Uluslararası kontinans derneği üriner inkontinansı her türlü idrar tutamama şikayeti olarak tanımlamaktadır. Emsal bir tarif ile üriner inkontinans, mesane denetiminin kaybı ve beraberinde istem dışı, damlalar halinde yahut daha ağır olarak idrarın kaçması durumudur.
Kadınlarda erkeklere oranla 3-4 kat daha fazla görülmektedir ve yaşla birlikte her iki cinste de bu oran artmaktadır. Genç bayanlarda %15-20, orta yaşlarda %20-30, ileri yaşlarda %50 ye varan oranlarda görülmektedir. 30 yaşından sonra her dört bayandan birinde görülmektedir ki bu, epey değerli bir orandır. Menopoz sürecinde ve çok doğum yapmış bayanlarda görülme oranı daha da artmaktadır.
Üriner İnkontinansın Nedenleri
İnkontinans ekseriyetle üriner denetim sisteminde bulunan sfinkter olarak isimlendirilen dairesel bir kasın ziyan görmesi sonucu oluşur. üriner inkontinansının, fazla ya da az etkin bir mesane, fizikî tıkanma, enfeksiyon, kafein ve kimi ilaçların yan tesirleri üzere birçok nedeni vardır. Kanser, diyabet, inme, Parkinson hastalığı ya da Multipl Skleroz üzere daha ağır hastalıklar da inkontinansa neden olabilir. Bu durum erkeklerde, genişleyen prostatın ya da prostata ait öteki meselelerin göstergesi olabilir. Rastgele bir inkontinans sorunu kelam mevzusuysa, değerli bir durumun belirtisi olabileceğinden, en kısa vakitte hekiminize müracaatınız.
Üriner İnkontinans Sınıflaması
1-Stres İnkontinans:
İdrar sızıntısı, alt karın kaslarının basınçla (öksürme, gülme,bir şey kaldırma gibi) kasılması sonucu meydana gelir. Gerilim inkontinans çoklukla pelvik kasların zayıfladığı durumlarda(doğum, cerrahi operasyon üzere ) gözlenir ve bayanlarda sık görülür.
2-Sıkışma İnkontinans:
Bu durum birdenbire tuvalete çıkma muhtaçlığının hissedilmesiyle başgösterir. Sıkışma hissini çabucak takiben istemsiz idrar kaçırma görülür. Tuvalete gitme muhtaçlığı hissedildiğinde tuvalete yetişemeden idrar kaçırma olayına bu tipte sık rastlanır.Mesane kaslarının çok faal ve hassas olmasından kaynaklanmaktadır. Sıkışma inkontinans en sık ileri yaşlarda ve idrar yolu enfeksiyonu varlığında ortaya çıkar.
3-Taşma İnkontinans:
Bu tip inkontinansta idrarda küçük miktarlarda kontrol edilemez bir sızıntı vardır. Çok dolu mesaneden kaynaklanır. Kişi idrara çıktıktan sonra mesanesinin boş olmadığını ve idrar yapmada zorlanma hissedebilir. Bu durum genelde erkeklerde ortaya çıkar ve nedeni büyümüş prostat bezi yahut tümör gibi idrar akışını engelleyen bir durum olabilir. Keza diyabet ile kimi ilaçlar da bu duruma neden olabilir.
4-Mix Tip İnkontinans:
Sıkışma tipi inkontinans ve gerilim inkontinansın birlikte görüldüğü durumlardır.
Üriner İnkontinans Tanı
Hastalar bu hususta uzman tabip tarafından değerlendirilmelidir. Hastaların muayene için mümkünse mesane dolu olarak gelmeleri istenir. Hastanın öksürme ve ıkınma ile idrar kaçırıp kaçırmadığı test edilir. Daha sonra mesane boşaltılarak geride kalan idrar ölçüsü ölçülür ve hastaya jinekolojik muayene yapılarak mesane, vajina ve komşu organlarda sarkma olup olmadığı denetim edilir. Bu sırada hastanın idrar tutmayı sağlayan pelvik taban kasları da kıymetlendirilir.
Muayene sonrasında hastadan günlük ömür kalitesini pahalandırmak hedefiyle anket formları doldurması istenir. Ayrıyeten gerekli durumlarda hastanın işeme alışkanlıklarını not ettiği 1-3 gün müddetli işeme günlüğü tutturulur.
İdrar yollarındaki iltihaplanmalar da idrar kaçırmaya neden olabileceğinden idrar analizi ve kültürü yapılır.
Bunların sonucuna nazaran kliniğimizde de uygulanan ÜRODİNAMİ testi ile idrar kaçırmanın tipi, oluştuğu şartlar ve basınçlar belirlenir. Böylelikle idrar kaçırmanın tedavi formuna (ilaç yahut operasyon) karar verilir.