Varikosel yumurtalıklara giden damarların genişlemesidir.
Anne karnında batın içinde olan testisler vakit içinde torbalara inerler. Karın içinde 36-37 derece olan sıcaklık testislerin sperm üretimi için uygun değildir. Bu sıcaklıkta testisler kaliteli sperm üretemezler. Bu sebeple de 2-3 derece daha serin olması için torbalara (skrotuma) inerler. Sıcak havalarda testislerin aşağı yanlışsız sarkması, soğuk havalarda ise bedene daha yakın durmasının sebebi bu sıcaklık farkının korunması içindir. Varikoselin yani testislere giden damarların genişlemesi durumunda bu geniş damarlar tıpkı bir kalorifer peteği üzere testislerin ısınmasına neden olmakta ve bu da sperm kalitesinde bozulmaya yol açabilmektedir.
Varikosel çoklukla birikerek tesir gösterir. Her geçen gün sperm kalitesinde bir ölçü bozulmaya yol açar. Bu bozulma kısırlığa neden olabileceği üzere, kısırlık düzeyinin altına inmeyebilir de. Dolayısı ile her varikoseli olan kısır kalacak diye bir durum kelam konusu değildir. Ancak ne kadar genç yaşta varikosel hastalığı gelişirse, o kadar çok kısırlık riski vardır.
VARİKOSEL TANISI
Hastaların müracaat şikayeti çoklukla çocuklarının olmamasıdır. Birikici tesiri olması, vakit içinde sperm kalitesii yavaş yavaş düşürmesi sebebi ile bizlere partnerlerinin daha evvelden gebelik yaşadığı, lakin şu anda çocuklarının olmadığı şikâyeti ile de başvurabilirler.
Zaman vakit testislerde ele gelen şişlik yahut dışarıdan belirli olan genişlemiş damarlar da hastalar tarafından fark edilir ve muayenede ortaya çıkabilir.
Varikosel tanısı fizik muayene ile konulur. Akabinde çekilen skrotal renkli doppler ile de teşhis desteklenir. Sperm sayımı sonucuna nazaran de tedavi yapılıp yapılmayacağına karar verildi.
Varikosel hastalığı testislere vuran ağrı da yapabilir. Hastaların vakit zaman müracaat sebebi skrotal ağrı da olabilir. Ancak yıllardır süren çalışmalar, yalnızca ağrı nedeni ile varikosel ameliyatı yapılan hastaların yarısında ameliyattan sonra da ağrının devam ettiği gösterilmiştir.
VARİKOSEL TEDAVİSİ
Varikoselin tek tedavisi ameliyattır. Her varikoseli olan hastanın ameliyat olmasına gerek yoktur. Sperm kalitesinde bozulma olan, yahut testis boyutlarında varikosele bağlı küçülme olan hastalara varikosel ameliyatı yapılmalıdır.
Hiç sperm çıkışı olmayan yahut canlı sperm görülmeyen Azospermik hastalarda varikosel var ise tedavi önerilmektedir. Bu hasta kümesinde olağan yollarla çocuk sahibi olmasalar bile tüp bebek üzere yardımcı üreme metotlarında canlı sperm bulunma ve muvaffakiyet bahtı varikosel ameliyat sonrasında artmaktadır.
ADOLESAN VARİKOSELİ (çocuk yaşlarda görülen varikosel) varlığından sperm kalitesinin bozulması yahut testislerin küçülmesi beklenmeden ameliyat önerilmelidir. Varikosel yıllar içinde sperm kalitesini bozacağı için bu hasta kümesinde beklenmesi halinde kısırlık kaçınılmaz olacaktır.
Günümüzde varikosel ameliyatı mikrocerrahi tekniği ile yapılmaktadır.
Mikroserrahi prosedürü denilince birtakım hastalar hiçbir yara izlerinin olmayacağını düşünürler. Meğer ki varikosel ameliyatı kasık bölgesinden yaklaşık 4-5 cm lik bir kesi ile yapılır. Genişlemiş olan damarlar testislerin etrafını ağacın kökleri üzere sararlar. Buradan kasık bölgesine yanlışsız birleşerek ilerlerler. Böylelikle kasık bölgesinde 2-3 damar halini alırlar. Burada damarların ayrımı daha kolay yapılabilir. Mikrocerrahi usulü burada devreye girer. Mikroskop altında damarların ayrımı yapılarak genişlemiş olan damarlar bağlanarak iptal edilirler. Böylelikle sıcak kanın testislere geri dönüşü engellenmiş olur.
Bir sperm üretimi yaklaşık 3 ay sürmektedir ve ameliyat sonrası testislerin kendisine gelmesi için de bir müddet beklemek gerektiği düşünülürse; Varikosel ameliyatının muvaffakiyetini yahut yararını görebilmek için 4-6 ay beklemek gerekir. Yapılan çalışmalar hastaların %75’inin sperm kalitesinin ameliyattan sonra arttığını göstermiştir. %25 i ise en azında tıpkı düzeyler koruyabilmektedir.