Miyomlar
Rahim duvarındaki kaslardan köken alan yeterli huylu tümörlerdir.
Tek ya da daha fazla sayıda olabilirler. Boyutu bezelye
büyüklüğünden portakal büyüklüğüne ulaşabilir hatta bazen
daha da büyük olabilir. Çoklukla rahim duvarının dışına
doğru büyürler, fakat duvarda ya da rahim içine doğru
büyüyenler de vardır. Epeyce sık görülen tümörlerdir ve 30-
45 yaş ortası bayanlarda görülme sıklığı epey yüksektir.
Rahim içine gerçek büyüyen miyomlar düşük, erken doğum
veya kısırlığa neden olabilirler. Miyomlar gebelik sırasında büyüyebilirler ve şayet bebeğe bası
yaparlarsa kol ve bacaklarda deformitelere neden olabilirler. Tüp bebek öncesinde özellikle
içe gerçek büyüyen miyomlar çıkarılmalıdır.
Endometriozis
Rahim içini kaplayan dokunun rahim dışında da olması durumudur. Yumurtalıklar ya da karın
içindeki başka organlara yapışarak her adet devrinde içi kanla dolar. Bu kan doku içinde
hapsolduğu için evvel kesecikler sonra da kist oluşur. İleri evrelerde nedbe dokusu ve
yapışıklılar meydana gelir. Bu kronik kasık ağrılarına neden olabilir. Endometriozis
infertilitenin önde gelen nedenlerinden biridir ve üreme çağındaki kısırlık sorunu olan
kadınların yaklaşık %40’ında görülmektedir. Hangi düzenek ile kısırlığa yol açtığı bugün
tam olarak bilinmemekle birlikte tüplerde neden olduğu hasar sonucunda oluşan tıkanıklıklar
ya da dokunun salgıladığı bir kadro unsurlarla sperm-yumurta bağlantısının bozulması ile
döllenmenin olmaması olası sistemler ortasında sayılmaktadır. Bu hastalar tıbbi ya
da cerrahi olarak tedavi edilebilirler.
Tıbbi Tedavi
Yalancı gebelik ya da yalancı menapoz oluşturularak hastanın yumurtlama fonksiyonu
durdurulur ve adet görmemesi sağlanır. Böylelikle endometriozis odaklarının aktivasyonu
önlenmiş olur. Bu tedavi yaklaşık 6 ay sürer. Lakin ilaçlar kesildiğinde tekrar nüks edebilir.
Bu tedavi daha çok çocuk isteği olmayan hastalara uygulanır. Cerrahi tedavi ise genellikle
çocuk isteği olan hastalara anestezi altında laparoskopi denilen formülle yapılır. Burada
Göbek hizasında yapılan 1 cm lik bir kesiden gerisinde kamera bulunan bir teleskop batın
içine sokulur ve tüm organlar gözlenerek tesbit edilen patolojiler kasıktan sokulan 2 adet 5
mm genişliğindeki aletler vasıtasıyla tedavi edilir. Gaye endometriozis odaklarının yakılarak
ya da kesilerek yok edilmesi ve varsa yapışıklıkların açılmasıdır.
Yumurtalık Kistleri
İçi sıvı dolu keselerdir. Epeyce sık görülür, olguların büyük kısmı güzel huylu olup, 35 yaş
altındadır. Bu kistlerin varlığında yumurtlama durabilir ya da kistin tüplere yaptığı bası ile
oluşan mekanik tesir yumurta ile spermin birleşmesini önleyerek kısırlığa yol açabilir. Belirli
büyüklüğe ulaşmış kistlerultrasonografi eşliğinde ya da laparoskopik olarak boşaltılabilir ve
alınan kist içeriği sitopatolojik inceleme için kist cidarı da histopatolojik inceleme için ayrılır.
Bazı kistler nüksetmeye meyillidir ve boşaltıldıktan sonra şayet tüp bebek yapılacaksa bu
zamana kadar doğum denetim hapları kullanılabilir.
Polikistik Over Sendromu
Bu hastalar adet düzensizliği, tüylenme, şişmanlık ve kısırlık şikayetleri ile gelebilirler.
Ayrıca yüzdeki sivilceler kanda erkeklik hormonunun arttığının bir göstergesi olabilir. Bazen
böbrek üstü bezi ve tiroid bezinin âlâ çalışmadığı durumlarda ve insülin direnci olan
durumlarda da görülebilir. Teşhiste adet düzensizliği, kan testleri ve ultrasonografi yardımcıdır.
Hasta öteki bayanlara nazaran daha az yumurtladığı için daha uzun müddette gebe kalır.
Karın İçi Yapışıklıklar
İç üreme organlarının ya da bu organlarla barsaklar ortasında bulunan bant formunda dokulardır.
Bunlar çoklukla daha evvel geçirilmiş bir ameliyat (apandisit, yumurtalık kisti, vs.),
enfeksiyon (Klamidya, Gonore) sonrası ya da endometriozis nedeniyle gelişirler. Yapışıklıklar
tüplerde kıvrılmalar yol açarak yumurta ve spermin tüp içinde yol almasını engellerler.
Genellikle cerrahi olarak tedavi edilirler, muvaffakiyet sağlanamazsa tüp bebek uygulamasına geçilir.
Azalmış Over Rezervleri
Over rezervleri olağan olarak 35 yaşından sonra azalmaya başlar ve ülkemizde ortalama
menapoz yaşı olan 48 de de işlevler büsbütün durma noktasına gelir ve bayan menapoza
girer. Bazen 20 li ve 30 lu yaşlardaki bayanlarda da bu durum oluşmaya başlar. Bilhassa daha
önce yumurtalıktan ameliyat geçirenler (kist yahut endometriozis nedeniyle) risk altındadır.
Over rezervlerinin azalması demek her ay gelişen yumurta sayısının daha az olması demektir.
Bu durumda FSH seviyesi kanda yükselir, iki adet ortasındaki mühlet evvel kısalır sonra da uzar ve
adet ölçüsü azalır. Adetin 3. günü alınan kanda FSH ve estradiol hormonlarının seviyesi
ölçülerek fikir sahibi olunabilir.Ayrıca ultrasonografide yumurtalık hacmi ve içindeki follikül
miktarı ölçülerek over rezervi kıymetlendirilebilir. Bu üzere hastalar fazla bekletilmeden tüp
bebek tedavisine alınmalıdır.
Erken Over yetmezliği
40 yaşından evvel menapoza girilmesi halinde kelam bahsidir. Sebebei genellikle
bilinmemekle birlikte kromozom bozuklukları, bağışıklık sistemine ilişkin hastalılar ve tiroid
hastalıkları neden olabilir. Bu durum da tekrar kan testleri ile ortaya çıkarılabilir. Şayet hastada
hiç yumurta kalmamışsa tüp bebek tedavisi de uygulanamaz.
