Karpal tünel sendromu, el bileği bölgesinde median sinirin sıkışması sonucu ortaya çıkan bir durumdur. El bileğindeki karpal tünel adı verilen dar kanal içinde median sinir, parmakları avuç içine kapatan fleksor tendonlar ve diğer yapılarla birlikte yer alır. Bu tünelin daralması veya median sinire baskı yapması durumunda karpal tünel sendromu gelişir.
Median sinir, brakial pleksusun(boyun seviyesinde omurilikten çıkan sinir köklerinin kola uzanmadan once oluşturduğu sinir ağı) bir parçası olan ve ön kolun kaslarına hareket ve his götüren bir sinirdir. Median sinir, brakial pleksusun C5, C6, C7, C8 ve T1 spinal sinir köklerinin brakial pleksusta birleşimi ile oluşur. Brakial pleksustan koltuk altı bölgesine ve sonra dirseğe ulaşan median, ön kol kasları arasından geçerek el bileğine ve elin iç kısmına doğru ilerler. El bileğindeki karpal tünelin içinden geçerek elin başparmağı, işaret parmağı, orta parmak ve yüzük parmağına doğru dallara ayrılır. Median sinirin dalları, el bileği ve elin içindeki kaslara hareket ve his sağlar. Aynı zamanda bu dallar, parmakların eklemlerini ve kaslarını kontrol eder. Median sinir, el bileğinde karpal tünel içinde kas ve bağ dokusuyla çevrilidir. Sinirin burada sıkışması veya baskıya maruz kalması durumunda, yukarıda anlatılan sinir fonksiyonlarında bozulma ve ilgili semptomlar ortaya çıkabilir.
Karpal tünel sendromunda şu belirtiler olabilir:
Elde uyuşma ve karıncalanma hissi, özellikle baş parmak, işaret parmağı, orta parmak ve yüzük parmağının yarısında hissedilen uyuşukluk.Elde güçsüzlük ve beceriksizlik hissi. Elle tutulan nesnelerin düşürülmesi. Ağrı, el bileğinde ve parmaklarda hissedilen yanma veya batma tarzında ağrıdır.
Gece semptomları: Uyuşma ve ağrı genellikle gece veya uyku sırasında artar ve uyandırmaya neden olabilir. El bileği ve elde şişlik veya ödem olabilir. Hastalık ilerledikçe gece ağrıları gittikçe artar ve uyku bozulur. Ayrıca baş parmak hareketlerini sağlayan avucun dış tarafındaki kas yastığında ve avuç kemikleri çökme olur( tenar atrofi ve interosseöz atrofi).
Karpal tünel sendromu genellikle aşağıdaki nedenlerle ortaya çıkabilir:
Hormonal değişiklikler: Gebelik veya menopoz gibi hormonal değişiklikler, karpal tünel sendromu riskini artırabilir. Travma: El bileği kırıkları, burkulmalar veya diğer travmatik yaralanmalar sonucu karpal tünele baskı oluşabilir.
El bileği yapısı: Doğuştan gelen dar veya küçük bir karpal tünel, sinire baskı yapabilir.
Tendinit: El bileği fleksor tendonları etrafındaki iltihap veya şişlik, sinire baskı yapabilir.
Karpal tünel sendromu, özellikle aşağıdaki faktörlere sahip olan kişilerde görülebilir:
El bileği üzerinde tekrarlayan ve aşırı kullanım gerektiren işlerde çalışanlar. Özellikle yillardir elleriyle kaba islerde çalışan eli büyümüş ve nasırlaşmış erkek işçiler tipik hasta grubudur. Hamile kadınlar, hormonal değişiklikler nedeniyle. Obezite, diyabet, romatoid artrit, hipotiroidi ve kronik diyaliz bağımlılığı gibi bazı sağlık sorunlarına sahip olanlar.
Karpal tünel sendromunun teşhisi: Hastanın semptomları değerlendirilir: Elde ağrı, uyuşma, karıncalanma gibi belirtiler sorgulanır. Fizik muayene yapılır. El ve bilek bölgesi muayene edilir, elde hassasiyet, kaslarda erime kontrol edilir. Tinel testi uygulanır: El bileği üzerinde hafifçe vurarak sinir sıkışmasının olduğu bölgedeki ağrı ve iğnelenme test edilir. El bileği bükülerek karpal tünel bölgesindeki sinir üzerine baskı uygulanır ve semptomlar tetiklenir veya kötüleşir.
Elektrofizyolojik testler uygulanabilir: EMG ile sinir iletim hızı ve fonksiyonunu değerlendiren testler yapılır. Hastalığın derecesini gösterir ama sonuçları şikayet ve muayene sonuçları ile birlikte değerlendirilir.
Karpal tünel sendromu tedavi edilebilir ve tedavi seçenekleri şunları içerebilir:
Konservatif tedavi: İlk aşamada, el bileğinin dinlenmesi, aktivite modifikasyonu, el bileği splinti kullanımı, fizik tedavi ve el bileği egzersizleri gibi konservatif tedavi yöntemleri denenebilir.
İlaç tedavisi: Nonsteroidal anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) veya kortikosteroid enjeksiyonları, ağrıyı ve iltihabı azaltmaya yardımcı olabilir.
Cerrahi Tedavi: Konservatif tedavilere yanıt alınamadığı durumlarda veya semptomlar ciddi hale geldiğinde, median siniri baskıdan kurtarmak için karpal tünel genişletme ameliyatı yapılabilir.Ameliyatın nasıl yapılacağı, semptomların şiddetine, hastanın durumuna ve cerrahın tercihlerine bağlı olarak değişebilir.
Yaygın olarak kullanılan bazı karpal tünel sendromu ameliyatı yöntemleri şunlardır:
Karpal tünel açılması (Karpal tünel serbestleştirme): Bu yöntemde, karpal tünelin üzerindeki basıyı azaltmak için tünelin içerisindeki yapılarda kesim veya gevşetme yapılır. Cerrah, bir kesiyi karpal tünelin üzerinde yaparak tüneli açar ve median siniri sıkıştıran yapıları serbest bırakır.
Endoskopik karpal tünel açılması: Bu yöntemde, bir endoskop (kamera) kullanılarak karpal tünelin içerisine girilir. Cerrah, endoskop yardımıyla tünelin içini gözlemleyerek ve özel cerrahi aletlerle sıkışmayı azaltmak için gerekli kesim ve gevşetmeleri yapar. Bu yöntemde daha küçük kesiler kullanılabilir ve iyileşme süreci daha hızlı olabilir. Mini açık karpal tünel açılması(Minimal invazif median sinir dekompresyonu): Bu yöntemde, daha küçük bir kesiyi kullanarak karpal tünelin açılması yapılır. Cerrah, karpal tünel üzerindeki basıyı azaltmak için gerekli olan kesim ve gevşetmeleri yapar. Karpal ligamanin tamamı minimal bir giriş ile kesilir ve hastalığın tekrar riski olmaz. Ameliyat genellikle lokal anestezi altında veya bazen genel anestezi altında yapılır. Ameliyat sonrası dönemde el bileği rehabilitasyonu önemlidir ve hastaların ilk üç gün omuz askısı kullanması önerilir. Hemen cerrahiden sonra çoğu hastada dramatik bir iyileşme beklenebilir. Her hasta için en uygun ameliyat yöntemi ve tedavi süreci, doktorun değerlendirmesi ve hastanın bireysel durumu temelinde belirlenir.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.