“Nokturnal Enürezis” olarakta bilinen uyku halinde idrar kaçırma çok sık görülen bir durumdur, dünyanın her yerinde tıpkı oranda gözükür ve yaş artıkça görülme sıklığı azalır. 5 yaşındaki çocukların %16’ sı gece idrar kaçırır. Ergenlikte %3 ve ileri yaşlarda %0,5-1 oranında karşılaşırız. Erkeklerde kızlara oranla daha fazla gözükür. Çocuklarda görülen alerjik hastalıklardan sonra en sık karşılaşılan 2. kronik çocukluk çağı hastalığıdır. 8-18 yaş ortası çocuklarda anne babanın ayrılması, aile içi şiddetten sonra 3. en kıymetli depresyon sebebidir. Çocukların okul muvaffakiyetini önemli biçimde tesirler. Gece idrar kaçırma ekseriyetle ruhsal değildir ancak kendisi önemli ruhsal sorunlar yaratır. Gece idrar kaçıran çocuklar önemli bir utanma duygusu içindedir ve kendilerini toplumsal ortamlardan soyutlarlar. Dış görünüşün çok kıymetli olduğu bu vakitlerde bu hastalıklarından ötürü kendilerine inançları azalır ve gelişimlerinde değerli meselelere neden olur. Buna karşın hastaların %50 si günümüz şartlarında dahi hala hekimden yardım almamaktadır.
Çocuklar neden gece idrar kaçırır
Gece idrar kaçırmanın nedeni tam olarak anlaşılamamışsa da ailelerin %82 si çocuklarının gece uyanamaması ve tembellikten ötürü idrar kaçırdıklarını düşünmektedir.
Aslında 3 tane faktör gece idrar kaçırmada değerlidir.
Uyanma sorunu: Burada uyku aslında çok ağır değil tersine bu çocuklar uykularını yattıkları devirde gereğince kaliteli alamadıklarından idrarlarının geldiklerini fark edememektedirler. Yani tüm uykuları boyunca çok derin bir uykuda değil yalnızca kaçırdıkları vakit aralığında uykuları ağırdır. Bu periyotta mesane kasılmalarına ve sese gerekli yansıyı veremezler.
Gece olağandan fazla idrar üretilmesi (Nokturnal Poliüri).
Mesanenin olağandan küçük olması yahut gereğinden fazla kasılması.
Gece idrar kaçırmanın genetik bir altyapısı vardır. Gece idrar kaçıran çocukların ailelerinde 2/3 oranında idrar kaçıran anne, baba yahut kardeş olduğu bilinmektedir.
Bazı davranışsal problemler ve dikkat eksikliği hiper-aktivite.
Uyku apnesi
Doktora başvurduğunuzda sizi neler bekliyor.
Doktor öncelikle detaylı bir hikaye alır ve fizik muayene yapar. Hikayede gündüz şikayetleri olup olmadığı çok değerlidir. Gündüz idrar kaçırma, sıkışarak tuvalete koşma, ince ve ıkınarak işeme, boşaltamama, günde 4’ten az 7’den fazla idrara gitme, çocuğun 6 ay kuru bir periyodu olup olmaması sorgulanır. Kilo kaybı, büyüme gelişme geriliği kusma bulantı, çok fazla su içme isteği, horlama ve uykuda boğulma belirtileri değerlidir ve varsa kesinlikle doktora söylenmelidir. Yalnızca gece yatak ıslatan çocuklarla, gece yatak ıslatmasına üstte saydığımız şikayetlerin eşlik ettiği çocukların kıymetlendirilmesi ve tedavi planlaması büsbütün farklıdır.
Teşhiste Kullanılan Araçlar
Gündüz şikâyeti olmayan çocuklarda yalnızca kolay bir tam idrar analizi yapılırken gündüz şikâyeti olan çocuklarda öteki testler de gerekmektedir.
Tedavi
Bu çocuklar 5 yaşından sonra en kısa vakitte bir hekimden yardım almalıdır.
Hiçbir tedavi metodu uygulanmaz ise her sene %15 i resen olağana dönmektedir.
Öncelikle birtakım kolay tekliflerimiz olmaktadır.
-
Beslenme ve sıvı alma alışkanlıkları gözden geçirilmesi.
-
Günde en az 6 sefer bir su bardağı su içilmesi önerilir.
-
Kafeinli ve gazlı içecekler gece azaltılmalıdır.
-
Gece yatmadan mesane boşaltılmalıdır.
-
Kabızlık varsa alınan lif ölçüsü artırılmalıdır.
-
Düzenli tuvalete gitme alışkanlık haline getirilmeli ve tuvalete çabuk ulaşması sağlanmalıdır.
-
Çocuk idrar kaçırdığında yapan haller alınmalı ve yatak ve çamaşırlar temizlenirken çocuğun olaya etkin iştiraki sağlanmalıdır.
-
Islak ve kuru geceler takvime işaretlenmelidir.
Bazı davranışsal sorunlar ve dikkat eksikliği hiper-aktivite üzere durumlarda enurezis yalnızca ruhsal bir sorun üzere tedavi edilmemeli çocuk ürolojisi ve çocuk psikiyatristinin ortak tutum aldığı bir tedavi protokolü üzerinden devam edilmelidir.
Bunlara karşın geçmez ise öteki tedavi alternatifleri hakkında bilgilenmek için çocuk ürolojisi tabibine başvurulmalıdır.