Prostat kanseri erkeklerde en sık görülen kanser tiplerinden birisidir. Kansere bağlı ölümlerde ise ikinci sırada yer alır. Parmakla rektal muayene ve PSA (prostat spesifik antijen) testi ile prostat kanserinin erken tanısı muhtemeldir. PSA testinin kullanılmaya başlanmasıyla bir arada prostata hudutlu erken evreli kanserler çarçabuk tespit edilebilmekte ve bu sayede erken tedavi imkanları olabilmektedir.
Prostat kanseri hakkında genel bilgi :
Prostat kanseri, salgı yapan prostat hücrelerinin olağandışı gelişimi ile ortaya çıkmaktadır. Erken periyotta teşhis konmadığı taktirde lenfatik ve kan yoluyla etraf dokulara yayılır. En sık yayılım yeri karın içerisindeki lenf düğümleri ve kemiklerdir. Ek olarak akciğer, karaciğer ve başka organlara da yayılabilir.
Prostat kanseri sıklığı, sebepleri ve risk faktörleri :
Prostat kanserinin, 70 yaş üzeri erkeklerin %50’sinde, 90 yaş üzerindekilerin de çabucak hemen hepsinde mikroskobik seviyede bulunduğu iddia edilmektedir. Sağlıklı bir erkeğin hayat uzunluğu prostat kanserine yakalanma riski yaklaşık olarak % 17’dir. Yani yaklaşık olarak her 6 erkekten biri prostat kanserine yakalanmaktadır. Ülkemiz için kesin datalar mevcut olmamakla birlikte ABD’de yılda 250 bin erkekte prostat kanseri saptanmaktadır ve bu bireylerin %95 ’i 45 yaş üzerindedir.
Prostat kanserinin sebebi tam olarak bilinmemektedir. Muhtemelen genetik bir yatkınlıkla birlikte olumsuz etraf şartlarının birlikteliği, kanserin meydana gelmesinde ana rolü üstlenmektedir. Prostat kanseri oluşumuna katkısı olabileceği düşünülen kimi risk faktörleri şunlardır:
-
Yaş
-
Ailede prostat kanseri varlığı
-
Yağlı beslenme
-
Hormonlar
En kıymetli risk faktörleri yaş ve aile öyküsüdür. Olağan denetimler sırasında prostat kanseri araştırılması 50 yaş sonrası tavsiye edilirken, birinci derece akrabada prostat kanseri varsa bu araştırmalar 45 yaş sonrasında başlatılmalıdır. Tüm prostat kanserlerinin %10’unun babadan oğula genetik olarak aktarıldığı iddia edilmektedir. Prostat kanseri olan hastaların erkek çocuklarında yahut erkek kardeşlerinde prostat kanserine yakalanma riski 2-9 kat daha yüksektir.
Prostat Kanserinin Belirtileri :
Lokalize prostat kanseri hiçbir belirti vermeden gelişebilir. PSA tetkiki bilinmeden evvel prostat kanseri tanısı lakin parmakla rektal muayenede hissedilebilecek kadar büyük bir nodül oluştuğunda yahut yeterli huylu prostat büyümesi nedeni ile opere edilen hastaların çıkan dokularının patolojik incelenmesi sonucunda konulabilmekteydi. Prostat kanseri bilhassa kemiğe metastaz yaptığı vakit kemik ağrısı yapabilmektedir. Yaygın kemik tutulumu olduğunda, kan üretimi bozulacağından, kansızlık ve buna bağlı halsizlik, güçsüzlük olabilir. Daha ileri hadiselerde prostat etrafındaki lenf bezleri ileri derecede büyüyerek idrar kanallarında tıkanmalara yol açabilir. Bu durumda böbreklerde hidronefroz ismi verilen şişme ve işlevlerde bozulma oluşabilir. Prostat kanserinin lokal ileri evre ismi verilen evresinde prostat ileri derecede büyüyerek idrar kanalını tıkayıp idrar akımını engelleyebilir. Mesaneye baskı yaparak ağrı ve mesane irritasyonu oluşturabilir. Bu kademede idrar akımını rahatlatmak için ek operasyona gereksinim duyulabilir.
