Passiflora ve Uyku Kalitesi İlişkisi

Ne yazık ki günümüzde uykusuzluk, uykuya dalamama, çok yorgun bir şekilde uyanma gibi birçok şikayeti barındıran düşük uyku kalitesi çoğumuzun hayatının bir parçası haline geldi. Bu noktada Passifloranın uyku üzerine olumlu etkisi eski zamanlardan beri halk arasında biliniyor ve geleneksel bitkisel bir ilaç olarak kullanılıyor.

Uyku Kalitesini Artırmanın Yolları Nelerdir?

Uyku kalitesi, genel sağlığımız için oldukça önem teşkil etmektedir. Ancak epidemiyolojik çalışmalar, dünya genel nüfusunun yaklaşık üçte birinin değişen derecelerde uykusuzluktan muzdarip olduğunu göstermektedir. Toplumda uykusuzluğun sosyal maliyeti giderek artmaktadır. İyi uyku kalitesi fırsatını ortadan kaldıran çeşitli sosyal fenomenler ve yaşam tarzları modern insanların yaşamlarında uyku yoksunluğuna yol açmaktadır. Bu nedenle uykusuzluk sorunları kolayca çözülememektedir.

Uykunun önemi nedeniyle uykusuzluk hastaları için sürekli olarak birçok reçeteli ilaç piyasaya sürülmektedir. Ancak, ulaşılmak istenen amaçların ötesinde bu ilaçlar, vücut üzerinde hiperfaji, obezite, diyabet, kötü ruh hali gibi diğer rahatsızlıklara ek olarak uykuda anormal davranışların oluşması gibi sorunlara da neden olabilmektedir. Özellikle, aşırı doz ve uzun süreli uyku hapı alımı, uyku sırasında anormal davranış gösterilmesine neden olur. Uykusuzluktan muzdarip hastalar yüksek mortalite riski altındadır. Bununla birlikte, bu reçeteli ilaçların insan vücudu zihni üzerindeki beklenmedik olumsuz etkileri iyi bilinmemektedir ve bu nedenle yeni geliştirilen uyku indükleyicilerinin kullanımının, uyku indükleyicilerinin potansiyel yan etkileri gözlendiği sürece çok dikkatli olması gerekmektedir.

Son zamanlarda, bu ilaçlar hem doktorlar hem de hastalar için kritik bir sorun yaratmaktadır ve gıdalar da dahil olmak üzere bitkisel ilaçlar sorunları en aza indirmek için bir alternatif haline gelmiştir. Bu nedenle, bitkisel ilaçların uykusuzluk belirtileri için alternatif bir tedavi olarak kullanımı yaygınlaşmaktadır, çünkü bitkisel ürünler reçetesiz olarak kolayca erişilebilir ve genellikle güvenli olarak algılanmaktadır.

Passiflora Bitkisinin Kullanıldığı Alanlar

Passiflora incarnata cinsi, Avrupa’da uzun zamandır geleneksel tıpta uykusuzluk ve kaygı tedavisinde, Kuzey Amerika’da ise yatıştırıcı çay olarak kullanılmaktadır. Ayrıca bu bitki, Brezilya’da analjezik, anti-spazmodik, anti-astım ve yatıştırıcı amaçlar için kullanılırken, Irak’ta yatıştırıcı ve sakinleştirici olarak, Türkiye’de ise dismenore, epilepsi, uykusuzluk, nevroz ve nevralji gibi rahatsızlıkların tedavisi için uzun bir dönem kullanılmıştır. Polonya’da histeri ve nevrasteni tedavisinde, Amerika’da diyare, dismenore, nevralji, yanıklar, hemoroidler ve uykusuzluk tedavisinde kullanılmıştır. Hindistan’da ise afyon bağımlılığından etkilenen hastaları iyileştirmek için kullanılmıştır.

Passifloranın Uyku Kalitesini Artırmada Kullanımı

Passiflora çayı yada Passifloralı çay, Passiflora bitkisinin yapraklarının, çiçeklerinin ve saplarının kurutulmasıyla yapılır. Halk arasında da kaygı seviyesini düşürmek ve uyku kalitesini artırmak için sıklıkla kullanılmaktadır. Yakın zamanlı çalışmalar ise passiflora ve uyku kalitesi arasındaki ilişkiyi araştırmış ve oldukça ümit vaat eden sonuçlara ulaşmışlardır.

Passiflora, beyindeki gama-aminobütirik asidi (GABA) artırır. Bir aminoasit olan GABA, merkezi sinir sistemindeki akvitiviteyi azaltır. Bu azalma; rahatlama, iyileşmiş ruh hali, daha iyi uyku kalitesi ve ağrı azaltıcı etkiler ile sonuçlabilir.

Passifloranın Uyku Kalitesini Artırmaya Yönelik Etkilerini Araştıran Klinik Çalışmalar ne diyor?

Klinik çalışmalar, passionflower’ın anksiyete, uykusuzluk, dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu, uyuşturucu yoksunluğu semptomları ve menopoz semptomları üzerindeki potansiyel etkilerini göstermiştir. Passionflower çeşitli farmakolojik amaçlar için kullanılsa da, klinik uygulamada en yaygın kullanım uykusuzluk ve anksiyete tedavisidir. 2011 yılında yayınlanan bir çalışma, 1 haftalık arınma periyodundan sonra 41 hastanın müdahale grubu (passiflora çayı) veya plasebo grubuna dağıtılmasının ardından değerlendirilen polisomnografi ile onaylanmış uyku günlükleri, çay şeklinde düşük dozda Passiflora incarnata tüketiminin, uyku kalitesinde hafif dalgalanmalar olan sağlıklı yetişkinler için kısa vadeli subjektif uyku yararları sağladığını kanıtlamaktadır.

2017 yılında Medina ve arkadaşları, erkek yetişkin Wistar sıçanlarından aldıkları müdahale öncesi ve sonrası poligrafik kayıtları karşılaştırarak passiflora incarnata ekstratının, toplam uyku süresinde anlamlı bir artış, uyanıklık süresinde anlamlı bir azalma olduğunu göstermişlerdir. 2019 yılında Lee ve arkadaşları, bu bitkinin uykusuzluktan muzdarip olan hastaların polisomnografik uyku parametreleri üzerine olumlu etkilerini gösteren bir çalışma yayınlamışlardır. Hastalar, başlangıçta ve passionflower özleri içeren bir kapsül alımından 2 hafta sonra gece boyunca polisomnografi ve anket uygulaması ile değerlendirilmişlerdir. Sonuçlar, polisomnografik uyku parametresinde anlamlı bir artış olduğunu bildirmiştir. Yine 2019 yılında Kim ve arkadaşlarının yayınladığı çalışmada, sıçanlar üzerinde passiflora incarnata ekstratlarının tek ve tekrarlanan oral uygulamaları ile passifloranın hayvanlarda önemli uyku indükleyici etkilere sahip olduğu gösterilmiştir.

Bu sonuçlar, passifloranın uyku indükleyicisi olarak uygun bir alternatif tedavi olduğunu, passifloranın her zaman uyku süresini artırmasa da uyku kalitesini artırdığını göstermektedir.

Passiflora çayı hazırlayın:

İhtiyacınız olan şeyler: sadece yaklaşık 2 gram (1 yemek kaşığı) kurutulmuş Passiflora bitkisi veya 1 hazır poşet Passiflora çayı ve 1 su bardağı sıcak su. Poşet çayı veya kurutulmuş Passiflora bitkisini 6 – 8 dakika sıcak suda bekletin. Daha sonra süzün veya çay poşetini çıkarın. İsterseniz bal ile tatlandırabilir, isterseniz öylece içebilirsiniz.

Buradaki önemli nokta: Tek seferde içerek mucize bir etki beklememek. En az 1 hafta (7 gün) boyunca her gece yatmadan birkaç saat önce passiflora çayı hazırlayarak içmelisiniz.