Testis tümörü, erkek yumurtalarında (testis) gelişen bir cins kanserdir. Testis kanserleri 15-35 yaş erkekler ortasında en sık görülen kanser tiplerinden biridir. %90 testis tümörü 45 yaş altı kümede karşımıza çıkmaktadır. Erkeklerde görülen kanserlerin %1 ini oluşturur. Her 100.000 şahıstan 3 ünde testis tümörü saptanır. 20-40 yaşları ortasında ise bu oran 100.000 de 6 ya çıkar. Çocukluğunda testisi karın içinde yahut kasıkta olanlarda (inmemiş testis) risk artmaktadır. Testisler operasyonla yumurtalık (skrotum) kesesine indirilse dahi kanser riski azalmamaktadır, lakin erken teşhis mümkünlüğü artmaktadır. İnmemiş testis oranı sağ tarafta daha yüksek olduğu için, testis tümörü sıklığı da sağ tarafta daha fazladır.
BELİRTİLER VE TANI
1.Testiste şişlik
2. Testiste ele gelen sertlik
3. Testiste hassasiyet
4. Testiste ağrı (testalji)
5. Daha az sıklıkla göğüste şişlik
6.Tümörün yayılımına nazaran öksürük (akciğer tutulumu), karındaki lenf bezlerini tutulumuna nazaran karın ağrısı, bulantı, kusma iştahsızlık, kilo kaybı, beyin tutulumuna bağlı nörolojik rahatsızlıklar,
7. Kısırlık
En sık rastlanan bulgu ise ‘elle hissedilen ağrısız şişlik’tir. Testis içerisinde kanserin bulunduğu bölge olağan testis dokusuna nazaran çok sert olarak hissedilir fakat bu sertlik ağrılı değildir.
Testis tümörlerinin teşhisinde muayene, testis ultrasonografisi, kanda bakılan AFP, B-HCG, LDH üzere testis tümör belirleyicileri (testis tümör markırları) kullanılır.
KENDİ KENDİNE TESTİS MUAYENESİ
Erken teşhiste en kıymetli kısım aylık kendi kendine muayenedir. Muayene için en düzgün vakit sıcak bir banyo yahut duştan sonra yumurtalık kesesinin sıcakla gevşediği andır.
Muayenede izlenecek adımlar:
-Aynanın karşısında ayakta durun. Testisi saran torbanın cildinde rastgele bir değişiklik yahut şişlik olup olmadığına bakın,
– Orta parmaklarınız testisin altında, başparmağınız üstünde olmak üzere parmaklarınız ortasında testise nazikçe basarak ve parmaklar ortasında kaydırarak muayene edin. Her bir testisinizi her iki elinizle muayene edin. Bir testisiniz başkasından hafif büyükse bu sizi şaşırtmasın. Bu olağandır. Testisin üzerinde yumru olup olmadığına bakarken testisin bir evvelki muayeneye nazaran kıyasla, büyümüş sertleşmiş yahut içerisinde ufak bir odakta taş sertliğinde bir doku olup olmadığına bakınız.
-Eğer bu muayene sonucunda bir kitle ile karşılaşırsanız çabucak üroloji uzmanına görünün. Bu türlü bir kitlenin kanser olma ihtimali yüksek olduğundan çabucak tedavi edilmezse yayılabilir. Unutmayın ki testis kanserli hastalar erken teşhis ve tedavi ile büsbütün güzelleşirler.
TESTİS TÜMÖRÜ HANGİ HASTALIKLARLA KARIŞIR?
1.Testis iltihabı (orşit)
2.Yumurta kesesinde sıvı toplanması (hidrosel)
3.Kasık fıtığı (inguinal herni)
4.Yumurta kesesinde kanamaya bağlı şişlik (hematom)
5.Yumurtanın, yumurta kesesi içinde kendi etrafında dönmesi (Testis torsiyonu)
6.Epididim kisti
7.Epididimit (epididim iltihabı)
TESTİS TÜMÖRÜNDE HANGİ GÖRÜNTÜLEME PROSEDÜRLERİ KULLANILIR?
1.Testis ultrasonografisi: Tümörün âlâ huylu yahut makûs huylu olması hakkında her vakit fikir vermeyebilir. Fakat testisin içinde tespit edilen kitleler genelde berbat huyludur.
2.Bilgisayarlı tomografi:Testis tümörünü göstermesi yanında, tümörün yayılımı hakkında fikir verir.
3.Akciğer sineması:Tümörün akciğer tutulumu konusunda fikir verir.
4.Pozitron Emisyon Tomografi (PET)
TESTİS TÜMÖRÜNDE HANGİ LABORATUAR TESTLERİ KULLANILIR?
1.ALFA –FETOPROTEİN (AFP)
2.BETA HCG
3.LAKTAT DEHİDROGENAZ(LDH)
TESTİS TÜMÖRÜNDE TEDAVİ:
1.TESTİSİN ALINMASI (RADİKAL ORŞİEKTOMİ):Testis dokusu ve etraf dokularının operasyonla çıkarılmasıdır. Testis tümörü teşhis konulduktan sonra en kısa vakitte mümkünse tıpkı gün alınmalıdır. Zira yayılımı çok kısa müddette gerçekleşebilmektedir. Cerrahi sonrası alınan tümörlü testis dokusu patolojik incelemeye gönderilir. Patoloji sonucuna nazaran tedavi, makul dönemlerde takip, kemoterapi (ilaçla tedavi) ve ya radyoterapi (ışın tedavisi) olarak şekillendirilir. Kimi hastalarda (özellikle öbür testisi küçük olanlarda, inmemiş testisi olanlarda, ya da rastgele bir nedenle başka testisi olmayanlarda) sperm dondurulması gerekebilir. Gerek ruhsal etkenler, gerekse kozmetik nedeni ile hastalara testis protezi implantasyonu yapılabilmektedir.
2.BATINDAKİ LENF BEZLERİNİN TEMİZLENMESİ (RETROPERİTONEAL LENF BEZİ DİSEKSİYONU-RPLND):İlaç tedavisi öncesi ya da sonrası karın içinde lenf bezlerine yayılmış tümöral dokuların cerrahi olarak temizlenmesi ameliyatıdır.
3.İLAÇ TEDAVİSİ (KEMOTERAPİ):Testis dokusunun operasyonla alınması sonrası ilaç tedavisine hassas kanser cinslerinde uygulanır.
4.IŞIN TEDAVİSİ (RADYOTERAPİ):Testis dokusunun operasyonla alınması sonrası ışın tedavisine hassas kanser cinslerinde uygulanır. Spermleri öldürücü tesiri nedeni le kısırlığa neden olabilir.
Testis tümörleri radyoterapiye yahut kemoterapiye en fazla oranda karşılık veren kanser tiplerinden biridir.
Bir taraf testisi tümör nedeni ile alınanlarda kısır kalma korkusu oluşmaktadır. Öbür testisin işlevleri olağansa bu kaygı yersizdir. Lakin bilhassa radyoterapi ve/veya kemoterapi gerektiren durumlarda kısırlık oluşabileceği için tedaviden evvel sperm dondurulması gerekebilir.
TEDAVİ SONRASI TAKİP NASIL OLMALIDIR?
Takipler muhakkak dönemlerle (tümörün yayılımına nazaran 3 ya da 6 aylık) Muayene+Akciğer,karın ve genital bölge tomografisi çekilerek ve kanda hormon bedellerinin belirlenmesi ile yapılmalıdır.
CERRAHİ SONRASI HAYAT NASIL OLUR?
Başka testis olağan aktivitesini devam ettirdiği sürece kısırlık meydana gelmez. Kişi için görünüm sorun yaratacaksa operasyon esnasında testis protezi konarak bu sorun çözülebilir.
Testis Tümörleri Tipleri
• Germ hücreli tümörler (90%)
• Özelleşmiş gonodal stromal tümörler (5%)
• Gonadoblastom (nadir)
• Rete testisin adenokarsinomu (nadir)
• Sekonder malignensiler (5%)
• Non-neoplastik tümörler
Germ Hücreli Tümör Tipleri
• Seminom
• Embriyonal karsinom
• Yolk sac tümör (Endodermal sinüs tümörü)
• Koriyokarsinom
• Teratom (mature, immature)
• Mikst germ hücreli tümörler (62%)
