Dil gelişimi, doğumdan itibaren başlar ve yaşam boyu devam eder. İnsan biyolojik olarak dil öğrenme ve kullanma yeteneği ile dünyaya gelir. Çocuğun bulunduğu sosyal ve kültürel ortamlar da konuşmayı etkilemektedir.
Bebeklerin dil gelişiminin kritik dönemleri vardır. Agulama döneminden, akıcı ve rahat konuşma dönemine kadar çocukta anlama ve konuşma becerisi takip edilmelidir. Yaklaşık olarak 3 yaşına kadar konuşmanın anlaşılır hale gelmesi ve uzun cümleler şeklinde kullanılması beklenir. Fakat her çocuk kendine özeldir ve gelişim süreci aynı olmayacaktır.
Dil gelişiminin geliştirilmesi için rol modele (ebeveyn…) ihtiyaç vardır. Bu konuda ebeveynler bebeklikten itibaren çocuklarıyla iletişime geçmelidir. Agulama dönemini tamamlayıp kelime dönemine geldiğinde ise nesneler doğru telaffuz edilip tanıtılmalıdır. Çocuğun söylediği yanlış kelimeler yetişkinler tarafından düzeltilmelidir. Bazı çocuklar konuşmak yerine beden dilini kullanmayı tercih ederler. Beden diliyle iletişime geçmek isteyen çocuğun işaret ettiği cismi, ismini söylemeden hazır hale getirilmesi ise çocuğun konuşmasını olumsuz yönde etkilemektedir.
Gecikmiş Konuşmanın Bazı Nedenleri?
- Genetiksel faktörler
- İşitme kaybı
- Otizm
- Prematüre doğum
- Dilaltı bağı, yarık damak-dudak
- Psikososyal eksiklik
- Psikolojik nedenler
- Mental gerilik
- Travma
- Çocuğa konuşma fırsatının verilmemesi
Konuşmanın Geliştirilmesi İçin Neler Yapılmalıdır?
Öncelikle çocuğunuzla vakit geçireceğiniz ortamı ve zamanı ayarlayın. İlgilenildiğini ve sevildiğini hissetmesini sağlayın. İyi bir dinleyici olup göz kontağı kurun. Çocuğunuzun sizi model aldığını unutmayın. Yanlış söylediği kelimeleri, tekrarını sağlayarak düzeltin. Çocuğunuzla konuşurken kısa kısa cümleler kurun. Anlam karmaşasından kaçının. Çocuğunuzla her fırsatta konuşun ve kendisini ifade etmesini için fırsat tanıyın. Yaşına uygun görsel ağırlıklı masallar ve hikayeler anlatın. Dikkatini çeken nesne hakkında bilgi verin. Yaşıtları ile oyun oynamasını sağlayın. Televizyondan uzak tutun, bilgisayar- tablet – telefon gibi dijital oyunlar yerine birlikte oyun oynayın (yapboz- lego- eğitici oyunlar vs.). Çocuğunuzla beraber çocuk şarkıları söyleyin.
Çocuğunuzun konuşmasının yaşıtlarına göre geç kaldığını düşünüyorsanız “babası da geç konuştu, falancanın çocuğu da böyle konuşuyormuş zamanla konuşur“ gibi düşünceye kapılmayın. Gecikmiş konuşma yaşayan çocukların gelişiminde kelime dağarcığı, dilbilgisi ve okuma algısı akranlarına göre düşüktür. Bu nedenle Her Çocuk Kendine Özeldir diyoruz ve erken müdahale ile gecikmiş konuşmada geç kalınmaması için uzman yardımına başvurmanızı tavsiye ediyoruz.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.