Cinsel yolla bulaşan hastalıkların erken devirde tespit edilmesi; hastada oluşabilecek komplikasyonların durdurulması ve hastalığın başka bireylere bulaşmasının engellenmesi açısından büyük ehemmiyet taşımaktadırÖzellikle cinsel yolla bulaşan hastalıkların teşhisinde klinik bulgular birden fazla vakit yetersiz kalabildiği için, hastalıkların doğrulanması gayesiyle ELIZA, PCR, kültür ve mikroskopi üzere laboratuvar metotlarına gereksinim duyulmaktadır.
Dünya sıhhat örgütünün araştırmalarına nazaran ,Türkiye de günde 5000 kişi cinsel yolla bulaşan hastalıklara maruz kalmaktadır.Erken teşhis ve tedaviye erken başlanması çok büyük kıymet taşımaktadır
Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmanın en kesin yolu olarak; kuşkulu alakadan kaçınılması ve uzun devirli, tek eşli cinsel bağların tercih edilmesi önerilmektedir. Erkeklerde ve bayanlarda kondom kullanımı, bakterinin bulaşma riskini düşürmektedir. Bayanlarda beklenmeyen ağrı, koku, idrar atımı esnasında yanma yahut menstrüel döngüler (adet) ortasında kanama üzere genital semptomlar gözlendiğinde, uzman bir tabibe danışılması ve cinsel ilginin bırakılması önerilmektedir.
GONORE (BEL SOĞUKLUĞU);Neiseria Gonore isimli bir bakteri tarafından oluşturulan bir enfeksiyondur.Klinik belirti olarak erkek de sarı-yeşil renkli bir üretral akıntı ,idrar yaparken yanma homoseksuellerde makatta emsal şikayetler görülür.Hastalığın kuluçka müddeti 3-10 gün olmakla birlikte 12 saate indiği-3 aya kadar geciktiği de bildirilmiştir.Tanısı klinik olarak yahut akıntıda yayma ve kültür yapılarak da konur.Hastalık tedavi edilmezse üretra darlığı,apse oluşumu,epididimit üzere komplikasyonlara (nadiren artrit,menenjit e )neden olabilir.
Tedavi,;Penisilin ve türevleri ile enjektabl ve oral antibiyotiklerle tedavi edilir.Nadiren rezistan olgularda kültüre nazaran antibiyotik verilebilir.
Korunma;Hasta olduğu bilinen bireylerle alaka kurulmaması yahut kesinlikle prezarvatif (kondom)kullanılması gereklidir.
DİĞER ÜRETRİTLER:Genellikle Uroplazma Klamidia ismi verilen casuslarla oluşturulan,cinsel yolla geçen öbür bir enfeksiyondur.Sık partner değiştiren bireylerde daha sık görülmektedir.Hastalığın kuluçka müddeti 7-21 gün ortasında değişir.İlk belirti ,idrar yaparken hafif yanma ve bir ölçü üretral akıntı olabilir.Tanı üretral akıntıda yapılan yaymanın boyanıp mikroskopik incelenmesi ile konur.Tedavide ekseriyetle tetrasiklin kullanılır.Komplikasyonları ortasında epididimit,artrit ve konjuktivitinde eklendiği olgularda Reiter sendromu düşünülmelidir.
TRİKOMONİAZİS:Tricomonas Vaginalis isimli tesirin yarattığı bir enfeksiyondur.Tanı üretral akıntıdan alınan yaymanınmikroskopik imcelenmesi ile konur.Tedavisinde metronidazol 2 gram ağızdan alınan tek dozla yapılır.
FRENGİ:Troponema Pollidum isimli casus tarafından oluşturulur.Hastalık cinsel temastan 2-4 hafta sonra ağrısız sert bir lezyonla başlar ve buna <şankr> denir.Bu penis yahut genital bölgenin rastgele bir yerinde oluşur.Bu oluşum bizatihi güzelleşebilir ve bu ortada lenf bezleri şişer.Tanı güya denen olşumdan alınan yayma ile konulabileceği üzere VDRL testi ilede konur.Ancak bu test şankr oluşmasından 1-3 hafta sonra pozitifleşir.
Hastalık tedavi olmazsa ,komplikasyonlar ortaya çıkar.Bunlar damar ve hudut harabiyetleridir.
Tedavide;Penisilin- G 2,4 mü kullanılır.Penisilin alerjisi varsa Tetrasiklin yahut Eritromisin verilebilir.
YUMUŞAK ŞANKR;Cinsel temas sonrası birkaç gün genital bölgede ağrılı ,eritematöz bir ülserle kendini gösterir.Genellikle kirli bir akıntı da vardır.Bazı hastalarda ateş,düşkünlük,başağrısı da bulunur.
Tanı;H Ducrey için uygun besiyerinde üretme ile yahut biopsi ile konur..
LENFAGRANULOMA VENERUM:Chlamydia tricomatis in L1-L2 ve L3 tipleri tarafından oluşturulur.Genital lezyon lenf bezleri şişliği ve makatta darlığı biçiminde ortaya çıkar.
Klinik bulgu olarak sexuel temasdan 5-21 gün sonra bir sivilce formunda ortaya çıkar.Lenf bezleri ağrılı olarak şişer.(tek taraflı).Deride kızarıklık,ateş,titremelerde olur.Lenf bezleri şişince kanda beyaz küre sayısı 20.000 i bulabilir.Lenf bezleri sonra apseleşebilir.
Tanı;yayma preparat,kompleman fixasyon testi yahut Frei cilt testi ile konur.Komplikasyonlarından makatta darlık önemli bir sorun oluşturur.
GRANULOMA İNGUİNALE:Cinsel yolla gecen kronik bir enfeksiyondur.Temastan 2-3 ay sonra ortaya çıkar.Enfeksiyon casusu calymatobakterium garanulomatis dir.Hastalık kendini bir sivilce formunda kendini gösterir.Eritemli bir sekresyonda bulunabilir.Lenf bezlerinde kronik bir iltihabi tepki da vardır.
Tanı:Yayma preparatta monositler içersinde Donavan cisimciklerinin görülmesiyle konur.
Komplikasyonlar;Derin ülserasyon ve sinüs oluşumu ,ayrıca makatta darlıklar görülebilir.
GENİTAL HERPES:Genellikle tip2 virüs tarafından oluşturulur.Hastalık belirtisiz olsa bile cinsel partner risk altındadır.Belirtileri,cinsel temasdan 2-10 gün sonra genital bölgede içi sıvı kabarcıklar formunda görülür.Ciddi olgularda hudut tutulması sonucu idrar yapamama durumu ortaya çıkabilir.Lenf bezleri şişebilir.Ve bunlar ağrılı olabilir.
Tanı;Virüs kültürü,veya serumda antikor titresi ile konabilir.
HEPATİTLER:Hepatit B ve C Seropozitif partnerden cinsel yolla geçebilmektedir.Bulaşma kan testleriyle ortaya çıkartılır.Hastalık asomptomatik seyredebileceği üzere önemli karaciğer enfeksiyonunada neden olabilir.Hastalık karaciğer işlev testleri olan AST,ALT,GGT,Billuribin seviyeleri ile gasroenteroloji kliniklerinde izlenmelidir.
HİV:(AİDS).Hastalık enfekte hastadan seksuel temas,kan ve kan eserleri yolu ile yahut kirli enjektörler yolu ile bulaşabilir.Condom kullanılması bulaşmayı önleyebilir.
Tanı;ELİSA testi ile konur.Klinik belirtiler:ateş ,kilo kaybı,gece terlemeleri,lenf bezlerinde şişlikler ,ağızda pamukçuk enfeksiyonu,ciltte Kaposi sarkomu biçiminde olabilir.
Tedavi;AZT ve uygun antiviral casuslarla yapılır.
GENİTAL SİĞİLLER:Papilloma virüsleri tarafından oluşturulur.Enfekde erkek ile bağda bulunan bayanlarda serviks kanseri riski vardır.Bu siğillerin bir kısmı açıkda görünürken bir kısmı subklinik dir.Siğiller kryoterapi ,kotarizasyon,veya lazerle tedavi edilebilir.Erkek de üretra içinde yer alan siğillerde vardır.Bunlar için sistoskopik teşhis gereklidir.