelerdir?
Kadınlarda idrar kaçırmanın çok sayıda nedeni vardır. En sık sebepler mesanenin enfeksiyonları (sistit), güç doğumlar, çok sayıda doğum yapmak, menapoz sonrası rahim sarkmaları, mesane taşları, rahim ve öteki genital organlardan geçirilen operasyonlar sayılabilir. Ayrıyeten hudut sistemi kaynaklı felçler, Alzheimer ve demans üzere hastalıklar da sık rastlanılan idrar kaçırma nedenleri ortasındadır. Tekrar şeker hastalığı, obezite de idrar kaçırma nedeni olabilir. Bilhassa yaşlı hastalarda kas gevşeticiler, idrar söktürücüler, hudut sitemine tesirli ilaçlar, tansiyon ilaçları da idrar kaçırma nedeni olabilir.
Bu idrar kaçırma nedenleri ortasında sık rastlanılan güç doğumların farklı bir ehemmiyeti vardır. Uzamış güç doğumlar sırasında mesaneyi yerinde tutan kaslarda küçük yada büyük yırtıklar oluşabilmektedir. Bu tip durumlarda mesane doluyken hapşırma, öksürme ve ağır bir yük kaldırma ile idrar kaçırma oluşur ki bu duruma gerilim inkontinansı denir. Bu durum ilerlerse mesane tam dolu değilken bile idrar kaçırma olabilir.
Birde “urge inkontinans” değimiz bir öbür sık rastlanılan idrar kaçırma biçimi vardır. Bu durumda hasta idrarının geldiğini hisseder ancak tuvalete gidene kadar bir ölçüsünü kaçırır. Bu durum genelde sistit üzere kronik mesane enfeksiyonlarında ve başka genital sistem rahatsızlıklarında görülebilir. Bazen bir neden tespit edilemeyebilir.
İdrar kaçırma nasıl tedavi edilmelidir?
İdrar kaçırmanın başarılı bir biçimde tedavi edilmesi için kaçırmanın nedeninin tam olarak ortaya konması gerekir. Birçok hastada hastanın şikayetlerinin dinlenmesi bile teşhis için kâfi olabilir. İdrar yolları ultrason incelemesi, idrar testi de ayırıcı teşhiste yardımcı olabilir. Güç olgularda ise ürodinami olarak isimlendirilen ve idrar kaçırmadaki bozukluğu tam olarak ortaya koyabilen özel bir test uygulanmaktadır. Gerekli testlerle idrar kaçırmanın sebebi ortay konduktan sonra tedaviye geçilebilir.
İdrar kaçırma tedavisinde idman, manyetik kas stimulasyonu, ilaç tedavisi ve son olarak çeşitli ameliyat formülleri uygulanabilir.
Egzersiz
Tedavinin olmazsa olmazıdır. Hastaya tecrübeli bir fizyoterapist tarafından pelvik taban kaslarını nasıl kullanması gerektiği öğretilir. Yaptırılan özel idmanlar ile idrar tutmaya yardımcı kasların gücü artırılır. Hasta bu antrenmanları konutunda de kendi uygulamaya devam eder. İdman tedavisinin tek olumsuz yanı hastada muhakkak bir şuur seviyesi gerektirmesidir. Yani Alzheimer’li ve felçli hastalarda uygulanması zordur. İlaç ve manyetik stimülasyon tedavisi ile kombine olarak kullanılabilir.
Manyetik Pelvik Taban Stimülasyonu hangi hastalarda kullanılabilir ?
Zor doğum yada çok sayıda doğuma bağlı olarak pelvik taban kasları zayıflayan ve gerilim inkontinansı olan hastalar, urge inkontinans hadiseleri, ameliyat olamayacak hastalar bu prosedürden çok yarar görebilir. Erkeklerde prostat operasyonu sonrasında görülen idrar kaçırma şikayetlerindede usulün aktifliği gösterilmiştir.
Manyetik Pelvik Taban Stimülasyonu Tedavisinin yan tesiri var mıdır?
Yapılan çalışmalarda rastgele bir yan tesir gözlenmemiştir.
İlaç Tedavisi
Uygun hastalarda birtakım ilaçlar ile idrar inkontinansı kısmen azaltılabilir. İlaç tedavileri bilhassa gerilim ve urge inkontinans hadiselerinde tesirlidir. İlaç tedavisi uygun hastalarda manyetik stimulasyon ve idman tedavileri ile kombine edilmelidir.
Cerrahi Tedavi
Bu tedavi formülleri ile şikayetleri azalmayan hastalarda cerrahi yollar uygulanabilir. Son yıllarda daha kolay formüller geliştirilmiş olup uygun hadiselerde başarılı sonuçlar alınmaktadır.