Prostat, anatomik olarak çabucak rektumun ön tarafında yer almaktadır. Bu sayede, ürolog çarçabuk prostatı muayene edebilmekte ve mevcut hastalığın teşhisi istikametinde fikir elde edebilmektedir. Yalnızca 5 saniye sürecek bu kolay fakat kıymetli muayene yolu ile prostat dokusunun sertliği, yüzey yapısı, kanser nodülü varlığı yahut yeterli huylu büyüme derecesi çarçabuk öğrenilebilmektedir.
Günümüze kadar birçok prostat kanseri, rektal muayene sayesinde erken teşhis edilmiş ve bu sayede tedavi alternatifleri de daha erken uygulanmıştır. Hastaların yalnızca PSA seviyesine bakılarak takip edilmesi, birçok erken evredeki prostat kanserinin atlanmasına neden olmaktadır. Unutulmamalıdır ki, prostat kanserli hastaların % 25 ‘ inde PSA 4 ng/ml ‘ nin altındadır. Bu nedenle, Amerikan Kanser Derneği ve Avrupa Üroloji Derneği‘nin ortak önerisi, en az 10 yıllık hayat beklentisi olan erkeklere, 50 yaşından itibaren yahut 2 ya da daha çok birinci derece akrabasında prostat kanseri tespit edilenlerde 45 yaşından itibaren, YILDA 1 DEFA PARMAKLA REKTAL MUAYENE YAPILMASIveYILDA 1 SEFER KAN PSA SEVİYELERİNE BAKILMASIşeklindedir.