Lazer sözü, “Light Amplification of Stimulated Emission of Radiation-LASER” teriminin Türkçe kısaltmasıdır. Lazeri, birinci defa Amerikalı fizikci Theodorev H. Maiman(1960) bulmuş ve ürogenital cerrahide kullanılması ise Persons (1966 da) tarafından olmuştur. Günümüzde, teknolojik ilerlemeler sayesinde başta prostat büyümesi ve böbrek ve idrar yolları taşlarının kırılmasında-tedavisinde olmak üzere öbür birçok ürolojik hastalıkta kullanılmaktadır. Lazer, kesme, kanı durdurma(koagülasyon) ve buharlaştırma(vaporizasyon) işlevini eş vakitli olarak gerçekleştirebilmesinin yanında ödem, sertleşme ve darlık riskini de büyük oranda azaltmaktadır.
Günümüzde Ürolojik cerrahide cerrahide bugüne kadar kullanılan lazer çeşitleri:
1-Karbondioksit-CO2 Lazer,
2-Neodymium:Yttrium-Aluminum-Garnet (Nd:YAG),
3-Holmium:Yttrium-Aluminum-Garnet (Ho:YAG),
4-Potasyum-Titanil-Fosfat (KTP) ve Thulium lazerdir.
ENÇOK KULLANILAN LAZER AMELİYATLARI ve KULLANILAN LASER TÜRLERİ
HoLEP PROSTATEKTOMİ: HOLEP : HoLEP, Holmium Lazer ile yapılan prostat ameliyatını tabir etmektedir. Holmium lazer, bilimsel teknolojideki ismi Holmium: Yittrium-Aluminum-Garnet (Ho: YAG) lazer dir. Dalga boyu(2120) suyun üst notasına yakın (1910 nm) olduğundan dokuda ve taş kırmada epey düzgün absorbe edilir ve faal bir biçimde kullanıma imkan verir. Ho:YAG lazer düşük watt’larda(20-40Watt) aygıtın endoskopik fiber-probu’u taş kırmada kullanılırken, yüksek watt’larda(60-120watt) bilhassa prostat ve öbür dokularda eş vakitli kesme, kanama denetimi ve buharlaştırma gayesiyle kullanılır. Holmium lazerle endoskopik olarak taşların parçalanmasında kullanılması çok başarılıdır ve faal ve yaygın bir formda kullanılmaktadır. Zira ürolojide holmium lazer kullanımı birinci kere taş kırma ile başlamıştır.
Holmium lazerin başka lazerlerden en kıymetli farkı uygulanan dokuya yıkıcı/yakıcı tesirinin çok derin olmamasıdır, tesirinin öteki lazer çeşitlerine nazaran nispeten yüzeysel kalmasıdır. Prostata uygulandığında tesir derinliği birden teğe artmaz, prostatın kapsülünü geçmez, şayet denetimsiz bir halde geçerse ereksiyon ve prostat dışında geçen hudutlar ve öteki dokular olumsuz etkilenir. Greenlight KTP lazerde tesir derinliği Holmium lazere nazaran daha fazladır. HoLEP prostatektomi ya da HoLEP’le prostat ameliyatı tam da bu süreci söz eder.
Bu sıyırma işlemi(enüklasyon; Prostat kapsülü ile büyümüş prostat dokusu ortasına Lazer probu ile girilerek prostat kapsülden sıyrılarak açık prostat ameliyatı üzere birkaç modül halinde mesaneye atılır, ve sıyrılan prostat dokusu idrar kanalından olduğu üzere çıkartılalamayacağından, morselatör ismi verilen aygıtla tekrar endoskopik yolla kıyma üzere öğütülerek parçalanıp dışarı alınır. Holmium lazer ile yapılan bu süreç lazer gücü dışında bipolar güç kullanılarak da yapılabilir, bu sisteme bipolar enüklasyon (BipoLEP) denmektedir ve ameliyat sonuçları birbirinin birebirdir.
HoLEP ve TUR-P(klasik transüretral prostat rezeksiyonu) sonrasına alınan sonuçlar karşılaştırıldığında; işeme suratı ve semptom skorundaki düzelme ölçüsü ortasında fark tespit edilmemiştir. Bunun yanında hastanede kalış mühleti ve sonda kalış mühleti HOLEP’te ortalama bir gün daha kısadır. Lakin hala TUR-P, en ülkü cerrahi tedavi olma özelliğine devam ettirmektedir. Hastalar tercih yaparken bu bilgiler sunulur, hasta ve cerrahın ortak kararı ile ameliyat prosedürüne karar verilmelidir.
GREENLİGHT LAZER(LASER): GreenLight(yeşil Işık) lazer teknoloji alanındaki ismi ile Potasyum-Titanil-Fosfat(KTP) 532nm dalga uzunluğunda lazer ışını yayar ve dokudaki 542nm dalga uzunluğundaki hemoglobine bağlanır damarları ve hasebiyle prostat dokusunuda buharlaştırırarak tesirini gösterir. Süreç KTP-greenlight lazer ışınları idrar kanalından teleskop aracılığı ile girilerek prostata uygulanır ve büyümüş prostat dokusu istenilen ölçüde bu ışınlarla buharlaştırılır. Bu sürece tıpta PVP yani prostatın fotoselektif vaporizasyonu denir, ve greenlight denmesinin nedeni lazerin yaydığı ışının yeşil renkli olmasından kaynaklanır. Bu metotla prostat ameliyatı genel, spinal ve hatta çok riskli hastalarda lokal anestezi ile yapılabilmektedir. Endoskop aracılığı ile idrar kanalından girilir , endoskop içinden ilerletilen plazer probunda lazer işınlarıyla prostat kâfi ve istenilen ölçüde buharlaştılır ve rahat idrar yapılabilecek kadar bir alan oluşturulur, prostat tarafından oluşturulan tıkanıklık giderilir. Fakat bu formülde dışarı doku alınmadığından patolojik inceleme yapılmamaktadır, bu yüzden ameliyat öncesi hastada prostat kanseri olmadığını öteki usullerle ekarte edilmiş olması gereklidir.