Erkeklerde ellili yaşların başından itibaren prostat büyümesi görülmekte ve bu büyüme beraberinde birtakım sıkıntılar getirmektedir.
Prostat erkek üreme sisteminin modülü olan bir salgı bezidir. Prostatın ana fonksiyonu meniye katılan bir salgı üretmektir. Prostat salgısı erkek üretkenliği için epeyce değerlidir. Prostat bir kestane büyüklüğündedir ve yaklaşık 20 gram ağırlığındadır. Yeri prestijiyle prostat, idrarın idrar torbasından çıkıp penis içerisinden geçerek dışarıya atılmasını sağlayan idrar kanalının başlangıç kısmını bir yüzük üzere sarmaktadır.
Prostat bezindeki değişiklikler 40-45 yaşlarında başlar ve 50’li yaşlarda büyüme formunda kendini gösterir. Prostattaki bu büyümenin nedeni tam olarak anlaşılamamıştır. Ekseriyetle yaşlanan erkekte görülür ve hormonal değişimlere ve ailesel tesirlere bağlı olduğu düşünülür. Âlâ huylu prostat büyümesi 50-60 yaş ortası erkeklerin yarısını ve 80 yaş üzeri erkeklerin yüzde 90’ını tesirler. Prostat büyümesi çoklukla selim bir olay olarak gerçekleşmekte bu nedenle düzgün huylu prostat büyümesi olarak isimlendirilmektedir. Prostat büyümelerinin bir kısmı ise habis büyüme halindedir ve prostat kanseri olarak tanımlanır. Selim prostat büyümesi ve prostat kanseri bir ortada bulunabilen lakin birbirinden kaynaklanmayan iki başka hastalıktır. Prostat büyümesi bu kadar sık görülmekle birlikte her büyüme sorun oluşturmaz ve tedavi gerektirmez. Prostat yalnızca büyümüş olduğu için değil belirtilere neden olursa yahut bedene ziyan verecekse tedavi edilmektedir.
Prostat idrar yolunun etrafını sardığı için büyüdükçe idrar yolunu sıkıştırır ve idrar torbasından idrarın atılmasını zorlaştırabilir. Hasta rahat idrar atamaz ve tıkanıklık hissi oluşur. En sık görülen bulgular şunlardır:
günde 8 yahut daha fazla idrara çıkmak
idrar gereksinimi oluştuğunda erteleyememe
idrarı başlatmada güçlük
zayıf ve kesikli idrar akımı
işeme sonunda damlatma
gece sıkça uykudan uyanıp idrara kalkma
idrar kesesinin tam boşalmaması
ilerlemiş olgularda tam tıkanma
Selim prostat büyümesi hastadan alınan hikaye, muayene ve tıbbı testlerle teşhis edilir. İdrar şikayetlerine öbür hastalıklar da yol açabileceği için hastanın şikayetleri ve öteki hastalıkları sorgulanır. Hasta şikayetleri puanlanarak hafif orta ve ağır olmak üzere derecelendirilir.
Selim prostat büyümesini kanserden ayırt etmede kıymeti olan makattan parmakla muayene yapılır. Laboratuvar tetkiki olarak en sık idrar tetkiki ve Prostat Spesifik Antijen yani PSA kan testi yapılır. PSA kıymeti yüksek olan hastalarda prostat kanserinden ayırt edebilmek için biyopsi planlanır. Teşhiste ultrasonografi, işeme testi ve işeme sonrası kalan idrar ölçümü de başka kıymet taşır.
İyi huylu prostat tedavisi belirlenirken asıl etken yakınmaların tartı derecesi ve bedende prostat büyümesinden kaynaklanan birtakım tesirlerin oluşmasıdır.
Hafif derecede belirtileri olan hastalarda gözleyerek beklemek kıymetli bir seçenektir. Bu, hastayı gereksiz tedavilerden ve cerrahiden korur. Vakit içerisinde yakınmalar kesinlikle artacak diye bir kural yoktur. Kimi hastalarda idrar yakınmaları vakitle hafifler. Vakit içinde tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu gelişen hastalar, mesane taşı gelişen hastalar , idrarda kanamaları başlayan hastalar ve tıkanma nedeniyle böbrek yetmezliğine gerçek giden hastalarda önemli tedaviye başlamak gerekir.
İlaçların kâfi olmadığı ve yakınmaların arttığı ve bedene hasar vermeye başladığı durumlarda cerrahi tedaviler gerekebilir.
Cerrahi tedaviler kapalı yahut açık tekniklerle olabilmektedir. Çok büyük prostatlarda açık ameliyatla prostatın alınması uygun bir metottur. Prostatın lazer ile buharlaştırılması yahut kesilerek alınması da uygulanan yollardandır. Bu ameliyatlardan sonra ender de olsa kanama, enfeksiyon, darlık gelişmesi, aşikâr derecelerde idrar kaçırma ve boşalma sırasında meninin mesaneye geri kaçması üzere meseleler ortaya çıkabilmektedir.
