Yaş
Kadın doğurganlığı 35 yaş üzerinde manalı derecede azalmaya başlamaktadır. Aşağıdaki fotoğrafta görüldüğü üzere tüm dünya bayanlarında 35 yaş sonrası doğurganlıkta azalma hissedilir seviyeye gelmektedir. 40 yaş üstünde bu azalmanın çok daha fazla olduğu açıkça görülmektedir. Biz yardımcı üreme teknikleri kullanarak (aşılama ve tüp bebek gibi) bu gebelik oranını bir ölçü artırmaya çalışmaktayız. Doğurganlıktaki bu azalmanın durdurulması şu an için imkânsızdır.
Her ay bir bayan ortalama 1000 yumurtasını kaybeder. Bunları yerine koymak ta mümkün değildir. Bu nedenle en güzeli ileri bayan yaşına gelmeden bebek sahibi olmak isteniyor ise kısırlık uzmanından ayrıntılı bilgi alınmalı ve planlama yapılmalıdır.
Hormonal sorunlar (Yumurtlama problemleri)
Düzenli adet gören bir bayan her ay bir yumurta atar.
Kadının sistemli adet görmesi bir orkestraya benzetilebilir. Orkestranın kulağa beğenilen gelen bir müzik çalabilmesi için düzgün bir orkestra şefine (beyindeki hipofiz bezi) ve müzisyenlere gereksinimi vardır (yumurtalıktaki birçok hormon). Sistemli hormon artışlarınız ve azalmalarınız olmuyor ise yumurtlama da olmaz. Yumurtlama olmaz ise eşinizin sperm bedelleri her ne kadar olağan olsa dahi, cinsel bağlantınız nizamlı de olsa ortada döllenecek yumurta olmadığı için gebelik oluşamaz. Bayanlarda hormonlara bağlı en sık yumurtlama bozukluğu nedeni polikistik yumurtalık sendromudur (PCOS). Polikistik yumurtalık sendromu toplumlarda farklı sıklıkla görülürler. Amerika’da görülme sıklığı %5-%10 ortasındadır. Ülkemizde bu husus ile ilgili birinci ve tek çalışmayı Hacettepe Polikistik Yumurtalık Çalışma kümesi olarak biz gerçekleştirdik. Yaklaşık 100 bin dolarlık bir bütçe ile yaptığımız çalışmada Türk bayanlarında PCOS’nun %15-20 dolaylarında görüldüğünü tespit ettik.
Öbür bir hormonal bozukluk durumu ise orkestra şefi olan hipofiz bezinin hastalıklarına bağlı olarak çalışmamasıdır ki bu kızlarda genelde birinci adet görülmez. İlaçla adet olabilirler.
3. hormonal bozukluk ise erken menopozdur ki bayanın yumurtalıkları tükenmiştir. Öbür bir hormonal durum ise süt hormonunun yüksek olmasıdır. Süt hormonu yüksekliğinde göğüs uçlarından tabiatıyla süt gibisi sıvı gelebilir. Süt hormonunun yüksek olması gebeliğe mahzur teşkil eder. Bayanın tiroid hormonlarının da bozuk olması hamile kalmada zahmete neden olabilir.
Doğuştan rahim sakatlıkları
Rahim büyüklük ve hal prestiji ile bir armut üzeredir. Bebeğin yapışıp geliştiği yer armutun çekirdeklerinin olduğu kısımdır. Bu bölge gebeliğin oluşması ve devamı için hayati kıymeti olan bir yerdir.
Doğuştan rahim sakatlıklarında rahim yapısı bozulmuştur. Çift rahim izlenebilir, tek taraflı küçük rahim izlenebilir, rahim içerisinde perde olabilir. Tüm bu durumlar gebeliğin oluşmasına mahzur olabildiği üzere oluşmuş gebeliğin devamına da pürüz olabilir. Öbür değişle düşüklere neden olabilirler.
Sonradan gelişen rahim problemleri
Rahmin biçimini ve yapısını bozan durumlar gebeliğe mani teşkil edebilir. Düşüklere neden olabilirler. Bilhassa rahim içine baskı yapan yahut içinde olan miyomlar, polipler, evvelce geçirilmiş kürtajlara bağlı rahim için yapışıklıklar, verem hastalığına bağlı rahim içi yapışıklıklar gebeliği engelleyebilir.
Hamile kalmada zahmetleri olan çiftin muayenesinde USG incelemesi ile rahmin ve bilhassa rahim içi kıymetlendirilir. Kuşkulu durumlarda tedaviye yönelik süreç planlanır. Rahim içerisine bası yapan miyomlar yahut rahim içindeki miyomların kesinlikle çıkarılması gereklidir. Bunun için histeroskopi metodu en uygun tedavi biçimidir. Yeniden üstte bahsedilen durumlarda histeroskopi yolu en uygun tedavi formülüdür. Rahim içi yapışıklıklar histeroskopik makas ile kesilir. Polipler kökünden makas ile kesilebilir. Bu patolojiler içerisinde en dertli olanı rahim içi yapışıklıklardır. Rahim içindeki yapışıkları çoklukla kürtaj süreci sonrası gelişirler. Kürtaj süreci boş kese için yapılmışsa, rahim içerisinde bebek ölmüş ve kürtaj yapmak gerekmiş ise bu durumlarda rahim içi yapışıklık olması %30’lara kadar çıkabilir. Kürtaj sonrası yapışıklık hekim ne kadar tecrübeli ise o kadar az oranda olsa dahi, en âlâ ellerde bile rahim içi yapışıklık olabilir. Bu nedenle kürtaj yaptırmadan evvel hekiminiz ile rahim içi yapışıklıkların gelişebilirliği açısından kesinlikle tartışmalısınız. Kürtaj sonrası rahim içi yapışıklıkların en sık göstergesi süreç sonrası adet ölçüsünde ve müddetinde azalma yahut hiç adet olamamaktır. Rahim içi yapışıklıkların histeroskopik olarak açılmasından sonra da yapışıklıklar muhtemelen tekrar oluşacaktır. Bu nedenle tekrarlayan histeroskopik müdahaleler gerekebilir.
