Mesane nedir?
Mesane göbek altındaki kasların gerisinde, erkeklerde bağırsakların önünde bayanlarda rahmin altında yer alan bir organdır. Böbreklerden gelen idrarın biriktiği torbadır.
Mesane nasıl çalışır?
Böbreklerden gelen idrar mesaneyi doldurmaya başladığında beyefendisine sonlar yoluyla sinyal masraf, buna karşılık beyin hem mesanenin kasılmasını engelleyecek hem de idrar tutmayı sağlayan kasların kasılmasını sağlayacak sinyaller gönderir. Lakin, mesanede biriken idrar kapasiteyi zorlamaya başladığında beyefendisine giden sinyaller sıklaşır ve beyin kişiyi tuvalete yönlendirerek uyguladığı baskıyı kaldırır. Böylelikle mesane adalesi kasılır, idrar tutmayı sağlayan kaslar gevşer ve kişi idrarını yapar. Mesanede (idrar torbası) olağan bir erişkinde 350-500ml kadar idrar birikebilir.
Mesane Kanseri – Mesane Tümörü Nedir?
Mesaneyi oluşturan hücrelerin denetimsiz olarak çoğalmasına mesane kanseri denir. Mesane kanseri idrar kesesinin içini döşeyen hücre katmanından kaynak alır. Şayet bu hücre çoğalması sırf mesanenin yüzeyel katmanı ile sınırlıysa buna yüzeyel mesane kanseri denir. Şayet hücre çoğalması derinleşip kas ve yağ katmanına da geçerse buna derin (invaziv) mesane kanseri denir. Kas katmanına geçmiş mesane kanseri etraf dokulara yayılabilir. Kan dolanımı sayesinde dokulara ulaşıp uzak metastaz yapabilir, akciğer, karaciğer üzere organlara atlayabilir.
Mesane Kanseri Belirtileri ve Risk Grupları
Tam olarak sebebi belirlenmemiş olan bu hastalığın her yaşta görülmesi mümkün olduğu üzere, çoğunlukla 60 yaş üstünde görüldüğünden ileri yaş hastalığı olarak düşünülebilir. Bayanlara nazaran erkeklerde 3 kat daha fazla görülen bu hastalığın en değerli sorumlusu, sigara kullanımıdır.
Sigara içmeyenlere nazaran içenlerde 10 kat daha fazla rastlanan bu kanser, genetik yatkınlığı olanlar ile kimyasal unsurlara uzun müddet maruz kalanlarda da (boya, lastik, deri vb sanayiilerinde çalışanlar gibi) sıklıkla gözlenmektedir.
Tekrarlayan idrar yolu hastalıklarında, böbrek taşı rahatsızlığı olanlarda, uzun mühlet sonda kullanmak zorunda olanlarda mesane kanseri riski artmaktadır.
Mesane Kanseri Belirtileri
- İdrardan gözle görülür kan gelmesi,
- İdrarda yanma
- İşeme esnasında ağrı ve sık idrara çıkma isteği
Bu şikayetler kolay idrar yolları iltihabı ile emsal şikayetler olduğundan pek önemsenmez, ancak bilhassa risk kümesindeki şahıslarda bu şikayetler olduğunda kesinlikle doktora başvurmalıdırlar.
Teşhis için yapılması gerekenler;
- İdrar Analizi, İdrar Kültürü
- Ultrason incelemesi
- Böbrek röntgeni (IVP yahut Tomografi)
- İdrarda tümör hücresi araştırılması (NMP 22 (Nükleer Matriks Protein 22) yahut sitoloji)
- Sistoskopi (Mesaneye ışıklı kamera sistemi ile bakma işlemi)
Sistoskopik muayene ne demektir?
Sistoskop denilen özel bir alet ile idrar yolundan girilerek mesanenin içerisinin direkt olarak gözle görülebilmesi ve kıymetlendirilmesi sürecidir. Sistoskoplarda ışıklandırma ve mercekler bulunmakta ve bunlarla mesanenin içerisi kusursuz bir halde görüntülenmektedir. Tümör görüldüğünde ise küçük olanlar kliniğimizde tedavi edilebilirken, büyük olanlar için genel yada spinal (belden uyuşturma) anestezi ile büsbütün temizlenir ve bu dokular patolojik incelemeye yollanır. Merkezimizde sistoskop ışıklandırma sistemimiz ileri teknoloji özelliklere sahip olduğundan süreç esnasında doku farklılarını gösteren renklendirme yöntemide bulunduğundan mesane kanserinin erken teşhisi mümkün olabilmektedir.
Mesane içindeki bütün görünür tümörlerin tespiti ve büsbütün çıkarılması çok değerlidir. Gözden kaçabilecek tümörlerin tespiti için de mesane mukozası detaylı ve titiz bir biçimde incelenmelidir. Mesane kubbesi, anterior mesane boynu ve divertiküllerin iç kısmı üzere kör noktalara dikkat edilmelidir. Birebir vakitte mesane mukozasındaki kabarık doku yahut düzensizlikler gözden kaçırılmamalıdır. Örneğin kılcal damarların oluşturduğu görünümler bazen erken kanserin tek göstergesidir. Bu türlü olağandışı dokuların tespiti ve tedavisi kanserin uzun müddet tekrar oluşmaması ile neticelenir.
Sistoskopik muayene dışında laboratuvar testleriyle mesane kanseri teşhis edilebilir mi?
Hayır, yalnızca yüzeyel mesane tümörlü hastaların izleminde nüks tanısı koymak için kullanılan standart bir formül olan sistoskopi ile NMP 22 testi birlikte kullanılır. Sistoskopi ile NMP 22 testinin birlikte kıymetlendirilmesi yanlışsız teşhis mümkünlüğünü arttırır.
Sistoskopik bir muayene ağrıya neden olur mu?
Kadınlarda aşağı üst hiçbir rahatsızlığa neden olmamaktadır. Erkeklerde biraz rahatsızlık olmaktaysa da, bu lokal anestezi kullanılmakla önlenebilmektedir. Çocuklarda sistoskopi genel anestezi altında yapılmaktadır.
Ultrason yahut tomografide mesanede tümör saptanması halinde birinci tedavi nasıl olur?
Teşhis ve tedavi hastane koşullarında anestezi ile tümörün büsbütün kazınması (transüretral tümör rezeksiyonu (TUR) ile konulur. Hastanede yatış müddeti genelde 1-2 gündür. Yapılan cerrahi müdahale sonrası patolojik inceleme evrelendirme için gereklidir.
Mesanede tümör saptandı ameliyat oldum, nüks riskini azaltmak için patoloji raporu çıkmadan bir tedavi yapılabilir mi?
Evet, operasyondan sonraki birinci 6 saat içerisinde çeşitli kemoterapi ilaçlari mesane içerisinde 2 saat tutulur ve bu biçimde ameliyattan kalan tümör hücreleri öldürülmeye ve nüks ihtimalini azaltmaya çalışılır. Temel tedavi hali patoloji raporuna nazaran yapılır.
Mesane Kanseri Tedavisi :
Mesane kanserindeki en büyük risk, nüks oranı en yüksek kanserlerden biri olmasıdır. Bu yüzden hastanın tabibinin önerdiği formda denetimlerini aksatmamalıdır. Hastalığın tedavi formu tümör kazındıktan (TUR) sonra elde edilen patoloji raporuna nazaran belirlenir.
Mesane kanserinin tedavisinde kıymetli faktörler;
Tümörün evre ve derecesi,
Tümörün yeri, Tümörün sayısı,
Tümörün büyüklüğü, Hastanın yaşı ve genel sıhhat durumudur.
Patoloji raporuna nazaran tedavi formları;
1- Yüzeyel mesane tümörleri: Tümör mesane iç yüzeyini geçmemiştir. Tümörün çıkarılması ve mesane içerisine ilaç verilmesi ile tedavi yapılır.
Tedavi sistemleri;
a. 3 ayda bir sistoskopi ile takibi
b. Mesane içerisine kemoterapi ilaçlarının haftalık olarak verilmesi.
c. Mesane içerisine haftalık olarak 6 hafta müddet ile hafifletilmiş tüberküloz mikrobunun verilmesi.
2- Derine işlemiş mesane tümörleri: Tümör mesane adale katmanına girmiştir. Mesanenin çıkarılması ve/veya ışın tedavisi, ilaç tedavisi ile tedavi yapılır.
Tedavi yolları: Cerrahi:
Cerrahi:
Radikal sistektomi denen sistem ise, bölgesel lenf bezleri ve mesanenin olduğu üzere parçalanmadan çıkartılmasını takiben, yapay mesane barsaklardan alınan kesimlerle yapılır. Daha sonra yapay mesane anüse, cilde ya da eski idrar kanalına bağlanabilir. Bu operasyon da laparoskopideki son yıllardaki gelişmeler sonucunda laparoskopik ya da robot yardımı ile de yapılabilmektedir.
Kemoterapi:
Radyoterapi (şua) üzere tedavi alternatifleri sözkonusudur.
3- Uzak yayılımlı mesane tümörleri: Tümör mesane dışına taşmış ve uzak organlara sıçramıştır. Bu evrede kemoterapi ismi verilen ilaç tedavisi yapılır.