Penis Kanseri

Penis, Latincede “kuyruk” manasına gelen üreme oranıdır.  Gövde ve baş olmak üzere iki kısımdan oluşur ve baş kısmı “prepisyum” ismi verilen sünnet derisiyle kaplıdır. İçinde “üretra” ismi verilen idrar ve meni kanalı bulunan bir adet “spongioz cisim” ve iki adet süngerimsi yapıda kan damarlarınca varlıklı boru benzeri“kavernöz cisim” ismi verilen yapılardan meydana gelir. Kavernöz cisimler; sağlam liflerden oluşan bir kılıfla sarılmışlardır ve kılıfın içinde “kavern” ismi verilen ve oyuk manasına gelen küçük odacıklar bulunur. Bu odacıklar cinsel ihtar ile birlikte kanla dolar ve penisin sertleşmesini sağlarlar. Spongiöz cisim penisin alt kısmında bulunur. Sert bir kılıfla sarılı değildir ve uç kısmı genişleyerek penisin “glans” ismi verilen baş kısmını oluşturur.

Penis kanseri, penisin cilt ve öbür dokularını etkileyen ve çok ender görülen bir kanser cinsidir ve %95’ten fazlası skuamöz hücreli kanser tipindedir. Gelişmiş ülkelerde görülme sıklığı %0000,5 iken gelişmemiş ülkelerde bu oran %1-2’lere kadar yükselir. HPV ismi verilen virüslerin neden olduğu ve cinsel temas ile bulaşan enfeksiyonların sık görüldüğü bölgelerde yaygındır.

Nedenleri nelerdir?

Bir hastalığa yakalanma riskini arttıran rastgele bir durum “risk faktörü” olarak tanımlanır. Risk faktörlerinin bulunması o hastalığa yakalanacağınız manasına gelmemekle birlikte risk faktörlerinin bulunmaması da o hastalığa yakalanmayacağınız manasına gelmez.

Sebebi tam olarak bilinmese de penis kanseri ile ilgili birtakım risk faktörleri tanımlanmıştır.

• Yaş: Penis kanseri 60 yaş üstünde daha sık görülür.

• Fimozis: Sünnet derisinin yapışıklıklar ya da uç kısmının dar olması sebebiyle geri çekilememesi manasına gelir. Fimozis varlığında penis kanseri riski 10 kat artar.

• Sünnet olmama: Sünnet olmamış erkeklerde penis kanseri riski 3 kat artar. Sünnet HPV bulaşma riskini de azaltır.

• Kronik penis enflamasyonu

• UV ışığa maruziyet: Sedef hastalığı üzere kimi cilt hastalıklarında uygulanan UV ışık tedavisi riski 9 ila 10 kat arttırır.

• Tütün ve tütün eserleri: Riski 5 kat arttırır.

• Çok eşlilik: Tıpkı anda ya da farklı vakitlerde çok sayıda cinsel partner hikayesi bulunan ve erken yaşlarda birinci cinsel alaka tecrübesi hikayesi olan erkeklerde penis kanseri gelişme riski 3 ila 5 kat yüksektir.

• Kişisel hijyenin berbat olması: Şahsî hijyeni makus olan, kırsal kesimde yaşayan, sosyo-ekonomik seviyesi düşük olan ve evlenmemiş erkeklerde daha sık görülür.

• HPV enfeksiyonu: Penis kanseri için en değerli risk faktörüdür. Siğillere sebep olan 100’ün üzerinde virüs tipini içerir. Birtakım HPV tipleri üreme organlarına ve makat bölgesine bulaşabilir ve cinsel temas ile şahıstan bireye geçer. Başlangıç evresindeki penis kanser dokularının %70-100’ünde, ileri evredeki penis kanser dokularının %30-40’ında tespit edilir. Sünnet olmuş bireylerde HPV bulaşma riski de düşüktür.

Nasıl bulgu verir?

Penis kanserinin birinci fark edilir belirtisi peniste kanamalı, akıntılı yaradır.

• Peniste, kaşıntı ve yanma hissi

• Kabarık, siğil gibisi yara ya da kitle

• Kızarıklık

• Akıntı

• Kanama

• Tahriş

• Kasık bölgesinde şişlik

Nasıl teşhis koyulur?

Erken teşhis ile güzelleşme mümkünlüğü yüksektir. Penis kanseri çok nadir görüldüğü için ekseriyetle öbür hastalıklar ili karıştırılır ve erken evrede yakalanamaz.

• Fizik muayene

• Biyopsi

Fizik muayenede kanserden şüphelenildiğinde yaradan alınan biyopsi laboratuvara gönderilerek Patoloji Uzmanı tarafından incelenir. Bu çalışmaya kanser evrelemesi ismi verilir. Bu gayeyle ek radyolojik görüntüleme prosedürlerine başvurulabilir. Kanser genellikte etrafındaki sağlıklı dokulara direkt uzanarak, lenf damaları yoluyla ve kan damarlar yoluyla yayılır.

• Ultrasonografi

• Bilgisayarlı Tomografi

• Manyetik Rezonans Görüntüleme

• Sistoskopi

Tüm bu araştırmalar sonucunda kanserin evresi belirlenir. Kanserin evresi uygulanacak tedavi açısından kıymetlidir.

• Evre 0: Penis cildinde yüzeysel olarak kanserli hücreler saptanır, yayılım yoktur.

• Evre 1: Kanserli hücreler penis cildinin çabucak altındaki bağ dokusuna ulaşmıştır. Lenf ve kan damarlarında tutulum yoktur. Kanser hücreleri mikroskop altında incelendiğinde olağan hücrelere çok benzerler.

• Evre 2: Kanserli doku lenf ve kan damarlarını istila etmiştir. Sertleşmeyi sağlayan kavernöz cisim ya da içinden üretranın geçtiği spongioz cisim de tutulmuş olabilir. Kanser hücreleri mikroskop altında incelendiğinde olağan hücrelerden epey farklı görünürler.

• Evre 3A: Evre 2’deki bulgulara ek olarak kasık bölgesinde yalnızca 1 adet lenf bezine yayılmıştır. Kanser hücreleri mikroskop altında incelendiğinde olağan hücrelerden çok farklı görünürler.

• Evre 3B: Evre 2’deki bulgulara ek olarak kasık bölgesinde birden fazla adet lenf bezine yayılmıştır. Kanser hücreleri mikroskop altında incelendiğinde olağan hücrelerden çok farklı görünürler.

• Evre 4: Penis etrafındaki dokulara, kasık bölgesindeki derin lenf bezlerine, lenf bezi etrafındaki dokulara ve uzak bölgelerdeki doku ve organlara yayılmıştır.

Nasıl tedavi edilir?

Penis kanserinde uygulanabilecek farklı tedavi seçenekleri mevcuttur. Bu tedavilerin bir kısmı standart tedavi uygulamaları iken bir kısmı da deneysel tedavilerdir.

Üç tıp standart tedavi yaklaşımı mevcuttur.

Cerrahi Tedavi

Cerrahi tedavi penis kanserinin tüm evrelerinde tercih edilebilecek en yaygın tedavi seçeneğidir.

• Mikrocerrahi: Mohs mikrocerrahisi da bilinir. İsmini bu prosedürü birinci olarak cilt kanserlerinin tedavisi için tanımlayan Frederic E. Mohs’tan alır. Tümörün cilt üzerinden katman tabaka çıkarıldığı, cerrahi mikroskop altında yapılan bir yoldur. Çıkarılan dokular doku mikroskobu ile incelenir ve tümör hücreleri görülmeyene kadar cilt katmanlar halinde çıkarılmaya devam edilir.

• Sünnet: Penis kanserinin sıklıkla ortaya çıktığı yer olan sünnet derisi çıkarılır.

• Geniş bölgesel doku çıkarılması: Yalnızca kanserli dokunun, yakın etrafındaki küçük bir olağan doku katmanı ile birlikte çıkarıldığı bir usuldür.

• Penisin alınması: Kanserli dokunun bulunduğu bölge ve evresine nazaran penisin bir kısmı ya da tamamı alınabilir.

• Lazer cerrahisi: Lazer ışınlarının bir bıçak üzere kullanılarak yalnızca kanserli dokunun çıkarıldığı kansız bir ameliyat tipidir.

• Kriyoterapi: Kanserli dokunun dondurularak tahrip edildiği bir ameliyat çeşididir.

Cerrahi yaklaşımda kasık bölgesindeki lenf bezleri de çıkarılabilir. Cerrahi ile kanserli doku büsbütün çıkarılsa dahi kimi hastalara operasyon sonrasında radyoterapi ve kemoterapi uygulanması gerekebilir. Bu tedaviler kanserin tekrar etme riskini azalmak için uygulanır.

Radyoterapi

Büyük boyutlu kanserlerde (>4cm)cerrahi öncesi uygulanabilir. Küçük boyutla kanserlerde (<4cm) beden dışından ya da kanser dokusu içine yerleştirilen radyoaktif çekirdekler kullanılarak uygulanabilir. Küçük boyutlu kanserlerde doku içine yerleştirilen radyoaktif unsur uygulaması %70-90 oranında muvaffakiyet sağlar. Büyük boyutlu kanserlerde muvaffakiyet oranı düşüktür. Tedavi sonrası tekrar eden kanser varlığında da radyasyon tedavisi tercih edilir.

Kemoterapi

Büyük boyutlu ve ileri evre penis kanserinde operasyon öncesinde ve sonrasında damar içine ilaç verilerek uygulanan kimi kemoterapi protokolleri mevcuttur.

Deneysel Tedavi Yöntemleri

“Biyolojik tedavi” ismi verilen tedavi metodunda hastanın kendi savunma hücreleri alınarak kanser dokusu ile savaşacak halde değiştirilir ve hastaya tekrar verilir.

“Radyoduyarlaştırıcılar” ismi verilen ilaçlar kanser hücrelerinin radyasyon tedavisine daha hassas hale gelmesini sağlayan ve radyoterapi ince hastaya verilen ilaçlardır. Bu uygulama ile daha fazla kanser hücresi öldürülebilir.

Kanser hücrelerinin birinci yayıldığı lenf bezine “sentinel lenf bezi” ismi verilir. “Sentinel lenf bezi örneklemesi” adı verilen operasyon esnasında kanserli dokuya özel boyalar enjekte edilerek boyanın birinci ulaştığı lenf bezi tespit edilir ve çıkarılarak hasta ameliyat masasında beklerken mikroskop altında incelenir. İnceleme sonucunda bu lenf bezinde kanser hücrelerine rastlanır ise öteki lenf bezleri de çıkarılır. Kanser hücresine rastlanmaz ise başka lenf bezleri çıkarılmaz, yalnızca kanserli doku çıkarılır.

Penis kanserinin evresine nazaran tedavi seçenekleri (Özet)

Evre 0

• Mohs mikrocerrahi

• Bölgesel kemoterapi

• Bölgesel biyolojik tedavi

• Lazer cerrahisi

• Kriyoterapi

Evre 1

• Penisin bir kısmının ya da tamamının alınması

• Radyoterapi

• Mohs mikrocerrahi

• Lazer cerrahisi

Evre 2

• Penisin bir kısmının ya da tamamının alınması

• Radyoterapi

• Sentinel lenf bezi örneklemesi

• Lazer cerrahisi

Evre 3

• Penisin tamamının alınması

• Radyoterapi

• Sentinel lenf bezi örneklemesi

• Radyoduyarlaştırıcılar

• Cerrahi öncesi ya da sonrası kemoterapi

Evre 4

• Geniş bölgesel doku çıkarılması ve kasık bölgesindeki lenf bezlerinin çıkarılması

• Radyoterapi

• Cerrahi öncesi ya da sonrası kemoterapi